اسپات مارکت یا بازار نقدی، یکی از روش‌های معاملاتی در بازارهای مختلف است که می‌توان آن را نقطه مقابل معاملات آتی در نظر گرفت. شیوه انجام معامله در بازارهای مالی مختلف، قوائد خاصی دارد که آگاهی از این قوائد باعث می‌شود تا با دید بهتری وارد میدان این معاملات شویم. البته این موارد معمولاً در تمام بازارها وجود دارند و آگاهی از یک شیوه معاملاتی، می‌تواند در سایر بازارها نیز به کمک ما بیاید. اگر شما نیز به موضوع تریدینگ و خرید و فروش در بزرگترین بازارهای جهان علاقه‌مند هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا شما را جواب سوال اسپات چیست را متوجه شوید و انواع معاملات اسپات و آتی را بشناسید.
اسپات چیست؟
فهرست مطالب
شاید تصور کنید که معامله اسپات، نوع خاصی از مبادله دارایی است که انجام آن به آموزش نیاز دارد، اما باید بگویم که اصلاً اینگونه نیست و معاملات اسپات برای همگی ما شناخته شده هستند. معمولاً در بازارهای مالی مانند فارکس، بورس، کریپتو و …. معاملات به دو شیوه رایج نقدی و آتی صورت می‌گیرند که برای درک هریک از این معاملات، باید ویژگی‌های هرکدام را به صورت جداگانه بررسی کنیم:
-
معاملات آتی «Futures Trading»
قطعاً در هر معامله، کالا یا معیاری برای تبادل وجود دارد. مثلاً در بازار کالا، یک کالای خاص مانند فلز، مواد معدنی، نفت، تجهیزات مختلف، مواد خوراکی خاص و … معامله می‌شوند. اما در بازارهای ارزی مانند فارکس، این ارز کشورهای مختلف مانند دلار، یورو، ین و …. است که بین طرفین یک معامله، مبادله می‌شود. در بازار کریپتو هم به همین شیوه، انواع ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین و سایر آلت‌کوین‌ها مبادله می‌شوند.
در بازار آتی یا فیوچر تریدینگ، وقتی شما کالا یا معیاری را خریداری می‌کنید، یک قرارداد بین شما و فروشنده عقد می‌شود که در آن زمان تحویل کالا و پرداخت وجه مشخص شده است. این قراردادها می‌توانند به صورت آنلاین هم باشند. پس در معاملات آتی، همانطور که از نام آن هم پیداست (معاملات آینده)، زمان می‌برد تا کالا تحویل داده شده و معامله به اتمام برسد.
-
معاملات اسپات «Spot Trading»
برعکس معاملات آتی، معاملات اسپات مانند معاملات روزانه‌ای است که افراد در بازارهای فیزیکی انجام می‌دهند. برای مثال، وقتی شما برای خرید میوه به بازار می‌روید، همان لحظه میوه خود را از میوه‌فروش تحویل گرفته و وجه آن را پرداخت می‌کنید. این نوع از معامله در ابعاد بزرگتر با عنوان معامله اسپات، معامله مایع، معامله فیزیکی یا حتی معامله‌ی نقدی شناخته می‌شود.
پس معامله اسپات، جایی است که در آن به صورت آنی پرداخت و تحویل کالا انجام می‌شود. اگر شما در بازار بورس یا فارکس، سهام یا ارزی را خریداری کنید، همان لحظه و براساس نرخ روز، هزینه سهام یا ارز از حساب شما کم شده و به حساب فروشنده منتقل می‌شود. از آن طرف نیز سهام یا ارز خریداری شده به پرتفوی شما اضافه می‌شود.
انواع سفارش‌های معاملاتی در بازار اسپات
پس از آن که دانستیم اسپات یعنی چه و بازار اسپات چیست، زمان آن می‌رسد که انواع سفارش‌های معاملاتی در این بازار را بررسی کنیم. سفارش‌های معاملاتی در اسپات مارکت، همانند سفارش‌های معاملاتی در سایر بازارهای مالی، انواع مختلفی دارند که شامل موارد زیر هستند:
- Limit Order
این نوع سفارش از ساده‌ترین روش‌های خرید و فروش است که به صورت ثبت سفارش با قیمت مشخص شناخته می‌شود. برای ثبت سفارش لیمیت اوردر در اسپات مارکت لازم است که از قبل میزان خرید و قیمت را مشخص کرده باشید.
- Market order
در این نوع معاملات، صرافی تعیین کننده قیمت فروش در معاملات بوده و شما تنها می‌توانید حجم و مقدار خرید یا فروش را مشخص کنید.
- Stop limit
این نوع سفارش، به کاربر اجازه می‌دهد تا از پارامترهای بیشتری برای انجام معاملات خود استفاده کند.
- OCO order
این نوع سفارش، ترکیبی از دو نوع Limit order و Stop limit order است.
کدام بازار اسپات بهتر است، OTC یا صرافی؟
معاملات اسپات در دو بازار مختلف صرافی و otc یا بازار خارج از صرافی انجام می‌شوند. در این قسمت توضیحاتی را در رابطه با هر یک از این بازارهای معاملاتی به شما ارائه خواهیم کرد که می‌توانند به تصمیم‌گیری بهتر شما برای انتخاب هرکدام کمک کنند. صرافی‌های متمرکز محلی هستند که در آن‌ها ارزهای دیجیتال مختلف، کالاها یا فارکس مورد معامله قرار می‌گیرند و برای فعالیت در آن‌ها، لازم است حساب خود را با ارزهای دیجیتالی یا هر نوع ارز دیگری شارژ کنید. صرافی‌های متمرکز با رعایت قوانین قیمت گذاری عادلانه، احراز هویت، حفظ امنیت دارایی‌های کاربران و… از انجام صحیح تراکنش‌ها اطمینان حاصل می‌کنند؛ اما به طور معمول، کارمزد انجام تراکنش در این بازارها بسیار زیاد است. صرافی‌های غیرمتمرکز نوعی دیگر از صرافی‌ها هستند که معاملات انجام شده در آن‌ها با استفاده از ارزهای دیجیتال و رمز ارزها انجام می‌شود. البته در این صرافی‌ها شما نمی‌توانید از مزایایی از جمله احراز هویت و پشتیبانی بهره‌مند نخواهید شد.
در مقابل بازارهای OTC بازارهایی هستند که در آن‌ها، تریدرها و کارگزاران می‌توانند به طور مستقیم دارایی و سهام خود را به اشتراک بگذارند. البته در این بازارها برای انجام معاملات کوچک با نقدینگی کم با مشکل مواجه خواهید شد و باید معاملات خود را با نرخ غیر منصفانه‌ای انجام دهید.
تفاوت معاملات اسپات و معاملات مارجین
تفاوت معامله مارجین با معامله اسپات چیست؟ در اسپات تریدینگ، معامله‌گر باید معاملات خود را در لحظه به انجام برساند و به صورت لحظه‌ای نسبت به خرید و تحویل یک دارایی اقدام کند؛ اما معاملات مارجین، به شما اجازه می‌دهند که مبلغی را به عنوان وام از یک شخص ثالث دریافت کنید و با استفاده از آن معاملات مختلفی را انجام دهید. معاملات مارجین در حین امکان سود دهی بالا، احتمال شکست و ضرر و زیان شدید را به همراه دارند.
مزایا و معایب معامله در بازار اسپات
از جمله مزایای انجام معاملات در اسپات مارکت می‌توان به شفافیت قیمت‌ها، راحت بودن معاملات به دلیل امکان تخمین میزان ریسک و پاداش و امکان ورود و خروج راحت از معاملات اشاره کرد. البته فعالیت در این بازار معایبی هم به دنبال دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به وجود مشکلاتی برحسب نوع دارایی، عدم ثبات و کم بودن نسبی سود معاملات اشاره کرد.
اصطلاحات رایج در معاملات اسپات
قطعاً هر شیوه معاملاتی، اصطلاحات مختص به خود را دارد که افراد به کمک این اصطلاحات، وضعیت معامله خود را بیان می‌کنند. اگر بخواهیم اصطلاحات رایج در معاملات اسپات یا اسپات مارکت را معرفی کنیم، گزینه‌های زیر در اولویت قرار دارند:
-
قیمت اسپات «Spot Price»
اگر قیمت اسپات یک معیار معاملاتی مانند بیت‌کوین برابر با 400/18 دلار باشد، به این معنی است که اگر شما در همان لحظه، بیت‌کوین را خریداری کرده یا به فروش برسانید، با چنین قیمتی باید معامله خود را تمام کنید. در واقع قیمت لحظه‌ای کالا یا معیارهای معاملاتی هر بازار را قیمت اسپات آن گویند. البته این قیمت در بازارهای مختلف توسط کاربران تعیین می‌شود و ممکن است قیمت یک شخص با قیمت فرد دیگر تفاوت داشته باشد. این مورد را در بازار بورس هم می‌توانیم در صف‌های خرید و فروش سهام ببینیم.
