شناسایی پروژه‌های defi، نیازمند چه فاکتور‌هایی است؟ این سؤالی است که در این مقاله قصد داریم به آن پاسخ دهیم. با توجه به استقبال فعالان و سرمایه‌گذاران، امروزه حوزه دیفای، فرصت‌های فراوانی را برای سرمایه‌گذاری و در نتیجه کسب درآمد فراهم می‌کند. پروژه‌های DeFi فراوانی وجود دارند که می‌توان در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرد، اما لازم‌به‌ذکر است که سرمایه‌گذاری موفق و سود‌آور در این حوزه، نیازمند فاکتور‌هایی برای شناسایی پروژه‌های مناسب خواهد بود. لازمه آشنایی و تشخیص این فاکتور‌ها، دانش، مهارت و هم‌چنین کسب تجربه در این زمینه است.
در طول این مقاله به معرفی و بررسی پنج فاکتور مهم و تأثیرگذار در شناسایی این پروژه‌ها پرداخته‌ایم که شامل هدف پروژه، المان‌های بهکاررفته در پروژه، شناسایی تیم توسعه‌دهنده و وجه اقتصادی پروژه می‌شوند. در این مقاله قصد داریم تا به شرح و توضیح اساسی‌ترین عوامل و نکات مؤثر در شناسایی پروژه‌های دیفای بپردازیم.
DeFi چیست؟
فهرست مطالب
در ابتدا نیاز است تا به توضیح و تعریف DeFi بپردازیم. DeFi مخفف Decentralized Finance و به معنی امور مالی غیرمتمرکز و اصطلاحی فراگیر با الهام از فناوری بلاک چین برای انواع برنامه‌ها و پروژه‌ها در فضای بلاک چین عمومی است که در جهت برهم زدن دنیای مالی سنتی ارائه شده است.
DeFi متشکل از برنامه‌ها و پروتکل‌های همتا به همتایی است که بر روی شبکه‌های بلاک چین غیرمتمرکز توسعه یافته‌اند. امروزه اکثر برنامه‌های DeFi با استفاده از شبکه اتریوم ساخته می‌شوند. با این حال، بسیاری از شبکه‌های عمومی جایگزین در حال ظهور وجود دارند که سرعت، مقیاس‌پذیری، امنیت و هزینه‌های کمتری را ارائه می‌دهند. در ادامه این مقاله روش‌های شناسایی پروژه‌های defi را توضیح خواهیم داد.
راهنمای سرمایه‌گذاری در دیفای
Decentralized Finance یا همان DeFi که حوزه امور مالی غیرمتمرکز نام دارد، با سرعت بسیار زیادی در حال گسترش است و افراد زیادی نیز اقدام به سرمایه‌گذاری در آن کرده‌اند. علاوه‌بر‌این، پروژه‌های بسیار زیاد و جدیدی در حوزه DeFi، به تازگی پدیدار شده‌اند که تبدیل به ایده‌ای نوین گشته‌اند و سرمایه‌گذاران نیز قصد دارند تا در آن‌ها سرمایه‌گذاری نمایند. همان‌طور که در ابتدای مقاله نیز گفته شد، این امر نیازمند دانش و تجربه و مهارت است، چراکه احتمال کلاه‌برداری و ضرر و زیان‌های مالی وجود دارد و سرمایه‌گذاران نیز باید با ارزیابی و بررسی دقیق، اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. در ادامه به مهمترین پارامترهای سرمایه‌گذاری Defi می‌پردازیم.
اولین موردی که باید در هنگام سرمایه‌گذاری در DeFi به آن توجه کرد، هدف پروژه است و اولین پرسشی که باید به آن پاسخ داد نیز این است که این پروژه از دیفای با چه اهداف، ایده و برنامه‌ای شکل گرفته است و ایده آن یک نیاز اساسی را رفع می‌کند یا خیر؟ چراکه برخی از پروژه‌هایی که ارائه می‌شوند، نسخه کپی شده بی‌کیفیتی از پروژه‌های سابق هستند که هیچ ایده جدید و نوآوری را به همراه ندارند. به همین سبب آشنایی با فضای کلی این حوزه و پروژه‌های قدیمی و جدید، از اهمیت بالایی برخوردار است، البته که اگر پروژه به تازگی ارائه شده، نسخه تکراری خوبی باشد و نوآوری و ایده آن زمینه رشد و سود‌آوری داشته باشد، می‌توان بر روی این پروژه حساب باز کرد.
تمام پروژه‌های موجود در پلتفرم‌های گوناگون، توسط افرادی ارائه می‌شوند. بنابراین با توجه این موضوع، دومین قدم در شناسایی پروژه‌ها defi، بررسی و رصدکردن فعالیت و عملکرد توسعه‌دهندگان ارائه‌دهنده پروژه‌های موردنظر است. اکثر پروژه‌های فعال موجود در حوزه دیفای، جزء پروژه‌های متن باز هستند. با توجه به این ویژگی، کدهای موجود در پروتکل این پروژه‌ها نیز به طور آشکاری قابل‌رؤیت عموم افراد خواهند بود. در نهایت نیز اهداف پروژه توسط افرادی که توسعه‌دهندگان پروژه نامیده می‌شوند، پیگیری می‌گردند.
از دیگر نکاتی که باید در جهت شناسایی پروژه‌های دیفای، بررسی کنید، کدهای پروژه، المان‌های بهکاررفته در آن و روند فعالیت و عملکرد توسعه‌دهندگان است.
به‌طور معمول، فعالیت‌های توسعه‌دهندگان در گیتهاب قابل‌رؤیت و بررسی دیده می‌شود. گیتهاب (github)، یک هاست است که جهت میزبانی از انواع پروژه‌های توسعه‌دهندگان استفاده می‌شود و در مخزن آن نیز پروژه‌های توسعه‌دهندگان ذخیره‌سازی می‌گردند. برای این کار می‌توانید به سایت پروژه مراجعه کرده و از قسمت Repositories گیتهاب، به تمام اطلاعات موردنظر خود راجع به پروژه دسترسی پیدا کنید. در صورت برخورد به فعالیت‌های نامشخص از سوی توسعه‌دهندگان در سرمایه‌گذاری در این پروژه تعلل کنید.
سومین مورد در امر شناسایی پروژه‌های defi، بررسی قرارداد‌های هوشمند است. بررسی کدهای یک قرارداد هوشمند، زمانی انجام می‌شود که در یک پروژه، یک قرارداد هوشمند انجام گردد. اجرای این قرارداد هوشمند به این صورت است که تمامی امور در پروژه، طبق الگوریتم بهکاررفته در کدهای قرارداد پیش می‌روند. در اغلب پروژه‌ها، پیش از شروع به کار، کدهای آن پروژه در دسترس بعضی از شرکت‌ها قرار گرفته و بررسی می‌شوند.
این امر در پروژه‌های Defi نیز جهت بررسی و کسب اعتماد، قابل‌اجرا است، چراکه بررسی کدهای قرارداد هوشمند در یک پروژه دیفای تا حد زیادی موجب افزایش اعتماد و اطمینان در آن پروژه خواهد شد. از طرفی نیز پروژه‌های Defi که بررسی نشده‌اند، از ریسک بالایی برای سرمایه‌گذاری برخوردار هستند. بررسی کدهای قرارداد یک پروژه هزینه بالایی را شامل می‌شود.
با تمامی این توضیحات، ذکر این نکته الزامی است که در دنیای ارزهای دیجیتال، هیچ امر مطلقی وجود ندارد و نمی‌توان با اطمینان در مورد موضوعی صحبت کرد. چه بسا پروژه‌هایی وجود داشته‌اند که ایده، تیم توسعه‌دهنده و کد‌نویسی مطمئنی داشته‌اند، اما با شکست مواجه شده‌اند.
چهارمین قدم و نکته، شناسایی و آشنایی با تیم تشکیل‌دهنده پروژه است. همان‌طور که میدانید، بیت کوین، اولین ارز دیجیتال شناخته‌شده در جهان است و هویت افراد ارائه‌دهنده این ارز دیجیتال نیز نامشخص است. عده‌ای از افراد، این ناشناس بودن هویت توسعه‌دهندگان یک پروژه را امری نادرست و نکته‌ای منفی برای آن پروژه می‌دانند. اما از آن‌جایی که هویت ارائه‌دهنده بیت کوین نیز نامشخص است و در عین حال این کوین پیشرفت چشمگیری دارد و جز موفق‌ترین پروژه‌هاست، این سؤال پیش می‌آید که آیا نامشخص بودن هویت تیم توسعه‌دهنده، امری نادرست است یا خیر؟
برخی معتقدند که این پنهانی بودن هویت و موفقیت بیت کوین یک مورد استثنایی است و در مورد همه‌ی پروژه‌ها صدق نمی‌کند. به‌طورکلی نامشخص‌بودن هویت تیم تشکیل‌دهنده یک پروژه از ریسک بالایی برخوردار است و باید در هنگام سرمایه‌گذاری به آن توجه کرد، البته که در حوزه دیفای نیز هویت تیم ارائه‌دهنده برخی از پروژه‌ها پنهان است، اما در عین حال نیز عملکرد خوبی دارند.
با‌این‌حال پنهانی‌بودن گاهی می‌تواند فرصتی مناسب برای سودجویان و کلاه‌برداری از این طریق باشد. شناسایی تیم ارائه‌دهنده یک پروژه، امکان و فرصت ارزیابی عملکرد، سوابق و میزان تجربه آن‌ها را فراهم می‌کند. اغلب، تمامی اطلاعات مربوط به تیم توسعه‌دهنده در سایت اصلی پروژه درج می‌شود و می‌توانید سوابق کاری و تحصیلی اعضا را بررسی کنید.
