تجارت در بازارهای مالی مختلف جهانی مستلزم ریسکهای متعدد و متنوعی است که اگر بهعنوان یک معاملهگر خوب عمل نکنید، میتواند منجر به زیانهای زیادی شود. بنابراین، بدون توجه به تجربۀ شما در بازار، باخت در بازارها اجتنابناپذیر است و معاملهگر یا سرمایهگذار موفق کسی است که میتواند ضرر خود را در صورت اشتباه، کنترل کند. با وجود آن، شما متوجه خواهید شد که هر معاملهگر موفقی در مقطعی از زندگی خود متحمل زیان بزرگی شده است که نزدیک بوده است کار او را در بازار متوقف کند. معاملهگر هر چقدر هم که موفق باشد، انسان است و مستعد خطا باقی میماند. ضرر، بخشی جداییناپذیر از معاملات است؛ اما میتواند از کنترل خارج شود و گاهی اوقات به سطوح عظیمی برسد که انتظارش را نداشتید. تفاوت بین یک معاملهگر خبره و یک معاملهگر مبتدی در متحملنشدن ضرر نیست، بلکه در نحوۀ برخورد با این ضررهای بزرگ و بازگشت سریع به مسیر درست است. ما در این مقاله به سوالاتی مانند چه زمانی نباید ترید کنیم؟ و روزهایی که نباید معامله کرد؟ که بسیاری از افراد میپرسند پاسخ میدهیم در اصل زمانی که پاسخ این سوالها را بدهید به یکی از نکات مهم معامله گری فارکس رسیدهاید.
ضرر در معاملات
فهرست مطالب
زیان، بخش مهمی از شروع هر کسبوکار را نشان میدهد؛ زیرا ضرر و زیان برابر با تجربه است و تجربه، مهمترین چیزی است که هر کسبوکاری برای رقابت در بازار و ماندگاری طولانیمدت به آن نیاز دارد. درست مانند هر پروژۀ تجاری، برای مبادلات ارزی یا معاملات فارکس، کسب تجربه از اهمیت بالایی برخوردار است. شما با کسب تجربۀ شخصی در معاملهگری میتوانید دانش خود را افزایش دهید. یک جمله معروف وجود دارد که میگوید من هرگز نمیتوانم طعم موز یا هندوانه را بدون مزهکردن آن برای شما توصیف کنم.
همۀ معاملهگران در بازار بدون توجه به مهارت یا تجربۀ خود اشتباه میکنند؛ چرا که در نهایت آنها انسان هستند. بازارها اغلب بهصورت تصادفی حرکت میکنند و ممکن است نوسانات شدید و غیرمنتظرهای را افراد متوجه شوند و هر اشتباه یا تصمیم نادرست ممکن است بسیار پرهزینه باشد. بنابراین، دانستن دلایل رایجی که منجر به ضررهای هنگفت در بازارها میشود، به شما کمک میکند تا از آنها جلوگیری کنید. استرس در ترید میتواند دلایل زیادی داشته باشد که منجر به دام افتادن شما در معاملات میشود. در زیر به تعدادی از اشتباهات رایج اشاره خواهیم کرد تا شما با اطلاع کافی بتوانید استرس در ترید را کنترل کنید.
اشتباهات رایج در معاملات
در ادامه در بررسی اشتباهات رایج در معاملات میپردازیم:
-
بیحوصلگی و عدم صبر:
این مورد یکی از سختترین اشتباهاتی است که باید از آن اجتناب کرد. بازارهای مالی بسیار نوسان دارد و پیشبینی اینکه بازار به کدام سمت خواهد رفت، کار دشواری است. بنابراین، نباید تسلیم انگیزهها و میل خود به معامله شوید؛ تجارت یک بازی نیست. اگر معاملهگر باتجربهای نباشید، صبوربودن برای شما سخت خواهد بود. با این حال، کسانی که صبور هستند، در درازمدت پاداش خواهند گرفت. بیحوصلگی باعث میشود که تصمیمات عجولانه بگیرید و ممکن است استراتژی شما را به هم بزند؛ اما بدتر از همه این است که میتواند باعث شود احساس ترس ازدستدادن داشته باشید.
-
اهرم بیش از حد:
اهرم پول اضافی است که کارگزار به شما قرض میدهد تا بتوانید موقعیتهایی را باز کنید که از اندازۀ سرمایۀ شما بیشتر است. درواقع اهرم شما را قادر میسازد تا در معرض چند برابر بیشتر از داراییهای خود قرار بگیرید و این بهخودیخود یک شمشیر دولبه است. به همان اندازه که شانس شما برای افزایش سودتان بالا میرود، ریسک بیشتری نیز خواهید کرد. درصورت استفادۀ بیش از حد و نادرست از اهرم ممکن است ضررهای زیادی متحمل شده و در تصمیمات تجاری خود اشتباه کنید. بنابراین، نباید از اهرم بیش از حد استفاده کنید تا متحمل زیانهایی نشوید که توانایی پرداخت آن را ندارید.
-
نداشتن برنامۀ معاملاتی یا سرمایهگذاری:
بسیاری از معاملهگران صرفاً برای معامله و بدون یک برنامۀ معاملاتی سنجیده معامله میکنند. برنامۀ معاملاتی تعیین میکند که چه چیزی آنها را به تجارت کشانده است، چه زمانی وارد معاملات و چه زمانی از آنها خارج میشوند و چه مدت باید یک معامله باز بماند. علاوهبراین، چه زمانی باید ضرر و زیان را متوقف کنند تا سود ببرند. این برنامه، دورهای را که باید در بازار حضور داشته باشند و دورهای را که باید از معاملهگری پرهیز کنند، مشخص میکند. به قول معاملهگران، عدم برنامهریزی، برنامهریزی برای شکست است.
-
عدم علاقه به مدیریت ریسک:
بازارهای مالی دارای ریسکهای زیادی هستند که میتواند زیانهای سنگینی را برای سرمایهگذاران و معاملهگران بههمراه داشته باشد. با وجود این، بسیاری از معاملهگران اهمیت مدیریت ریسک را دست کم میگیرند که یکی از مهمترین ابزارهایی است که معاملهگر را قادر میسازد تا ریسکها و زیانهای بزرگ را کاهش دهد تا بتواند زمان بیشتری در بازار بماند.
-
عدم حمایت از سرمایه:
یکیدیگر از اشتباهات رایج که میتواند شما را متحمل زیان مالی قابلتوجهی کند، عدم حمایت از سرمایه است. بسیاری از معاملهگران، بهخصوص مبتدیان، از این جنبه غفلت میکنند؛ زیرا بدون محاسبۀ ریسکی که ممکن است یک معامله داشته باشد و محاسبۀ اینکه چه زمانی باید از بازار خارج شوند، برای ورود به معاملات عجله میکنند. دستورهای توقف ضرر یکی از بهترین ابزارهایی هستند که معاملهگر را قادر میسازد زیان خود را کنترل کند و با کمترین خسارت از معاملات خارج شود.
-
متنوعنکردن سرمایهگذاریهای خود:
چه سرمایهگذار باشید چه یک معاملهگر روزانه، نمیتوانید تمام پول خود را در یک دارایی قرار دهید. حتی فعالترین و خطرناکترین سهمها هم میتوانند افت قابلتوجهی را تجربه کنند. سرمایهگذاری در یک سبد متنوع برای کاهش ریسک بسیار مهم است. همچنین، لازم است در بازارهای مختلف مانند بازار سهام، کریپتو، املاک، طلا و غیره سرمایهگذاری کنید. تنوع و مدیریت ریسک، کلید یک سبد قدرتمند هستند.
-
فروش پایینترین سطح و خرید بالاترین قیمت:
از آنجایی که بازارهای مالی اغلب بیثبات هستند، اگر از کوچکترین سقوط بترسید، ضرر خواهید کرد و اگر تصمیم به فروش در وحشت و ترس دارید یا چیزی که به اختصار “FUD” (کلمۀ اختصاری در انگلیسی که نشاندهندۀ ترس، عدم اطمینان و شک است) نامیده میشود، دچار اشتباه خواهید شد. ممکن است در مواجهه با افت ناگهانی یا اخبار بد در مورد یک سهم که باید در آن سرمایهگذاری کنید، موقعیتهای خود را با عجله بفروشید تا ضرر را کاهش دهید.
مشکل این رویکرد این است که با فروش، در واقع ضرر خود را به واقعیت تبدیل میکنید. همچنین، میتوان گفت زمانی که همان افراد افزایش میبینند، با قیمتهای بالاتر خرید میکنند و این چرخه را تکرار میکنند. کسانی که در بالاترین قیمتها خرید میکنند، ترس ازدستدادن فرصت یا آنچه را که بهعنوان احساسات “FOMO” نامیده میشود، احساس میکنند و به محض خرید یا پس از مدت کوتاهی، قیمت شروع به کاهش می کند.
-
توقف یادگیری و افزایش آگاهی از آخرین تحولات در بازارها:
هر چیزی که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم روی بلاکچین و ارزهای دیجیتال و دیگر بازارهای مالی تأثیر میگذارد، با سرعت شگفتانگیزی در حال توسعه است. بنابراین، لازم است بهروز باشید و دانش اولیۀ خود را در آنها ارتقا دهید و پروژهای را که در آن سرمایهگذاری میکنید، بشناسید. تحلیل بنیادی و افزایش دانش، بهاندازۀ تحلیل تکنیکال مهم است. جایی که کمک میکند بهخوبی به حقایق اثباتشده در عملیات معاملاتی اعتماد کنیم و فقط به اعداد و پیشبینیها تکیه نکنیم. نکتۀ اصلی این است که دانش، قدرت است.
-
نادیدهگرفتن رویدادها و اخبار مهم:
بهعنوان یک معاملهگر، حتماً با یک توصیه و ضربالمثل مواجه شدهاید: «شایعه را بخر، خبر را بفروش». برای نشاندادن معنای این موضوع، مثال زیر را بیان میکنیم:
شایعات زیادی در مورد برنامۀ کوینبیس برای گنجاندن ارز دیجیتال BAT وجود دارد. قیمت ارز در زمان انتشار شایعات افزایش چشمگیری داشت و پس از تأیید این خبر، قیمت سقوط کرد. گنجاندن ارزهای دیجیتال در پلتفرمی مانند کوینبیس و بایننس، اخبار بسیار دلگرمکننده و انگیزشی است، اما اغلب بدون ضربه و بدون پامپ و دامپ نمیگذرد.
بنابراین، ما اولین قدم، یعنی خرید شایعه را توصیه میکنیم؛ زیرا معمولاً شایعهای در انجمنها و شبکههای اجتماعی منتشر میشود که در مورد احتمال گنجاندن یک ارز دیجیتال در یک پلتفرم اصلی صحبت میکنند. هیچ چیزی رسمی نشده است، اما سرمایهگذاران و معاملهگران شروع به احتکار این ارز دیجیتال کردهاند. یک «نویز» مشخص ایجاد میشود و چرخه برای روزها یا حتی هفتهها به افزایش خود ادامه میدهد و بدون هیچ جزئیات مشخصی ادامه دارد.
مرحلۀ دوم فروش اخبار است؛ فهرست بهطور رسمی اعلام شده است و صرافی یک بیانیۀ مطبوعاتی عمومی ارسال میکند. گاهیاوقات، قیمت با اعلام افزایش مییابد و گاهی اوقات در نتیجۀ شروع به فروش معاملهگران، آنچه قبلاً در دورۀ شایعات خریده بودند، شروع به کاهش میکند.
-
اعتماد کورکورانه به تحلیلها و جستجوی توصیهها:
شما همیشه باید تحقیق یا DYOR خود را انجام دهید؛ یعنی فقط باید صحت توصیههای سرمایهگذاری و ورود را که در هر شبکۀ اجتماعی یافت میشود، بررسی کنید. بنابراین، همیشه باید از خود بپرسید که چقدر در مورد پروژه میدانید. واقعاً بهتر است که انتخاب سرمایهگذاری شما در درجۀ اول، ابتکار عمل خودتان باشد. بنابراین، توصیه میشود از پیگیری کورکورانۀ گمانهزنیهای منتشرشده در اینجا و آنجا خودداری کنید. افراد تازهوارد اغلب به توصیههای افراد باتجربه بیشتر تکیه میکنند و این اشکالی ندارد؛ اما سرمایهگذاری یک تصمیم شخصی و مهم است. به خاطر داشته باشید که همانطور که در بالا ذکر کردیم، دانش، قدرت است. ازاینرو، قبل از اینکه پول خود را در جایی سرمایهگذاری کنید، ابتدا وقت خود را در تحقیقات خود سرمایهگذاری کنید. در درازمدت، شما با تجربهتر و موفقتر خواهید شد.
