بیشتر افرادی که به تازگی می‌خواهند وارد بازار بورس تهران شوند، این سؤال برای آن‌ها ایجاد می‌شود که: «آیا بورس فقط برای متخصصان است یا مردم عادی هم می‌توانند از آن سود بدست بیاورند؟» طبیعتاً پاسخ به چنین سؤالی به بررسی و آشنایی این افراد با انواع موقعیت‌های بورس بستگی دارد. اگرچه نمی‌توان منکر این شد که افراد حرفه‌ای سودهای بسیار بیشتری از این بازار بدست می‌آورند، اما موقعیت‌های کم‌ریسکی هم وجود دارد که برای افراد مبتدی و غیر حرفه‌ای مناسب هستند. با ما همراه باشید تا شما را با انواع موقعیت‌ها و شیوه‌های سرمایه‌گذاری در بورس آشنا کنیم.
انواع سرمایه‌گذاری در بورس
شناخت بخش‌های مختلف بورس می‌تواند به شما دید همه‌جانبه‌ای بدهد تا با وسواس و دقت بیشتری، شیوه مناسب خود را برای سرمایه گذاری در بورس انتخاب کنید. چه شما یک فرد کاملاً ریسک‌پذیر باشید و چه کسی باشید که همیشه از ریسک گریزان است، در هر حالت می‌توانید بورس را مکان امنی برای سرمایه‌های خود بدانید. موقعیت‌های مختلف این بازار به قرار زیر هستند:
خرید اوراق مشارکت یا اوراق اجاره
افرادی که از پایین‌ترین میزان ریسک‌پذیری برخورداند و دنبال مطمئن‌ترین بخش بازار برای سرمایه‌گذاری هستند، خرید و فروش اوراق مشارکت یا اوراق اجاره در بورس برای آن‌ها با سود تضمینی همراه است. اگرچه مقدار سود این اوراق کمتر از سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری است، اما تهدیدی برای سرمایه افراد در آن وجود ندارد.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری
اگر قدرت ریسک‌پذیری کسی از گروه قبلی بالاتر باشد و بخواهد موقعیت‌های بهتری را امتحان کند، خرید مجموعه سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای وی بهتر خواهد بود. چراکه این صندوق‌ها، امکان خرید سهام به‌صورت غیرمستقیم در بورس را برای افراد فراهم می‌کنند. در واقع وقتی کسی سهام صندوق سرمایه‌گذاری را خریداری می‌کند، به صورت غیرمستقیم مجموعه‌ای از سهام شرکت‌های مختلف بورس را خریده است که سودهای مربوط به برخی از شرکت‌ها می‌تواند ضرر برخی دیگر را جبران کرده و از متضرر شدن سرمایه‌گذاران جلوگیری کند.
سبد گردانی
سبدگردانی می‌تواند دیگر مسیر مطمئن برای مشارکت در خرید و فروش‌های بورس باشد. در این روش، افراد سرمایه‌های خود را به دست افراد متخصصی می‌سپارند که شیوه سرمایه‌گذاری در بورس را به‌صورت حرفه‌ای و اصولی آموخته‌اند. متخصصان با در دست گرفتن پنل بورسی افراد، برای آن‌ها سهامی را خرید و فروش می‌کنند که منجر به دریافت سود می‌شود. البته لازمه‌ی کسب سود از این طریق، انتخاب یک سبدگردان مناسب است که حقیقتاً توانایی اداره کردن پرتفوی یا سبد سهام افراد در بورس را داشته باشد.
خرید مستقیم سهام شرکت‌ها
خرید سهام نهادهای بورس به‌صورت مستقیم، به آگاهی، دانش تحلیل و البته به قدرت ریسک‌پذیری بالاتری نسبت به موارد فوق نیاز دارد. کسی که بخواهد خود – بدون کمک سبدگردان یا شخص ثالث دیگر- به فعالیت در بورس بپردازند، باید آموزش‌های کافی در این زمینه را فراگرفته باشد. در غیر این‌صورت ممکن است زیان‌های بسیاری را تجربه کند. فراگیری دانش تحلیل تکنیکال یا فاندامنتال و توانایی درک روانشناسی بازار، برای انجام چنین سرمایه‌گذاری ضروری است.
قراردادهای آتی
قراردادهای آتی را می‌توان پُر ریسک‌ترین معاملات بورس در نظر گرفت. خرید و فروش این قراردادها به دانش تحلیل گسترده و درک عمیق از رفتار بازار بستگی دارد. افرادی که وارد این بخش از بورس می‌شوند، معمولاً در بخش خرید مستقیم سهام، موفق عمل کرده‌اند و قدرت ریسک‌پذیری آن‌ها بسیار افزایش پیدا کرده است.
آیا فقط افراد حرفه‌ای می‌توانند در بورس موفق شوند؟
با توجه به بخش‌های مختلف بازار بورس، حتی افرادی که هیچ گونه دانشی در زمینه اقتصادی یا تحلیل ندارند، می‌توانند سرمایه‌های خود را در آن با سود همراه کنند. اما افرادی که قدرت ریسک‌پذیری بالاتری دارند، می‌توانند با کسب دانش، به بخش‌های هیجان‌انگیزتر این بازار وارد شوند.
پس حرفه‌ای بودن، تنها ملاک ورود به بورس نیست، اما می‌تواند ملاک خوبی برای کسب سودهای بیشتر باشد. چراکه هرچقدر ریسک یک معامله بالاتر باشد، به همان اندازه هم احتمال کسب سود از آن بیشتر می‌شود. افراد حرفه‌ای به سودهای اندک اوراق مشارکت و صندوق‌های سرمایه‌گذاری رضایت نداده و با فعالیت مستقیم در بخش خرید سهام و قراردادهای آتی، به فرصت‌های سوددهی بزرگتر فکر می‌کنند؛ البته این افراد در چنین مسیری، ممکن است ضررهای بزرگی را نیز تجربه کنند. اما ریسک‌پذیری ایشان می‌تواند توجیه ضررشان باشد.
چطور قدرت ریسک‌پذیری خود را افزایش دهیم؟
وقتی افراد کل سرمایه خود را در دست داشته باشند، همیشه نگران حفظ آن خواهند بود. به همین خاطر بهترین راه برای بالا بردن قدرت ریسک، معامله کردن با پول‌هایی است که نیاز چندانی به آن‌ها نداریم. افراد با ۵۰۰ هزار تومان می‌توانند معامله در بورس را استارت بزنند و دلیلی برای ورود تمام سرمایه آن‌ها به بورس وجود ندارد. در واقع وقتی شما مقدار کمی از سرمایه خود را به خرید مستقیم سهام اختصاص می‌دهید، نگرانی و ترس شما کاهش پیدا کرده و در نتیجه، قدرت ریسک‌پذیری‌تان افزایش خواهد یافت.
هرگز تمام پول‌های خود را در یک بازار سرمایه‌گذاری نکنید. شما می‌توانید با سرمایه‌گذاری در دو یا چند بخش بورس، سرمایه‌های خود را به درستی مدیریت کرده و در جهت افزایش قدرت ریسک‌پذیری خود گام بردارید. برای مثال، بخش اعظم سرمایه‌تان را در بازار کم‌ریسک و مطمئن اوراق مشارکت قرار داده و بخش کمتر آن را نیز در سهام شرکت‌ها یا قراردادهای آتی سرمایه‌گذاری کنید.
آیا سرمایه‌گذاری در بورس برای هر فردی مناسب است؟
بورس یک بازار سرمایه‌گذاری ملی است که می‌تواند سودهای بسیاری نصیب معامله‌گران کند. اما اینکه چه کسانی سرمایه خود را وارد چنین بازاری کنند، به شرایط متفاوت هر فرد بستگی دارد. کسی که می‌تواند در بازار آزاد، با خرید و فروش اجناس خاص یا سرمایه‌گذاری در واحدهای تولیدی به سودهای قابل توجهی دست یابد، مجبور نیست سرمایه خود را به بورس بسپارد مگر بععنوان یک فرد مبتدی به دنبال آموزش بورس نیز باشد.
اما افرادی هستند که نمی‌دانند با پس‌انداز یا سرمایه خود چکار کنند. این افراد شغل دولتی یا آزادی دارند که از طریق آن درآمد کسب کرده و مقداری از آن درآمد را به سرمایه خود اضافه می‌کنند. با توجه به شرایط اقتصادی حاکم در کشور ما، اگر پول‌ها در هیچ بازاری سرمایه‌گذاری نشوند، روز به روز از ارزش آن‌ها کاسته خواهد شد. بنابراین ورود چنین سرمایه‌هایی به بورس، ضروری است. چراکه بورس می‌تواند مقدار سرمایه را در برابر نرخ تورم حفظ کرده و همچنین به آن سودهای بیشتری را اضافه کند.
سخن نهایی
اگر شما وقت کافی برای فراگیری دانش تحلیل را دارید، بهتر است هرچه سریع‌تر وارد بازار خرید و فروش مستقیم سهام در بورس شوید. اما اگر به شغل دیگری اشتغال دارید و هیچ وقتی برای رصد کردن بازار بورس برای‌تان باقی نمی‌ماند، پس‌انداز یا سرمایه‌های خود را به سبدگردانان کاربلد بسپارید، یا با آن‌ها اوراق مشارکت بخرید.در هر صورت، این شرایط شماست که تعیین می‌کند کدام یک از بخش‌های بورس برای سرمایه‌هایتان مناسب‌تر است. علاوه بر ریسک‌پذیری، داشتن وقت کافی و مقدار سرمایه نیز در ورود به این بازار نقش دارد. پس شرایط خود را به کلی بررسی کرد و سپس تصمیم قطعی و نهایی خود را بگیرید.
برای یادگیری “مقدمات بورس” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
