اگر در بازار بورس فعالیت می‌‌‌‌‌‌‌‌کنید، ممکن است در مورد اصطلاح گپ قیمتی (Price Gap) شنیده‌‌‌‌‌‌‌‌باشید. اما گپ قیمتی چیست و چه انواعی دارد؟ در نمودار قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌ها اغلب جاهای خالی دیده می‌‌‌‌‌‌‌‌شود. این جاهای خالی نشان‌‌‌‌‌‌‌‌دهنده زمان‌‌‌‌‌‌‌‌هایی هستند که هیچ معامله‌‌‌‌‌‌‌‌ای در بازه مشخص قیمتی انجام نشده‌‌‌‌‌‌‌‌است. به این جای خالی گپ قیمتی گفته می‌‌‌‌‌‌‌‌شود. گپ‌‌‌‌‌‌‌‌های قیمتی معمولاً در فاصله بسته‌‌‌‌‌‌‌‌شدن بازار در یک روز و بازگشایی آن در روز بعد رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. گپ معمولاً در نتیجه خرید یا فروش غیرعادی اتفاق می‌‌‌‌‌‌‌‌افتد.

انواع گپ قیمتی

گپ‌‌‌‌‌‌‌‌ها را می‌‌‌‌‌‌‌‌توان به دو شکل دسته‌‌‌‌‌‌‌‌بندی کرد. یکی براساس تأثیری که بر قیمت می‌‌‌‌‌‌‌‌گذارند که یک تقسیم‌‌‌‌‌‌‌‌بندی کلی و ابتدایی است. دیگری براساس مشاهداتی است که از بررسی نمودارهای تحلیل قیمت بدست می‌‌‌‌‌‌‌‌آید.

انواع ابتدایی گپ‌‌‌‌‌‌‌‌ قیمتی

تأثیر بر قیمت ممکن است صعودی یا نزولی باشد. از همین رو در تقسیم‌‌‌‌‌‌‌‌بندی ابتدایی، گپ‌‌‌‌‌‌‌‌ها به دو دسته گپ بالا(Up Gap) و گپ پایین(Down Gap) تقسیم می‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.

• گپ قیمتی بالا(Up Gap)
  برای آن‌‌‌‌‌‌‌‌که گپ بالا رخ‌‌‌‌‌‌‌‌دهد، پایین‌‌‌‌‌‌‌‌ترین قیمت در پایان روز معامله باید بالاتر از بالاترین قیمت روز معامله قبلی باشد. این موضوع را می‌‌‌‌‌‌‌‌توانیم با یک مثال روشن کنیم.
  تصور کنید گزارش پایان روز نمایانگر میزان بالای درآمد باشد. در این‌‌‌‌‌‌‌‌صورت هیجانی عمومی برای خرید آن سهام به وجود می‌‌‌‌‌‌‌‌آید. بنابراین در روز جدید میزان تقاضا افزایش خواهد داشت. افزایش تقاضا نیز باعث افزایش قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌ها خواهد شد. چنانچه قیمت سهام در طول روز بالاتر از پایینترین قیمت روز قبل باقی‌‌‌‌‌‌‌‌بماند، گپ بالا رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.
• گپ قیمتی پایین(Down Gap)
  گپ پایین دقیقاً برعکس بالا است. اگر بالاترین قیمت روز پایین‌‌‌‌‌‌‌‌تر از پایین‌‌‌‌‌‌‌‌ترین قیمت روز قبل باشد، گپ پایین رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.

انواع گپ قیمتی در بررسی نمودارهای تحلیل قیمت

محققان و اقتصاددانان با مطالعه و بررسی نمودارهای قیمت-زمان به نتایجی رسیدند که باعث ارائه دسته‌‌‌‌‌‌‌‌بندی جزئی‌‌‌‌‌‌‌‌تری از گپ‌‌‌‌‌‌‌‌های قیمتی شد. در این دسته بندی چهار نوع گپ تعریف شده‌‌‌‌‌‌‌‌است.

• گپ معمول(Common Gap)
• گپ شکست(Breakaway Gap)
• گپ فرار(Runaway Gap)
• گپ خستگی(Exhaustion Gap)
• گپ معمول(Common Gap)

همان‌‌‌‌‌‌‌‌طور که از نام آن پیدا است، Common Gap ، در نمودارها بسیار دیده می‌‌‌‌‌‌‌‌شود. این نوع گپ ایجاد نگرانی نمی‌‌‌‌‌‌‌‌کند، زیرا کوچک است و دلیل پیدایش آن اتفاقات ساده و روزمره هستند. گپ معمولا، در مدت زمان کوتاه بین چند روز تا چند هفته از بین رفته و قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌ها به حالت اولیه برمی‌‌‌‌‌‌‌‌گردند.

گپ شکست(Breakaway Gap)

Breakaway Gap زمانی رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌دهد که قیمت محدوده معامله یا ناحیه تراکم، به شکلی ناگهانی بشکند. منظور از ناحیه تراکم محدوده قیمتی است که معاملات برای مدت زمانی در حدود چند هفته، در آن انجام می‌شدند. ناحیه تراکم دو لبه بالا و پایین دارد. وقتی از بالا به پایین حرکت کنیم، به محدوده پشتیبانی و وقتی از پایین به بالا حرکت کنیم به محدوده مقاومت می‌‌‌‌‌‌‌‌رسیم. برای شکسته شدن قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌ها کافی است هیجانات بازار منجر به بالا رفتن تعداد خریداران یا فروشندگان شود. بالا رفتن خریداران موجب شکست صعودی و بالارفتن تعداد فروشندگان موجب شکست نزولی می‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

گپ فرار(Runaway Gap)

به گپ فرار، ادامه‌‌‌‌‌‌‌‌دار یا Continuation Gap نیز گفته می‌‌‌‌‌‌‌‌شود. بهترین توصیف Runaway Gap را می‌‌‌‌‌‌‌‌توان چنین بیان کرد، گپی که به دلیل افزایش علاقه به بازار شکل می‌‌‌‌‌‌‌‌گیرد. این افزایش علاقه می‌‌‌‌‌‌‌‌تواند در جهت فروش زیاد یا خرید زیاد باشد. گپ فرار، زمانی رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌دهد که معامله‌‌‌‌‌‌‌‌گرانی که به دلیل انتظار برای اصلاح قیمت در معامله اولیه شرکت نکردند، از انتظار خسته شده و ناگهان به بازار هجوم می‌‌‌‌‌‌‌‌آورند. این عمل ناگهانی معامله‌گران موجب بالارفتن یا پایین آمدن غیرعادی قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌ها و در نتیجه گپ فرار می‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

گپ خستگی(Exhaustion Gap)

Exhaustion Gap زمانی رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌دهد که یک کاهش قیمت(معمولاً در نمودار روزانه)، بعد از افزایش قیمت سریع بازار که در چند هفته رخ‌‌‌‌‌‌‌‌داده، اتفاق می‌‌‌‌‌‌‌‌افتد. این موضوع نشان‌‌‌‌‌‌‌‌دهنده تغیر حالت از خرید به فروش است که هم‌‌‌‌‌‌‌‌زمان با کم‌‌‌‌‌‌‌‌شدن تقاضا در بازار رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.

دلایل به وجود آمدن گپ قیمتی

گپ قیمتی ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شود. دلایلی مثل افزایش سرمایه، پرداخت سود نقدی، انتشار اخبار و متوقف بودن نماد برای مدت طولانی. این‌‌‌‌‌‌‌‌ها همه دلایلی هستند که باعث کاهش یا افزایش ناگهانی در قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. گپ‌‌‌‌‌‌‌‌های ناشی از افزایش سرمایه و پرداخت سود نقدی، با تعدیل نمودار قیمت از بین می‌‌‌‌‌‌‌‌روند. برای کسب اطلاعات در مورد تعدیل کافی است مقاله تعدیل قیمت در بورس را مطالعه کنید.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم تا شما را با اصطلاح گپ قیمتی(Price Gap) آشنا کنیم. دانستن این‌‌‌‌‌‌‌‌که گپ‌‌‌‌‌‌‌‌ها به چند دسته تقسیم می‌‌‌‌‌‌‌‌شوند و چه چیز باعث بروز آن‌‌‌‌‌‌‌‌ها است، برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران بسیار مفید است. دیدم کهPrice Gap به چهار نوع است و هرکدام به دلیلی رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌دهند. در بسیاری از مواقع در نتیجه شرایط بازار، هیجانات سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران باعث بروز گپ می‌‌‌‌‌‌‌‌شود. بنابراین خوب است که بدانید که ورود به بازار بورس و سرمایه نیازمند دانش و حوصله است.