-
تأثیر روانی منفی:
Emotion یک دوست ناخواسته در تجارت است. موقعیتهای زیادی وجود دارد که به شما احساسات متفاوتی میدهد و این شما هستید که تصمیم میگیرید چگونه با آنها برخورد کنید. بسیار طبیعی است که ضرر مالی بر روان و زندگی شما تأثیر بگذارد؛ ممکن است در نتیجۀ تصمیماتی که گرفتهاید و موفق نشدهاید، آمیزهای از اندوه، پشیمانی و عصبانیت را احساس کنید و هر چه ضرر بیشتر باشد، این احساسات منفی بیشتر میشود. شکی نیست که متحملشدن ضررمالی بزرگ بر روان و توانایی ذهنی شما در تصمیمگیری، چه مربوط به بازار و چه زندگی شخصی شما تأثیر میگذارد و اعتماد شما به خود و تواناییهایتان متزلزل میشود.
وقتی یک معاملۀ بد انجام میدهید، منفیبودن آن نتیجه میتواند به معاملۀ بعدی نیز سرایت کند. ممکن است مواقعی پیش بیاید که بهدلیل ترس از باخت مجدد، در معاملۀ جدید موضع نگیرید. برعکس، هنگامی که یک سری معاملات برنده انجام میدهید، احساس شکستناپذیری خواهید کرد و ممکن است با ضرر وارد بازار شوید. بنابراین، مدیریت احساسات، کلید اصلی است که میتواند بین یک معاملهگر خوب و یک معاملهگر بد تفاوت ایجاد کند.
جلوگیری از ضرر در معاملات
جورج سوروس، تاجر آمریکایی میگوید: «اصلاً مهم نیست که شما درست میگویید یا اشتباه میکنید، اما مهم این است که وقتی حق با شماست، چقدر پول در میآورید و وقتی اشتباه میکنید، چقدر پول از دست میدهید». معاملات برای جورج سوروس مهم نیست، اما چیزی که او واقعاً به آن اهمیت میدهد، این است که سود بسیار بیشتر از ضرر باشد. این چیزی است که نشاندهندۀ سلامت روانی یک حساب معاملاتی است؛ زیرا همۀ معاملات به هیچ وجه نمیتوانند سودآور باشند؛ این غیرمنطقی است و زیان نمیتواند برای مدت طولانی بیشتر از سود باشد.
بنابراین، بهترین راهها برای جلوگیری از ضرر در معاملات به شرح زیر است:
یک فهرست عاطفی تهیه کنید
آیا از بازار عصبانی هستید و بهدنبال انتقام خود با دوبرابرکردن هستید؟ وحشت دارید که پول خود را ازدست بدهید و دعا میکنید که بدتر نشود؟ آیا خیالات غیرواقعی ایجاد میکنید که رویدادی بعید رخ میدهد و باخت وحشتناک شما را به یک برد شگفتانگیز تبدیل میکند؟این نوع بینشهای احساسی به معاملهگران اجازه میدهد تا ارزیابی کنند که آیا تصمیمات تجاری منطقی خود را در صورت مواجهه با ضرر میگیرند یا خیر.
هنگامی که با ضررهای معاملاتی مواجه میشوید، لحظهای توقف کنید و احساس خود را تحلیل کنید؛ ببینید رشتۀ فکری شما به کجا میرسد. اگر بیش از حد احساساتی هستید، خواه این احساس ترس باشد، طمع، امید یا هر چیز دیگری، در وضعیت ذهنی مناسبی برای تصمیمگیری منطقی معامله نیستید.
وقتی احساسات تسخیر شد، زمان آن فرا رسیده است که ضررهای معاملاتی خود را کاهش دهید.
تشخیص تفاوت بین یک پاسخ معاملاتی منطقی و یک واکنش احساسی میتواند دشوار باشد، اما این چیزی است که همۀ معاملهگران با تمرین در آن بهتر میشوند. توسعۀ این ظرفیت برای خوداندیشی انتقادی یکی از نمونههایی است که نشان میدهد چرا قبل از غوطهورشدن در بازارها با پول واقعی، بسیار مهم است که آموزش خود را بهعنوان یک معاملهگر جدی بگیرید.
تریدهایتان را بازبینی کنید
بازگشت به نمودارهای تحلیل تکنیکال پس از اینکه معامله به زیان تبدیل شد، میتواند بینش عینی تازهای در مورد چشمانداز بازگشت تجارت به سود ارائه دهد.
