موضوع اوراق بهادار با معامله و تریدینگ گره خورده است. هرگاه نام اوراق بهادار می‌آید، به یاد بورس و دیگر بازارهای مالی می‌اُفتیم. اما اینکه اوراق بهادار و به‌خصوص بورس اوراق بهادار چیست و این اوراق شامل چه انواعی هستند، جای بحث و گفتگو دارد. به همین خاطر در این مطلب می‌خواهیم به‌صورت جامع موضوع بورس اوراق بهادار دار بررسی کنیم. اگر شما نیز نسبت به چنین مفهومی کنجکاو هستید و می‌خواهید بدانید بازار اوراق بهادار، چگونه بازاری است، این مطلب را تا انتها دنبال نمایید.
اوراق بهادار چیست؟
اوراق بهادار یا «Securities» به اوراق و اسنادی گفته می‌شود که دارای ارزش مالی بوده و توسط صاحب آن اوراق، قابل داد و ستد و واگذاری به غیر هستند. در واقع چنین اوراقی را می‌توان یکی از ابزارهای مالی قابل انتقال در نظر گرفت که شامل انواع گوناگونی است و به صورت گسترده در سطح جهان مورد معامله قرار می‌گیرد. این اوراق می‌توانند به صورت گواهی صادر شده یا بدون صادر شدن، در بسترهای الکترونیکی ثبت شده و قابل ارائه باشند.
انواع اوراق بهادار
اوراق بهادار تنها به یک صورت خاص عرضه نمی‌شوند و دارای انواع خاص هستند که برخی از اوراق بهادار شناخته شده به قرار زیرند:
- اوراق بدهی (مانند اوراق قرضه و سهام قرضه)
- اوراق سهام (مانند سهام عادی و سهام ممتاز)
- اوراق مشتقه (قرارداد اختیار معامله، قراردادهای آتی و قرارداد پایاپای)
انواع مختلف اوراق بهادار در بازارهای سرمایه مورد معامله قرار می‌گیرند. این معاملات با ریسک همراه است که گاهی سود بسیاری را نصیب معامله‌گران و گاهی نیز زیان بسیاری را به سرمایه افراد وارد می‌کنند. در ادامه به شیوه معامله برخی از این اوراق در بازار سرمایه خواهیم پرداخت.
بورس اوراق بهادار چیست؟
بورس یا «Bourse» بازاری است که در آن، انواع دارایی‌های مالی، اعم از اوراق بهاداری مانند سهام شرکت‌ها، قراردادهای آتی و دیگر انواع اوراق بهادار در آن معامله می‌شود. البته بازار بورس می‌تواند به خرید و فروش کالا نیز اختصاص یابند که به آن بورس کالا می‌گویند. اما در بازار بورس اوراق بهادار، صرفاً اوراق بهادار نامبرده مورد معامله قرار می‌گیرند.
بورس بازاری است که خرید و فروش سهام در آن، بر طبق اصول، قوائد و ضوابط خاصی انجام می‌گیرد. به طوری که ناظر اصلی بازارهای بورس اوراق بهادار، حکومت‌ها هستند و امکان تقلب، اختلاس و دیگر مشکلات مالی در آن وجود ندارد. هر شرکتی که بخواهد سهام (اوراق بهادار سهامی) خود را از طریق این بازار عرضه کند، باید صورت‌های مالی و اطلاعات حقیقی خود را در اختیار سازمان بورس و اوراق بهادار کشور قرار دهد تا صداقت و مقبولیت آن برای سازمان بورس ثابت شده و مورد تأیید قرار بگیرد.
تاریخچه تشکیل بورس اوراق بهادار در جهان
در گذشته، تجار و بازرگانان بزرگ، زیان‌های بسیاری را در طول معاملات خود تجربه می‌کردند. این افراد همواره به دنبال شرکای تجاری بودند تا سود و زیان خود را با آن‌ها تقسیم کنند. همین ایده باعث شد تا کم‌کم مفهوم بورس – نه به شکل امروزی، بلکه به شکل قدیمی و ساختار نیافته – در بازارهای بین‌المللی به‌وجود بیاید. اما بازار بورس رسمی و ساختار یافته، برای اولین بار در سال ۱۴۶۰ میلادی در کشور بلژیک تأسیس شد. پس از آن نیز در اوایل قرن هفدهم، بورس آمستردام ایجاد شد. به دنبال این بازارها، در سایر کشورهای جهان نیز، بازارهای بورس تشکیل شده و بورس اوراق بهادار، به یکی از بازارهای اصلی نقل و انتقالات مالی کشورها تبدیل شد.
تاریخچه تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران
اولین اقدامات برای تشکیل بازار بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵ برمی‌گردد؛ در آن سال‌ها شخصی به نام «وان لوترفلد» مأمور بررسی بورس اوراق بهادار کشور شد و در نهایت توانست طرح قانونی و اساسنامه بورس ایران را تنظیم کند. اما متأسفانه به دلیل وقوع جنگ، طرح بورس اوراق بهادار ایران رها شده و ناتمام باقی ماند. تا اینکه در سال ۱۳۳۳، تحقیق و بررسی‌ها در مورد این بازار دوباره شروع شده و پس از ۱۲ سال به نتیجه رسید.