-
اسپات مارکت «Spot Market»
معمولاً وقتی نام اسپات مارکت می‌آید، معامله ارزهای دیجیتال در ذهن افراد تداعی می‌شود و به نوعی اسپات‌مارکت را بازار آنی معامله ارزهای دیجیتال می‌دانند. اکثر صرافی‌های آنلاین، امکان معاملات اسپات رمزارزها را فراهم کرده‌اند و تنها در تعداد اندکی از بازارها، مانند بازار بورس کالا شیگاکو این امکان وجود ندارد و تمام معاملات رمزارزی در آن با قراردادهای آتی صورت می‌گیرد.
-
لیست سفارشات «Order Book»
به لیست سفارشات خرید و فروش یک دارایی خاص، اُردر بوک گفته می‌شود. برای مثال، در بازار بورس، لیست‌های خرید و فروش سهام یک نماد خاص را می‌توان همان اردربوک در نظر گرفت. وقتی در بازارهایی چون ارز و رمزارز، یک لیست خرید و فروش برای یک ارز توسط معامله‌گران مختلف ارائه می‌شود، اصطلاحاً به آن لیست، اردر بوک گفته می‌شود.
-
حداقل و حداکثر قیمت «Bid & Ask»
در لیست سفارشات یا اردربوک‌ها دو نوع رنج قیمتی ارائه می‌شود. به بالاترین قیمتی که توسط خریداران برای خرید یک دارایی خاص ارائه می‌شود، قیمت حداکثری یا Bid و به پایین‌ترین قیمتی که توسط یک فروشنده برای فروش دارایي‌اش تعیین می‌شود، قیمت حداقلی یا Ask می‌گویند. در واقع همیشه قیمت Bid در بالای لیست خرید و قیمت Ask در پایین لیست فروش قرار می‌گیرد (بالاترین قیمت پیشنهاد خرید در رأس لیست و پایین‌ترین قیمت برای فروش در قعر لیست قرار می‌گیرد).
معاملات اسپات در بایننس
بایننس به عنوان بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال در جهان، هردو قابلیت معاملات آتی و اسپات را برای کاربران خود فراهم کرده است. اما با توجه به ماهیت این دو معامله، نرخ هر رمزارز در معاملات آتی و اسپات با هم تفاوت دارد. برای مثال ممکن است قیمت بیت‌کوین در دو بازار آتی و اسپات صرافی بایننس به صورت زیر باشد:
- قیمت معامله آتی بیت‌کوین در بایننس: 18/361 دلار
- قیمت معامله اسپات بیت‌کوین در بایننس: 18/390 دلار
چون در اسپات مارکت نرخ بیت‌کوین بلافاصله پرداخت می‌شود، نرخ آن پایین‌تر از معامله فیوچر است که پرداخت ممکن است با چند روز تعویق انجام شود.
سخن پایانی
معاملات اسپات به نسبت معاملات آتی یا فیوچر برای ما آشنایی بیشتری دارند، چراکه در بازارهای مختلف ایران از این نوع معاملات استفاده می‌شود. البته اخیراً در بازار بورس تهران نیز امکان معاملات آتی برای افراد فراهم شده است. اگرچه معامله فیوچر انتخاب‌های بیشتری به معامله‌گران می‌دهد و ویژگی‌های خاصی دارد، اما هم در بازارهای داخلی و هم در بازارهای خارجی، تمایل به انجام معاملات اسپات، بالاتر از معاملات آتی است.
آموزش بازار فارکس در ایران
مجموعه دلفین وست یکی از بزرگترین مرجع‌های آموزش سرمایه گذاری است که تحت قوانین جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌نماید. مطلب فوق صرفاً به منظور آشنایی بیشتر مخاطبان با این بازار مالی است و مسئولیت استفاده از محتویات این مقاله، کاملاً بر عهده خود خوانندگان است.
