موضوع افزایش سرمایه را می‌توان یکی از بحث‌های پرطرفدار در بازار و آموزش بورس دانست. گاهی شرکت‌هایی که در بورس حضور دارند، سرمایه‌های خود را افزایش می‌دهند و در نتیجه‌ی آن، سهامداران نیز از سهم بیشتری بهره می‌برند. اما اینکه این سرمایه‌ها چگونه افزایش پیدا می‌کند و چگونه به سهامداران تعلق می‌گیرد، جای بحث دارد. در این مطلب قصد داریم تا راه‌های افزایش سرمایه و چگونگی تعلق آن را مورد بررسی قرار دهیم. اگر این موضوع برای شما هم جای سؤال دارد و می‌خواهید بدانید چگونه می‌توانید از افزایش سرمایه‌ها سهیم باشید، تا انتهای این متن را مطالعه بفرمایید.
افزایش سرمایه چیست؟
افزایش سرمایه را می‌توان یکی از بهترین و اصلی‌ترین روش‌های تأمین مالی شرکت‌ها در نظر گرفت. به هرحال هر شرکت در طول دوران حیات خود به سرمایه‌‌ای بیشتر از آن‌چه در اختیار دارد، نیاز پیدا می‌کند تا فعالیت‌های خود را گسترش دهد. برای مثال، اگر یک شرکت مواد غذایی که در زمینه تولید انواع بیسکوییت فعالیت می‌کند، تصمیم بگیرد واحد تولیدی جدید برای پخت و عرضه کیک راه‌اندازی کند، باید سرمایه خود را افزایش دهد تا بتواند این واحد را راه‌اندازی کرده و سرمایه‌گذاران خود را سهیم کند.
البته افزایش سرمایه شرکت‌ها همیشه بخاطر راه‌اندازی واحدهای جدید نیست و می‌تواند به دلایل دیگری مانند بهبود و اصلاح ساختار مالی شرکت هم انجام شود. اما معمولاً وقتی خبر افزایش سرمایه یک شرکت به گوش می‌رسد، اولین گزینه‌ای که به ذهن افراد خطور می‌کند، توسعه مالی آن شرکت است. به همین خاطر حتی خبر افزایش سرمایه هم می‌تواند بر قیمت روز سهام یک شرکت تأثیر بگذارد و آن را بالاتر ببرد.
انواع روش‌های افزایش سرمایه کدامند؟
قطعاً یک روش صرف برای افزایش سرمایه وجود ندارد و شرکت‌ها از راه‌های متفاوتی می‌توانند سرمایه موردنیاز خود را تأمین کنند که از جمله این روش‌ها در دوره آموزش بورس، می‌توان روش‌های زیر را نام برد:
افزایش سرمایه از محل سود انباشته
تأمین سرمایه از محل سود انباشته را می‌توان همان «سهام جایزه» در نظر گرفت که در آن از طریق ذخیره دارایی و انباشته‌های حال حاضر یک شرکت، سهام جدیدی ایجاد شده و به سهامداران تعلق می‌گیرد.
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات
تأمین سرمایه از محل آورده نقدی، برعکس روش قبلی و نیازمند تأمین سرمایه از منابع خارجی است. در این روش شرکت به سهامداران فعلی خود فرصت می‌دهد تا برای خرید سهام جدید از شرکت اقدام کنند و برای این کار به سهامداران فعلی شرکت، برگه‌هایی تحت عنوان «برگه حق تقدم» داده می‌شود. اگر سهامداری نخواهد در افزایش سرمایه شرکت دخیل شود، می‌تواند برگه حق تقدم خود را به فروش برساند.
افزایش سرمایه از محل صرف سهام
مبلغ اسمی هر سهم در ایران برابر با ۱۰۰۰ ریال است، اما معمولاً قیمت سهام شرکت‌ها در بورس، بالاتر از مبلغ اسمی آن‌هاست. در روش‌های قبل، وقتی یک شرکت افزایش سرمایه می‌داد و سهام دیگری را به سهامداران خود عرضه می‌کرد، سهام مازاد را با رعایت حق تقدم و با مبلغ اسمی به آن‌ها واگذار می‌کرد. اما در روش تأمین سرمایه از محل صرف سهام، معمولاً حق تقدم سلب می‌شود و سهام شرکت با قیمت روز بازار مورد پذیره‌نویسی قرار می‌گیرد.