خوشبختانه کشور ما از سال ۱۳۴۶، به صورت رسمی معاملات بورس را استارت زده و از آن زمان، شرکت‌های زیادی سهام خود را برای معامله به این بازار ملی سپرده‌اند. بورس ایران در طول سالیان گذشته، فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته، اما همچنان پایدار باقی مانده است.
چطور می‌توان وارد بازار بورس اوراق بهادار شد؟
هرکسی که مایل باشد سرمایه خود را به خرید اوراق بهادار اختصاص دهد، می‌تواند در بورس تهران ثبت‌نام کرده و اقدام به خرید سهام نماید. افراد بالای ۱۸ سال، باید ابتدا به سامانه سجام (sejam.ir) – سامانه جامع اطلاعات مشتریان – مراجعه کرده و اطلاعات هویتی خود را ثبت کنند. سپس یک کد ۱۰ رقمی برای افراد ارسال می‌شود که می‌توانند از طریق آن کد اقدام به ثبت‌نام در بورس نمایند. آن‌گاه باید به یکی از شعب کارگزاری‌های بورس ارواق بهادار شهر خود رفته و فرم‌های مربوطه را تکمیل نمایند.
در نتیجه این اقدامات، ثبت‌نام ورود به بورس تکمیل شده و افراد می‌توانند از طریق یوزرنیم و پسوردی که تعیین کرد‌ه‌اند، به پنل بورسی خود دسترسی داشته باشند. افراد می‌توانند سرمایه خود را وارد پنل کارگزاری خود کرده و سهام موردنظرشان را خریداری نمایند.
سود اوراق بهادار
مقدار سود سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، به خصوص بازار بورس اوراق بهادار، به‌صورت قطع مشخص نیست. در واقع مقدار سود اوراق بهادار، به مقدار سرمایه و دانش مالی هر شخص بستگی دارد. اگرچه ورد به بازار بورس آسان است، اما سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار، کار چندان راحتی نبوده و با ریسک بالایی همراه است. به همین خاطر به معامله‌گران و افراد مبتدی توصیه می‌شود تا سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار را با سرمایه‌های اندک شروع کنند. آن‌گاه اگر با شرایط بازار آشنا شده و دانش خرید سهام را کسب کردند، سرمایه‌های بیشتری را به این بازار تزریق کنند.
این در حالی است که افراد حرفه‌ای که با دانش تحلیل تکنیکال یا بنیادی در بازارهای مالی آشنا هستند، می‌توانند سودهای کلانی را از بورس اوراق بهادار به دست بیاورند. پس مقدار سود این اوراق و سهام شرکت‌ها در بورس مشخص نیست؛ این مقدار سود، برای هرکس به صورت متفاوتی رقم می‌خورد. افراد تنها با گذراندن آموزش ۰ تا ۱۰۰ بورس، به سطح قابل قبول برای انجام معاملات بزرگ و پی در پی در این بازار خواهند رسید.
حداقل سرمایه لازم برای ورود به بورس اوراق بهادار چقدر است؟
در حال حاضر کف سرمایه‌ای لازم برای خرید سهام در بازار بورس تهران، برابر با مبلغ ۵۰۰ هزار تومان است. یعنی هر فرد می‌تواند با سرمایه ۵۰۰ هزار تومانی به بورس وارد شده و اولین سهام خود را خریداری نماید. به همین خاطر، بازار بورس، پذیرای کمترین مقدار سرمایه‌ها است و یکی از بهترین بسترهای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. (سرمایه‌گذاری بلندمدت در بورس، اغلب با سود بسیاری همراه است، اما سرمایه‌گذرای‌های کوتاه‌مدت و مقطعی در بورس، به دانش مالی نیاز دارد. در غیر اینصورت ممکن است افراد مبتدی را دچار زیان‌های فراوانی کند!)
سخن نهایی
با توجه به پتانسیل‌هایی که بازار بورس دارد، شما می‌توانید سرمایه‌های خود را به این بازار بسپارید تا در طول زمان رشد کرده و چند برابر شوند. البته بیشتر سرمایه‌گذاران تنها به قرار دادن سرمایه در بورس و خرید سهام راضی نشده و اقدام به ترید و معامله در این بازار می‌کنند. شما نیز می‌توانید با فراگیری دانش مالی، از فراز و نشیب‌ها و نوسانات قیمت در بورس، سودهای خوبی دریافت کرده و یک منبع درآمد فعال داشته باشید. شما می‌توانید در انواع دوره آموزش بورس شرکت کرده و شیوه معامله در این بازار را یاد بگیرید. کاشناسان باتجربه دلفین وست، آموزش بورس را به شیوه‌ای بسیار ساده و کارآمد در اختیار دانشجویان خود قرار می‌دهند. اگر مایلید دانش مالی خود را ارتقا داده و با قدرت بیشتری به معامله در بورس بپردازید، همین حالا در دوره آموزش مقدماتی بورس دلفین وست شرکت کنید.