در آخرین مرحله از شناسایی پروژه‌های defi، نوبت به بررسی جنبه‌های اقتصادی توکن‌های پروژه موردنظر می‌رسد. جدای از جنبه‌های دیگری از پروژه که شامل بررسی کد‌ها، ایده، تیم تشکیل‌دهنده و غیره می‌شوند، یک جنبه بسیار مهم دیگری نیز وجود دارد که باید بررسی شود و آن، بررسی میزان ارزش سرمایه‌گذاری در یک پروژه است. پروژه‌ای را تصور کنید که اکثر توکن‌های موجود در آن در اختیار تیم پروژه قرار دارند. در این صورت، کنترلی بر قیمت توکن‌ها وجود ندارد و این یک نکته منفی برای پروژه به حساب می‌آید. برای مثال یک پروژه که تنها ۱۰ درصد توکن‌ها در اختیار تیم توسعه‌دهنده قرار دارد، پروژه مطمئن‌تری نسبت به پروژه‌ای است که ۵۰ درصد توکن‌ها در اختیار تیم قرار دارد، چراکه ریسک سرمایه‌گذاری در این نوع پروژه‌ها بالاتر است.
در پروژه‌های حوزه دیفای، حجم معاملات در پایین‌ترین مقدار خود قرار دارد و همین مسئله، تأثیر بسیار زیادی در قیمت پروژه‌های انجام‌گرفته در این حوزه را دارد. از دلایلی که گفته می‌شود در اختیار داشتن مقدار زیادی از توکن‌های یک پروژه توسط تیم تشکیل‌دهنده نکته‌ای منفی به حساب می‌آید، آن است که اگر در هر زمانی و به هر دلیلی، تیم توسعه‌دهنده اقدام به فروش دارایی‌های خود کند، قیمت به طور عجیبی افزایش پیدا خواهد کرد.
اغلب توکن‌های موجود در یک پروژه، به‌صورت مرحله‌ای و آرام‌آرام و در مقاطع زمانی طولانی و سالانه ارائه می‌شوند. اگر در یک پروژه میان عرضه و تقاضای توکن، تعادلی وجود نداشته باشد، با نوسان قیمت در آن پروژه مواجه خواهیم بود که این امر در موفقیت و یا عدم موفقیت آن پروژه مؤثر است.
مراحل سرمایه‌گذاری در Defi
به منظور استفاده از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در دیفای و شرکت در پروژه‌های دیفای باید طبق مراحل زیر عمل کرد:
- انتخاب کیف پول
کیف پول رمزنگاری شما یک موجودیت دیجیتالی است که می‌توانید در آن، سکه‌های رمزنگاری‌شده را که برای مشارکت در پروتکل‌های DeFi استفاده می‌کنید، ذخیره نمایید. - خریداری سکه‌های رمزنگاری‌شده
همان‌طور که برای سرمایه‌گذاری در سهام به پول نقد نیاز دارید، برای شرکت در پروژه‌های DeFi نیز به سکه‌های کریپتو نیاز خواهید داشت. - شناسایی پروژه‌ها و شرکت در آن‌ها
DeFi به یک اکوسیستم مکمل از برنامه‌ها و پروتکل‌های کاربردی تبدیل شده و دارایی‌هایی به ارزش بیش از 30 میلیارد دلار در حال حاضر در اکوسیستم‌های آن قفل شده و DeFi را به یکی از سریع‌ترین بخش‌های در حال رشد در فضای بلاک چین تبدیل کرده است.
این اکوسیستم، خدمات مختلفی مانند وام‌دهی ارائه می‌دهد. DeFi با امکان دادن وام، مسیر جدیدی را رو به امور مالی گشوده است، وام‌های غیرمتمرکز که به طور گسترده به دارندگان رمز ارزها، ارائه شده و فرصت‌هایی را برای دسترسی به بازدهی سالانه فراهم می‌کنند. هدف از اعطای وام، ارائه خدمات مالی به منظور استفاده از آن‌ها در عین رفع نیازهای جامعه ارزهای دیجیتال است. پروژه‌های فراوانی در بستر این حوزه وجود دارد که با گذشت زمان به تعداد آن‌ها افزوده می‌شود.
دیدگاه پایانی
امروزه ما در حال مشاهده یک جهش در ارائه امکانات نوین عملکردهای مالی از طریق نوآوری فناوری‌های توزیع‌شده هستیم. برای اولین بار در تاریخ، یک سیستم مالی جهانی ایجاد شده است که Decentralized Finance یا Defi نام دارد و همه افراد می‌توانند در مدیریت پروتکل‌های آن شرکت کنند.
فضای DeFi به تدریج به سیستم مالی سنتی تبدیل می‌شود و علیرغم برخی از موانع موجود، دنیای مالی غیرمتمرکزی در مسیر شکوفایی و رشد قرار گرفته است. با گذشت زمان، پیش‌بینی چگونگی شکل‌گیری این فضا، زمانی که قدرت ایجاد خدمات مالی دموکراتیزه شود، دشوار خواهد شد. همان‌طور که در طول مقاله نیز گفته شد، سرمایه‌گذاری در حوزه دیفای و مهم‌تر از همه شناسایی پروژه defi، نیازمند دانش، مهارت و تجربه بالایی است.