یکی از راههای کلیدی برای بهبود مستمر و دائمی در معاملات، مرور معاملات گذشته و بهطورکلی، عملکرد معاملاتی است. نمودارهای تحلیل تکنیکال شما اطلاعات عینی را برای ارزیابی مجدد تصمیم قبلی در اختیار شما قرار میدهد. معیارهای کلیدی مانند نسبت شارپ، ضریب سود، میانگین برد-باخت و غیره باید بررسی شوند. تعدادی سرویس مانند TraderVue، EdgeWonk، TraderSync و Trademetria وجود دارد که به حسابهای معاملاتی شما وصل میشود و این شاخصها را اندازهگیری میکند. درغیراینصورت، اگر از پلتفرمهایی مانند باینسس، کووین و Think0rSwim که فاقد روشهای مؤثر برای بازبینی تریدها هستند، استفاده میکنید، برای بررسی عملکرد تریدها باید بهصورت دستی دادها را در اکسل یا گوگلشیت وارد کنید.
اگر از معامله مطمئن نیستید، آن را ببندید
اگر تمام مراحل بالا را دنبال کردهاید، اما هنوز مطمئن نیستید که آیا این یک معاملۀ با ضرر است یا فقط یک شکست موقت، پس معامله را ببندید.
همانطور که بهعنوان یک معاملهگر پیشرفت میکنید، نوعی «حس ششم» بهدست خواهید آورد که در آن فقط میدانید که آیا تصمیم درستی در یک معامله گرفتهاید یا خیر. این بدان معنا نیست که شما هنوز نیازی به کار سخت برای توسعۀ استراتژیها و موقعیتهای خود نخواهید داشت؛ اما همانطور که بهطور فزایندهای باتجربه میشوید، تازه میدانید که یک معاملۀ خوب چه حسی دارد. وقتی دیگر آن احساس را در مورد معامله ندارید، وقت آن است که آن را ببندید.
یادگیری اعتماد به غریزۀ معاملهگر بخش مهمی از حرفهایشدن است. این عادت خوبی است که با افزایش اعتمادبهنفس در معاملات خوب، شروع به رهاکردن معاملاتی کنید که از آنها مطمئن نیستید.
درنهایت، زمانی که یاد میگیرید بیعلاقه وضعیت را بررسی کنید و بهطور خودکار تفاوت بین یک شکست موقت و یک معاملۀ اشتباه را تشخیص دهید، دانستن اینکه چه زمانی باید زیان خود را کاهش دهید، کمتر و کمتر به یک معضل تبدیل میشود.
از تجربه برای کاهش ضررهای معاملاتی کمک بگیرید
بینشهای معاملهگران برتر به شما کمک میکند تا احساساتی را که هنگام اشتباه انجام میشود، درک کنید و شما را به سمت تصمیمگیری درست راهنمایی کند.
بااینحال، اجزای نهایی برای تجارت کارآمد، همیشه زمان و تجربه خواهد بود. داشتن یک چارچوب خوب از درک مبتنی بر یادگیری از درسهای معاملهگران باتجربه ضروری است؛ اما این درسها را میتوان تنها با تجربۀ تجارت زنده برای خودتان و بررسی افکار خود در حین معامله، آموخت.
زمانی را صرف توجه واقعی به افکار و نتایج خود در هنگام معامله کنید. بهمرور زمان، حس ششم اساسی یک معاملهگر کهنهکار ایجاد خواهد شد که به شما اجازه میدهد در دنیای بسیار رقابتی و پرسود تجارت موفق شوید.
سخن پایانی
اگر ضرر سنگینی متحمل شدید، به یاد داشته باشید که شما اولین کسی نیستید که از این موضوع رنج میبرید؛ معامله را متوقف کنید و استراحت کنید. سپس علل و عواملی را که منجربه این ضرر شدهاند، مرور کنید و آنها را بهطوردقیق، تجزیهوتحلیل کنید و از اشتباهات خود درس بگیرید. بعد از بازبینی تریدها سعی کنید تا حد امکان از اشتباهاتی که در معاملات گذشته خود انجام دادهاید در آینده اجتناب کنید. ایجاد یک برنامۀ معاملاتی سنجیده و متناسب با اهداف شما و تحمل زیان و تکنیکهای مدیریت ریسک مناسب، به شما کمک میکند از ضررهای مالی قابلتوجه جلوگیری کنید و بقای خود را در بازار حفظ کنید.
ترفندهای معامله گری
برای یادگیری “ترفندهای معامله گری” مسیر زیر را به شما پیشنهاد میکنیم: