شاخص قیمت مسکن یکی دیگر از مسائلی است که افراد لازم است در زمینه آن اطلاعات کافی داشته باشند. با استفاده از این شاخص تغییراتی که در قیمت مسکن به وجود می آید بررسی می شود. همان طور که می دانید مسکن به عنوان یک نیاز ضروری برای زندگی انسان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها است و به علاوه می تواند به یک بازار برای معاملات نیز تبدیل گردد. در حال حاضر در سر تا سر دنیا حدودا ۱۲۰ رشته در ارتباط با ساختمان فعالیت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. پس علاوه بر این که سایر صنایع از نظر کیفیت، فنی و … میتوانند بر قیمت مسکن تاثیر بگذارند خود مسکن نیز میتوانند تاثیر بسیار زیادی در در بخش های اقتصادی و رشد آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها داشته باشد. جالب است بدانید در ۱۵ سالی که گذشته بازار مسکن و بورس مسکن نوسانات بسیار بالایی داشته است و میتوان گفت در طی این مدت تحت عوامل کلان اقتصادی بوده است. در این مقاله قصد داریم شما را با شاخص قیمت مسکن و بررسی آن در ایران و کشورهای دیگر و همچنین عوامل موثر بر آن آشنا سازیم.
فهرست مطالب
شاخص قیمت مسکن در ایران
شاخص قیمت مسکن در کشور ایران از طریق بانک مسکن به صورت ماهیانه منتشر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گردد. البته آن چه بانک مسکن انتشار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد میانگینی از معاملات است و خیلی دقیق نیست. در نتیجه شخصی به نام کیلید شاخصی را با عنوان کیلید تعریف نموده که که عوامل بسیاری مانند متراژ و ساخت ساختمان و … را در نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرد و در نتیجه شاخص قیمت مسکن با دقت بیشتری محاسبه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. یکی از بزرگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین دغدغه هایی که برای معامله کنندگان بازار مسکن وجود دارد این است که منطقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای که می‌خواهند در آن خانه خریداری کنند در آینده روند قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در آن چگونه خواهد بود. در این هنگام تعداد معاملات مسکنی که در در آن منطقه انجام شده، میانگینی از قیمت معاملات، روند رشد و افت قیمت مسکن در قسمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های گوناگون شهر و … می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند به کسانی که در این زمینه فعالیت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند کمک بسیاری کند و از این طریق آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها میتوانند محله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای را انتخاب کنند که رشد قیمت بسیار بالایی داشته باشد و در آینده بتوان با استفاده از آن سود به دست آورد.
محاسبه شاخص در آمریکا و سوئد
در آمریکا از سال ۱۹۶۸ شاخص قیمت مسکن توسط انجمن ملی مسکن آمریکا به صورت ماهیانه منتشر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شد که بر پایه معامله خانه های تک خانوار انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گرفت که کیفیت ثابتی ندارد و بر اساس میانگینی از قیمت مسکن به دست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آید. انجمن سازندگان این کشور معمولا میانه و میانگین و همچنین خانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که در هر محله از یک شهر ساخته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود را گزارش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.
در کشور سوئد این کار با استفاده از ارزیابی قیمت خانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و برای این کار ۱۲ اداره آمار در هر منطقه به وجود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آید تا بتوانند این کار را با دقت بیشتری انجام دهند و وزن دهی بر اساس خانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که در یک محله وجود دارد و ارزش آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرد نه بر اساس تعداد خانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که معامله شده است.
محاسبه در انگلستان
در کشور انگلیس از شاخص های لندرجیستری، هلیفکس و نیش واید برای محاسبه شاخص قیمت مسکن انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود که هر کدام دارای شرایط خاص خود است.
- در شاخص لند معمولا تغییراتی که در قیمت مسکن به وجود آمده است را اندازه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرند.
- در شاخص هلیفکس از روش رگرسون هدانیک استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف یک مسکن مانند نوع آن، مکان و قیمت معامله، قدمت بنا، تعداد اتاق ها و سرویس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بهداشتی ، پارکینگ و … در نظر گرفته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
- روش نیش واید نیز مانند روش هلفیکس است ولی از داده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مربوط به وام استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. در این روش مکان ساختمان را با توجه به افراد ساکن در یک محله به ۵۴ گروه تقسیم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نمایند و سایر عوامل را نیز در نظر گرفته و حتی این که خانه چند سال است ساخته شده را نیز در نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرند و سپس بر اساس آن شاخص قیمت مسکن را محاسبه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند.
عوامل موثر بر شاخص قیمت مسکن
اگر بخواهیم در مورد عواملی که بر شاخص قیمت مسکن اثر گذار هستند صحبت کنیم عوامل زیادی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند وجود داشته باشد که البته برخی از آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها مهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر هستند. از جمله عوامل مهم و موثر در این مساله میتوان به متغیرهایی نظیر شاخص قیمت سهام، درآمد سرانه هر خانوار، تعداد ساختمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که تکمیل شده است، شاخص قیمت خدمات ساختمان، نرخ تورم و میزان حجم پول دربازار و … اشاره کرد که میتوانند میزان شاخص قیمت مسکن را تحت تاثیر قرار دهند.
تعیین قیمت مسکن چگونه انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود؟
برای تعیین قیمت مسکن معمولا سه روش از طرف اقتصاددانان پیشنهاد شده است. که این سه روش عبارت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند از مدل ارزش حال، برابری تقاضا و عرضه و همچنین برآورد قیمت با توجه به حباب انتظارات عقلایی. در ادامه سعی میکنیم هر کدام از این روش ها را به اختصار برای شما توضیح دهیم.
- تعیین قیمت مسکن بر اساس کانال تقاضا و عرضه: در این روش عوامل اقتصادی، جغرافیایی و نهادی را در نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرند.
- قیمت مسکن بر مبنای ارزش حال: در این روش بر اساس اجاره بها و قیمت مسکن صورت می گیرد.
- برآورد قیمت مسکن بر اساس انتظار عقلایی: عده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در بین اقتصاد دانان به حباب های عقلایی در بازار مسکن اعتقاد دارند. این افراد معمولا ریسک پذیر بوده و می خواهند در کوتاه مدت سود بیشتری کسب نمایند.
تغییرات شاخص مسکن در سال ۹۹
اگر بخواهیم این معیار را در سال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اخیر با توجه به بازار بورس و همچنین دلار بررسی کنیم میتوان گفت بازار مسکن نسبت به افزایش قیمت دلار جا مانده اما به نسبت ۳/۱ بازار بورس رشد داشته است. همچنین با توجه به همه گیری کرونا در جهان این شاخص در کشورهای مختلف اروپایی تحت تاثیر قرار گرفته است. اما در کشورمان در سال ۹۹ شاخص قیمت مسکن با نوسانات زیادی مواجه بوده است که در نمودار زیر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید مثال آن را در تهران ببینید.
سخن پایانی
شاخص قیمت مسکن در کشورهای مختلف دنیا به روش های مختلف انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرد. شاخص قیمت مسکن که نوسانات قیمت مسکن در یک محله را به ما نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند در برآورد نهایی قیمت مسکن موثر باشد. بنابراین برای افرادی که در زمینه مسکن فعالیت می کنند می تواند عامل بسیار مهمی باشد. در این مقاله سعی کردیم شما را با شاخص قیمت مسکن و عوامل موثر بر آن آشنا کنیم. اگر قصد خرید خانه یا سرمایه گذاری در مسکن را دارید باید حتما این عامل را در نظر بگیرد تا بتوانید معاملات مسکن را بر مبنای دقیق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری انجام دهید.
برای یادگیری “شاخص” مسیر زیر را به شما پیشنهاد میکنیم:
