تحلیل فاندامنتال یا بنیادی چیست؟

برای سرمایه گذاری و معامله گری در هر بازار مالی، به تحلیل احتیاج دارید. تحلیل به معنای بررسی دارایی است که قصد خرید یا فروش آن را دارید. قبل از سرمایه گذاری لازم است موارد گوناگونی را بررسی کنید تا مطمئن شوید از سرمایه گذاری در این دارایی سود کسب می کنید یا خیر؟ به طور کلی چند روش تحلیلی وجود دارد: تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis)، تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) و تحلیل سنتیمنتال (Sentimental Analysis)

در هر بازاری که فعالیت می کنید، می توانید از هر کدام از این سه روش و یا ترکیبی از آن ها برای تحلیل خود استفاده کنید. در نگاه کلی روش ها در هر بازار یکسان است اما در جزئیات تفاوت دارند؛ برای مثال، برای تحلیل کردن بورس به روش بنیادی، یکی از موارد مورد بررسی، صورت های مالی شرکت ها خواهد بود؛ در حالی که در بازار کریپتو، صورت های مالی وجود ندارند و به بررسی موارد دیگری مثل وایت پیپر white paper می پردازیم.

در این مقاله قصد داریم تا تحلیل کردن به روش بنیادی را در هر دو بازار بورس و کریپتو بررسی کنیم.

تحلیل فاندامنتال یا بنیادی چیست؟

تحلیل بنیادی (FA)، ارزش ذاتی یک دارایی را با بررسی عوامل اقتصادی و مالی مرتبط  با آن دارایی را بررسی می کند. ارزش ذاتی بر اساس وضعیت مالی و شرایط شرکت دارایی مربوطه و شرایط فعلی بازار و اقتصاد بررسی می کنند. تحلیل گران بنیادی هر چیزی را که می ‌تواند بر ارزش دارایی تأثیر بگذارد، از عوامل کلان اقتصادی مانند وضعیت اقتصاد و شرایط صنعت گرفته تا عوامل اقتصاد خرد مانند اثربخشی مدیریت شرکت، مطالعه می‌ کنند.

هدف نهایی از تحلیل بنیادی، تعیین عددی است که سرمایه‌ گذار می‌ تواند با قیمت فعلی یک دارایی مقایسه کند تا ببیند آیا قیمت فعلی دارایی کمتر از ارزش‌ ذاتی است یا بیشتر از ارزش ذاتی است؛ اگر قیمت فعلی کمتر از ارزش ذاتی بود، دارایی مناسب خرید است، اگر قیمت فعلی بیشتر از ارزش ذاتی بود، دارایی مناسب خرید نیست. می توان از این اطلاعات به همراه تحلیل تکنیکال برای تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری یا معامله یک دارایی استفاده کرد.

تحلیل فاندامنتال ارز دیجیتال

در تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال، رویکرد تحلیل بنیادی، متفاوت از روشی است که معمولاً برای ارزیابی دارایی ‌های بازار های قدیمی  مثل بورس استفاده می ‌شود. دارایی‌ های رمزنگاری اطلاعات مورد نیاز روش قدیمی را ندارند، زیرا معمولاً هیچ گزارش درآمد یا صورت‌ های سود و زیانی از آن ها وجود ندارد.

برای تجزیه و تحلیل بنیادی ارز دیجیتال، اطلاعات در مورد دارایی باید از طریق تحقیقاتی در مورد مواردی شامل:

• بررسی وایت پیپر (white paper)
• بررسی رقبای آن
• تیم سازنده پروژه
• تحلیل آنچین  (on – chain)
• نحوه توزیع ارز دیجیتال
• ارزش بازار، حجم معاملات و نقدینگی آن ارز دیجیتال
• بررسی جامعه کاربری ارزدیجیتال
• نحوه بازاریابی تیم پروژه
• در صورت امکان، به بررسی و تست محصول اصلی بپردازید
• بررسی موارد استفاده از ارز دیجیتال
• شبکه آن ارزدیجیتال (اگر شبکه ندارد و توکن است، شبکه ای بر روی آن ایجاد شده باید بررسی شود)
• برنامه‌ های آینده پروژه
• کیف پول هایی که از ارز دیجیتال مربوطه پشتیبانی می کنند
• صرافی هایی که ارز دیجیتال مربوطه را لیست کرده اند
• و….