روش تجدید دارایی‌ها
شرکت دارایی‌هایی مانند زمین، ماشین آلات، ساختمان و … که دارایی‌های ثابت هستند را از نظر قیمت مورد ارزیابی قرار می‌دهد و در نتیجه ترازنامه بر اساس قیمت‌های جدید به روز می‌شود. در این روش عملا دارایی‌ها تغییر نکرده فقط صورت حساب‌های شرکت دچار تغییرات جزئی می‌شود.
افزایش سرمایه به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
حالا که با روش‌های اصلی افزایش سرمایه در شرکت‌ها آشنا شدیم، قطعاً باید تعلق‌گیری این سهام را بررسی کنیم. ممکن است شما چند سهم در پرتفوی خود داشته باشید و خبر افزایش سرمایه یکی از آن‌ها به گوشتان رسیده باشد. حالا کنجکاو هستید که بدانید شما چگونه می‌توانید از این افزایش سرمایه بهره‌مند شوید. اگر حقیقتاً در چنین شرایطی قرار دارید، لازم نیست کار خاصی انجام دهید، چراکه شما به عنوان سهامدار فعلی شرکت، به خودی خود از افزایش سرمایه آن بهره‌مند خواهید شد.
در دوره آموزش مقدماتی بورس گفته شده هر کسی که در زمان افزایش سرمایه، سهامدار شرکت باشد، از سهام جایزه آن بهره‌مند می‌شود. اگر افزایش سرمایه از سایر روش‌ها صورت بگیرد نیز، سهامداران فعلی از حق تقدم‌ها بهره‌مند خواهند شد. در واقع حتی اگر یک روز قبل از اعلام افزایش سرمایه، سهام شرکتی را خریداری کرده باشید، از افزایش سرمایه آن بهره‌مند می‌شوید.
چگونه از افزایش سرمایه شرکت‌ها آگاه شویم؟
گفتیم که در روش تأمین سرمایه از محل سهام صرف، گاهی حق تقدم سلب می‌شود و سایر افراد هم می‌توانند در پذیره‌نویسی آن شرکت کنند. بنابراین راه‌های زیادی برای آگاهی از افزایش سرمایه شرکت‌ها وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد:
- آگاهی از طریق روزنامه‌های کثیرالانتشار
- آگاهی از طریق وبسایت‌های خبری
- آگاهی از طریق وبسایت‌های اختصاصی بورس
- آگاهی از طریق بررسی شرکت‌ها در سایت کدال
نکته
وقتی شرکتی تصمیم به افزایش سرمایه می‌گیرد، این موضوع به صورت رسمی در مجمعی بررسی می‌شود که در آن هیئت مدیره و سهامداران عمده یک شرکت به تبادل نظر می پردازند. اگر موضوع افزایش سرمایه تأیید شود، آن‌گاه روش تأمین سرمایه موردنظر مورد بحث قرار می‌گیرد که در نتیجه آن یکی از روش‌های عنوان شده یا یک روش فرعی دیگر برای تأمین سرمایه موردنظر شرکت توسط اکثریت سهامداران تأیید شده و سپس موضوع به اطلاع «سازمان بورس» نیز می‌رسد.
لازم به ذکر است که گاهی زمان تشکیل مجمع شرکت‌ها با سازمان بورس نیز اعلام شده و منجر به متوقف شدن موقتی سهم در بازار می‌شود. افراد می‌توانند از این طریق نیز از تغییر و تحولات ناشی از افزایش سرمایه شرکت‌ها اطلاع حاصل کنند.
سخن پایانی
موضوع بالا بردن مقدار سرمایه شرکت‌ها با هر روشی که انجام گیرد، تحولاتی را در پی دارد که برای سهامداران بسیار حائز اهمیت است. این تحولات به‌صورت مستقیم نرخ روز سهام در بورس را نشانه می‌گیرند و می‌توانند افزایش یا کاهش نرخ قابل توجهی را به همراه داشته باشند.
برای درک بهتر این روش‌ها و همچنین بهره بردن از این تحولات، بهتر است آموزش ۰ تا ۱۰۰ بورس را بگذرانید. قطعاً هیچ چیز نمی‌تواند جایگزین دانش شخصی یک معامله‌گر در بازارهای مالی شود. تیم جوان «دلفین وست» آموزش‌های کاربردی را برای افراد مبتدی و حرفه‌ای طراحی کرده‌اند که به راحتی قابل فراگیری هستند.
برای یادگیری “افزایش سرمایه” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