معامله گران می توانند با نگاه کردن به مجموعه ای از عوامل گفته شده و یا سایر موارد دیگر، ارزش بنیادی یک پروژه اساسی را قبل از سرمایه گذاری تعیین کنند. در ادامه نمونه ای از موارد گفته شده را مورد بررسی قرار می دهیم.

تحلیل وایت پیپر

برای سرمایه گذاری بلندمدت خرید و نگهداری، خواندن وایت پیپر بسیار مهم است. وایت پیپر، سندی است که یک نمای کلی و دقیق از یک پروژه را ارائه می دهد؛ اینکه پروژه از کجا شروع کرده، در چه حالی است و به کجا قرار است برود.

از یک وایت پیپر خوب می توانید مواردی را مانند موارد زیر را مورد بررسی قرار دهید:

• اهداف پروژه
• موارد استفاده و نحوه توزیع ارز دیجیتال
• چشم انداز تیم پروژه (برنامه های آتی تیم پروژه)
• زمینه فعالیت و تکنولوژی که ارائه می دهد
• و….

در هنگام مطالعه وایت پیپر، به همه چیز شک داشته باشید. افراد سازنده پروژه ها می توانند حقیقت را پنهان کنند یا حتی دروغ بگویند؛ در نتیجه، بررسی دقیق انجام دهید و سعی کنید مشکلات آن را پیدا کنید. به عنوان مثال، مایکل آلن استولری، بنیانگذار و مدیر عامل شرکت خدمات زیرساخت بلاک چین تیتانیوم، 21 میلیون دلار در یک عرضه اولیه سکه (ICO) جمع آوری کرد؛ او بعداً اعتراف کرد که بخش‌هایی از وایت پیپر پروژه را جعل کرده است. قبل از سرمایه گذاری در پروژه، چند سؤال از خود بپرسید و پاسخ های آن را پیدا کنید.

برای مثال، سوالات زیر را از خود بپرسید:

آیا توکن ها واقعاً همانطور که وعده داده شده توزیع می شود؟

آیا تیم سازنده پروژه طبق نقشه راه (Roadmap) اعلام شده  در وایت پیپر پیش می رود؟

آیا ارز دیجیتال مربوطه برای حل مشکلی را اختراع شده است؟

دیگران در مورد آن چه می گویند؟

آیا اهداف واقعی به نظر می رسند؟

و….

بررسی رقبا

بر اساس برخی منابع ، نزدیک به 40 درصد از ارزهای دیجیتالی که در سال 2021 فهرست شده بودند، دیگر وجود ندارند. این حقیقت مهمی است که سرمایه ‌گذاران باید در نظر بگیرند؛ بسیاری از پروژه‌ها (نزدیک به نصف، حتی بیشتر) شکست می‌ خورند، و به طرز فجیعی شکست می ‌خورند، مانند پروژه لونا و یا صرافی FTX. با بررسی وایت پیپر یک پروژه، کاربرد ها و استفاده های ارز دیجیتال مربوطه، مشکلی که سعی در حل آن دارد، مشخص می شود؛ سپس باید در نظر گرفت که آیا آن کاربرد ها، قابل دوام است یا خیر.

علاوه بر این، شناسایی پروژه ‌های رقیب و بررسی پروژه‌ هایی که این پروژه جدید ممکن است جایگزین آن ها شود، مهم است. سرمایه گذاران باهوش به دنبال این هستند که ببینند آیا این پروژه از پروژه های دیگر بهتر است یا خیر؛ در صورت بهتر بودن از سایر رقبا، گزینه ایده آلی برای سرمایه گذاری است، اما در صورت بهتر بودن رقبا، سرمایه گذاران به سراغ پروژه های رقیب می روند.

بررسی تیم سازنده پروژه

یک پروژه، فقط و فقط به اندازه تیم پشت آن خوب است. افرادی که پروژه را ارائه می دهند باید دقیقاً مهارت های مناسبی برای اجرای پروژه خود داشته باشند. وایت پیپر باید اطلاعاتی در مورد هر یک از اعضای تیم داشته باشد، اما به غیر از آن انجام برخی تحقیقات مستقل نیز می تواند مفید باشد. برای بررسی تیم سازنده پروژه می توانید گذشته افراد سازنده را بررسی کنید، مدرک تحصیلی آن ها چیست، از کدام دانشگاه، قبل از این پروژه در چه پروژه هایی فعالیت داشتند و چه تجربه هایی دارند.

چند سوال در مورد افرادی که پشت هر پروژه هستند، عبارت اند از:

آیا آن ها در گذشته روی پروژه های معتبر و موفق دیگری کار کرده اند؟

اعتبار آن ها چیست؟ آیا آنها با تجربه هستند؟

آیا آن ها اعضای معتبر جامعه رمزنگاری و اکوسیستم بلاک چین هستند؟

آیا آن ها در پروژه های مشکوک یا کلاهبرداری شرکت داشته اند؟

یکی از منابع مهم برای کسب اطلاعات از تیم سازنده، سایت لینکدین است.

تحلیل آنچین (on-chain)

فقط در بازار ارز های دیجیتال است که می تواند به تحلیل آنچین پرداخت. ارز های دیجیتال به دلیل اینکه بر بستر بلاک چین ایجاد شده است، می توان از بلاک چین اطلاعاتی را بدست آورد که به تحلیل و سرمایه گذاری شما کمک می کند. در تحلیل آنچین به فعالیت نودها (گره ها)، بررسی تراکنش‌ های یک توکن و داده‌های دیگر بلاک چینی (درون شبکه ای) پرداخته می شود.

این اطلاعات را می‌ توان از وب‌ سایت ‌هایی مانند گلس نود (Glassnode)، کریپتو کوانت (Cryptoquant) بدست آورد؛ برای تصمیمات سرمایه ‌گذاری مفید است. این اطلاعات در قالب شاخص هایی بر روی نمودار نشان داده می شوند.

برخی از اطلاعات هایی که ارزش بررسی دارند، عبارت اند از:

شمارش تراکنش Transaction count: فعالیتی که در شبکه انجام می شود؛ هرچه فعالیت بیشتر باشد، بهتر است.

حجم معامله Transaction value: چه مقدار حجم در یک دوره زمانی مشخص معامله شده است؛ هرچه این عدد بیشتر باشد بهتر است.

آدرس ‌های فعال Active addresses: چند آدرس بلاک چین در زمان مشخص فعال هستند؛ آدرس های فعال بیشتر، بهتر است.

نرخ هش Hash rate: معیاری از سلامت شبکه در ارزهای دیجیتالی که با الگوریتم اثبات کار فعالیت می کنند؛ هرچه نرخ هش بالاتر باشد، انجام موفقیت آمیز یک حمله 51٪ سخت تر خواهد شد.

نحوه توزیع ارز دیجیتال

سرمایه گذار باید در پروژه هایی که توکن های مفید ایجاد می کنند، سرمایه گذاری کنند؛ به عبارتی، باید به سراغ پروژه ای رفت که که ارز دجیتال آن پروژه در اهداف و پیشبرد پروژه، کاربرد دارد. در غیر این صورت، توکنی که در پروژه خود کاربردی نباشد، احتمالا ارزشمند نخواهد شد. علاوه بر این، اگر توکن مفید باشد، هنوز باید مشخص شود که تیم سازنده چگونه آن را در بازار توزیع می‌ کند، این موضوع  روی تغییرات قیمت توکن تاثیر می گذارد.

برای بررسی آن به چند سوال پاسخ می دهیم، مانند:

آیا ارز دیجیتال مفید است؟

مردم چگونه آن را دریافت می کنند؟

آیا عرضه اولیه (ICO) دارد؟

تحلیل بنیادی ارزش بازار، حجم معاملات و نقدینگی ارز دیجیتال

ارزش بازار: تعداد ارز دیجیتال ایجاد شده ضرب در قیمت فعلی آن، ارزش بازار آن را مشخص می کند.

حجم معاملات: تعداد ارزدیجیتالی است که در یک زمان معین (روزانه، هفتگی، ماهانه) معامله شده است. این نشان می دهد که آیا یک توکن نقدینگی کافی دارد یا خیر.

نقدینگی: هرچه نقدینگی یک ارز دیجیتال بیشتر باشد، فروش آن آسان ‌تر است.

بررسی جامعه بازار ارز دیجیتال

به افراد و فعالین یک ارز دیجیتال، جامعه آن ارز دیجیتال گفته می شود. هنگامی که یک جامعه بزرگ پشت یک پروژه باشد، به ارزش نماد پروژه کمک کند. به عنوان مثال، رسانه‌های اجتماعی می ‌توانند تأثیر قابل ‌توجهی بر قیمت دارایی‌ های کریپتو داشته باشند؛ مانند دوج کوین و شیبا اینو که تا حدودی به دلیل هیجان رسانه های اجتماعی، قیمت آن ها به شدت افزایش یافت. جامعه ای که از یک ارز دیجیتال حمایت می کند، قطعا یک پروژه قدرتمند است. در اینجا چند نمونه سوال وجود دارد که باید از خود بپرسید:

آیا جامعه فعال و پیگیر است؟

آیا حساب کاربری رسمی در شبکه های اجتماعی دارد؟

آیا حس جامعه به پروژه خوب است؟

به یاد داشته باشید، قیمت تنها در صورت وجود علاقه و تقاضا در بازار بالا می رود. هر چه مردم بیشتر در مورد یک ارز دیجیتال صحبت کنند و روی آن سرمایه گذاری کنند، احتمال افزایش قیمت آن بیشتر می شود.

بازاریابی

در حال حاضر، بیش از 21 هزار ارز رمزنگاری شده وجود دارد که سرمایه گذاران می توانند از بین آنها یکی را انتخاب کنند. تیمی که در پشت یک پروژه قرار دارد، باید به طور فعال به بازاریابی و تبلیغات ارز دیجیتال خود بپردازد تا بتواند خود را از سایرین متمایز کند. با ظهور مداوم توکن‌ های جدید در بازار، ارزهای موجود در تلاش برای حفظ سهم خود از بازار هستند؛ بنابراین، تیم پشت پروژه باید به طور فعال از برند خود حمایت و تبلیغ کند، مشتریان را جذب کند و مشتریان را حفظ کند تا سهم خود از بازار را حفظ و بهبود ببخشد. نمونه سوالاتی که در این رابطه می توانید از خود بپرسید:

آیا تیم سازنده، محصول را به خوبی بازاریابی می کند؟

آیا آن ها از یک تیم بازاریابی اختصاصی استفاده می کند؟

آیا سهم خود در بازار را افزایش می دهند یا خیر؟

آزمایش محصول

این یکی ممکن است برای کسی که فقط به دنبال سرمایه گذاری در یک پروژه است کمی سخت باشد. با این حال، یک مثال را بررسی می کنیم. اگر کسی در حال بررسی سرمایه گذاری در اتریوم است، بدین نتیجه می رسد که اتریوم یک پلتفرم نرم ‌افزاری جهانی غیرمتمرکز برای ایجاد قرارداد های هوشمند و برنامه های غیر متمرکز (DApps) است؛ دانستن این موضوع قطعاً می تواند به اطلاع رسانی یک تصمیم سرمایه گذاری کمک کند.

شاید استفاده از پلتفرم سخت باشد، وقت گیر باشد یا به شکل دیگری مشکلاتی را ایجاد کند، اما اگر بتوانید از یک پروژه استفاده کنید، قطعا می توانید با آکاهی بیشتری سرمایه گذاری کنید زیرا کاربرد ها و موارد استفاده آن را خود بررسی کردید و می دانید که با ارزش هستند یا خیر.

تحلیل فاندامنتال بورس

به صورت کلی در تحلیل بنیادی به این می پردازیم که آیا قیمت یک سهم زیر ارزش واقعی آن است یا بیشتر از ارزش واقعی آن. اگر قیمت سهم زیر ارزش واقعی بود می توانیم به خرید آن فکر کنیم؛ اما اگر قیمت بالاتر از ارزش واقعی بود، دیگر آن سهم مناسب خرید نخواهد بود. به عنوان مثال، اگر قیمت یک سهم 2000 تومان باشد ولی ارزش واقعی آن 4000 تومان، آن سهم مناسب خرید است؛ اما اگر ارزش واقعی آن 1800 تومان باشد مناسب خرید نیست. در تحلیل بنیادی بعد از محاسبه ارزش واقعی یک سهم، نسبت به خرید یا نخریدن آن سهم تصمیم می گیریم. نمونه مولفه هایی که می توان در تحلیل بنیادی بورس برسی می شود عبارت اند از:

• صورت های مالی
• اخبار حول محور شرکت و بازار
• قیمت دلار
• نرخ بهره
• نرخ تورم

بررسی صورت های مالی

بررسی صورت های مالی از این جهت مهم است که با بررسی و تخمین درآمد، بهای تمام شده، هزینه ها، بدهی، دارایی، سرمایه و… بتوانیم سودآوری شرکت را تخمین بزنیم و با استفاده از آن ها بتوانیم ارزش واقعی هر سهم شرکت را محاسبه کنیم.

در بررسی صورت های مالی، توانایی بررسی و تحلیل اجزای مختلف صورت مالی به شدت اهمیت دارد و حتما افراد باید یک دانش حداقلی در درک صورت های مالی و اجزای آن داشته باشند. صورت های مالی زیادی وجود دارد؛ اساسی ترین صورت های مالی عبارت اند از: ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع و صورت جریان وجوه.

تحلیل اخبار شرکت ها و بازار بورس

گاهی ممکن است خبری اعلام شود که برای شرکت مهم است؛ به عنوان مثال، شرکتی قصد انجام یک طرح توسعه ای دارد، تحریم جدیدی رخ دهد و یا هر خبر دیگری که می تواند تاثیر گذار روی قیمت سهام، شرایط شرکت، دارایی های شرکت، میزان تولید و… باشد. بررسی این اخبار به ما نشان می دهد که آیا قرار است اتفاق خاصی برای شرکت رخ دهد یا خیر، مثلا اگر تحریم جدیدی رخ دهد که بر روی وارد کردن مواد اولیه جهت تولید کالا ها تاثیر منفی بگذارد، باعث کاهش تولید و در ادامه آن کاهش فروش می شود که سبب کاهش درآمد و سود شرکت می شود؛ در نتیجه، می تواند بر قیمت سهام تاثیر کاهشی داشته باشد.

قیمت دلار

قیمت دلار می تواند از چند جهت اهمیت داشته باشد؛ از یک جهت برای شرکت هایی که با دلار، کالای خود را می فروشند، مثل شرکت های پتروشیمی، این شرکت ها به این دلیل که کالای تولیدی خود را به دلار می فروشند، با رشد دلار می توانید درآمد بیشتری داشته باشند و کاهش قیمت دلار سبب کاهش درآمد آن ها می شود.

از جهت دیگر هم قیمت دلار اهمیت دارد؛ برای شرکت هایی که مواد اولیه خود را به دلار می خرند اما قیمت های آن ها ریالی است و افزایش قیمت آن ها نیاز به مجوز از دولت دارد. این گونه شرکت ها با افزایش قیمت دلار وارد ضرر می شوند زیرا با افزایش قیمت دلار مجبور می شوند که مواد اولیه را گران تر بخرند اما کالای خود را اگر دولت مجوز افزایش قیمت ندهد، مجبور به فروش با ضرر می شوند.

نرخ بهره

با افزایش نرخ بهره تاثیر منفی روی بازار بورس ایجاد می شود. علاوه بر آن، نرخ بهره بر روی  نرخ تنزیل تاثیر می گذارد که نرخ تنزیل در ارزش گذاری شرکت ها از آن استفاده می شود؛ با افزایش نرخ بهره، نرخ تنزیل بالا می رود که سبب می شود  ارزش هر سهم شرکت کاهش یابد. نرخ بهره به دو صورت می تواند تاثیرگذار باشد؛ یک تاثیر بر روی کل بازار و یک تاثیر بر روی سهام شرکت ها.

نرخ تورم

تورم تقریبا شبیه به دلار است و به دو جهت می تواند تاثیرگذار باشد؛ برای شرکت هایی که می توانند قیمت محصولات خود را توانند افزایش دهند، مانند شرکت های سیمانی که برای افزایش قیمت شرایط راحت تری دارند و با افزایش نرخ تورم، قیمت محصولات آن ها افزایش می یابد. شرکت هایی که مانند شرکت های سیمانی شرایط راحتی برای افزایش قیمت ندارند، تحت قیمت گذاری دستوری هستند (قیمت محصولات را دولت تعیین می کند) مانند شرکت های دامی، افزایش تورم سبب افزایش هزینه های آن ها می شود و به دلیل اینکه نمی توانند قیمت محصولات خود را افزایش دهند، ممکن است زیان کنند.

سخن پایانی

در این مقاله به توضیح یکی از روش های تحلیل، تحلیل بنیادی یا فاندامنتال پرداختیم و نحوه انجام آن را در بازار ارز های دیجیتال و بورس پرداختیم. یک سری از مواردی را در این مقاله بررسی کردیم که برای انجام تحلیل بنیادی در هر کدام از دو بازار لازم داردید، اما به غیر از موارد بالا، موارد دیگری نیز وجود دارد؛ بنابراین، باید به این موضوع دقت کنید که صرفا با مطالعه این مقاله و بررسی موارد گفته شده، یک تحلیل گر بنیادی حرفه ای نیستید، نیاز به آموزش بیشتر و تجربه بیشتر برای این نوع تحلیل دارید.

• اشتراک:

[elementor-template id=”37940″]