بازار بورس همیشه شاهد نوسان است. ارزش سهام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها هرگز به صورت ثابت صعود یا نزول را تجربه نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. روند ارزش سهام در بورس نموداری است که از قله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و دره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها تشکیل شده است. اما گاهی ممکن است در مدت زمانی کوتاه ارزش سهام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به مقدار چشمگیری که به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌صورت درصدی دو رقمی درنظر گرفته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود کاهش پیدا کند، در این‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌صورت گفته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود که «ریزش بورس» یا Stack Market Crash رخ داده است. در واقع مشاهده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ درصد سقوط از حداقل ۱۰% در مدت کوتاه باعث نگرانی است و نیاز به اقدامات سریع جهت رفع این مشکل دارد.

دلایل ریزش بورس چیست؟

چنین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت که ریزش بورس حاصل یک رویداد اجتماعی است. عده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از سهام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌داران تحت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تأثیر وقایع اقتصادی اقدام به فروش سهام خود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند و این تبدیل به جنبشی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود که سایر سهام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌داران را نیز به سمت خود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشاند. اما علت این حجم بالای فروش چیست؟

• خوشبینی کاذب اقتصادی
  گاهی پیش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آید که ارزش سهام برای مدتی طولانی روندی صعودی را طی کند، که باعث خوشبینی بیش از حد اقتصادی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. در چنین بازاری معمولاً نسبت قیمت به درآمد از میانگین طولانی مدت آن پیشی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرد.
• رویدادهای پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی نشده
  برخی رویدادها مانند: جنگ، تغییر قوانین و مقرارت، سیاست و رخداد فجایع طبیعی در مناطق مولد اقتصادی ممکن است باعث کاهش ارزش سهام شود. جدیدترین عامل اینچنینی را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان انتشار بیماری کرونا دانست. چنانچه شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی با سازمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های روبرو با این مشکلات وارد رقابتی ثمربخش شوند این اتفاقات به نفع آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها باعث افزایش ارزش سهام خواهد شد.
• بورس بستر رشد صنعت است
  بازار بورس محلی است برای کمک به رشد صنعت و نباید به آن به چشم منبع درآمد نگاه کرد. دلیلی که بسیاری از افراد برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در بورس اقدام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند یافتن محل درآمد است. به همین دلیل نوسانات بازار را تحمل نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند و با اقدامات هیجانی به ریزش بورس دامن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زنند.

ریزش بورس تا چه مدت ادامه دارد؟

راه حل رفع مشکل ریزش بورس، فرایندی به نام اصلاح قیمت است. هدف از این فرآیند رساندن بازار به تعادل است. بنابراین ریزش بورس تا زمان رسیدن به این تعادل ادامه خواهد داشت. فراموش نکنید که اصلاح قیمت ممکن است در جهت افزایش ارزش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها پس از دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای طی کردن روند نزولی صورت گیرد. براساس آماری که از ۳۸ ریزش بازار بورس S&P500 از آغاز دهه ۱۹۵۰ وجود دارد، ۶۳% ریزش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در مدت ۵/۳ ماه یا کمتر به طول انجامیده است. براساس آمار موجود اقتصاددانان مقیاس گذر از ریزش شاخص بورس را ماه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دانند. البته نباید فراموش کنیم که بزرگی و قدرت ریزش نیز در طول این مدت مؤثر است.

تاریخچه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ریزش بورس

ریزش بورس تاریخچه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای به قدمت بازار بورس دارد. براساس وقایع ثبت شده ریزش بورس از قرن ۱۷ام میلادی تا به همین امروز وجود داشته است. هلند همیشه در میان تولیدکنندگان طراز اول گل در جهان بوده است. اما افزایش ارزش غیرمنطقی گل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های لاله در سال ۱۶۳۴ به مدت سه سال و سپس کاهش سریع در سال ۱۶۳۷ بازار هلند را دچار نوسانی کرد که از آن به عنوان شیدایی لاله یاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. بسیاری این رویداد را اولین ریزش بورس تاریخ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دانند. در سال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بعد از آن جهان سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری بازهم شاهد اینچنین اتفاقاتی بود تا در سال ۱۹۲۹ یکی از شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین ریزش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در وال استریت آمریکا رخ داد.

در سال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جنگ جهانی اول و هم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زمان با رشد زندگی شهری و پیشرفت صنعت در آمریکا، ارزش سهام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و بازار بورس به شکل خارج از کنترلی زیاد شد. پس از مدتی مانند هر بازار دیگر سیر نزولی در وال استریت اتفاق افتاد، اما سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذران که انتظار این کاهش را نداشتند اقدام به فروش سهام خود کردند و بورس را در معرض خطری جدی قرار دادند. فروش بیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ از اندازه و ناتوانی بانکداران ارشد در کنترل شرایط باعث بزرگترین ریزشی شد که وال استریت به خود دیده است. آخرین ریزش جهانی که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانیم به آن اشاره کنیم، در نتیجه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ همه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری ویروس کوید۱۹ در سال ۲۰۲۰ میلادی رخ داد. این ریزش شاخص بورس مانند عامل ایجاد کننده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اش به سرعت در سراسر جهان انتشار پیداکرد و بازار بورس کشورهای اروپایی، آمریکا و بازار فروش سوخت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فسیلی را تحت تأثیر قرارداد.

ریزش بورس در ایران

ریزش شاخص بورس رویدادی معمول است و بازار بورس ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. بازار بورس ایران شاهد ریزش شاخص بورس و نوسانات بسیاری بوده است. این نوسانات باعث نگرانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بسیار و شتابزدگی در خرید و فروش شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌است. سؤال این جاست که چرا بازار بورس ایران با این مشکلات مواجه شده است؟

یکی از دلایل این ریزش رشد بسیار سریع شاخص بورس در مدت کوتاه عنوان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. اینچنین برمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آید که مشکلات مدیریتی به ریزش بورس در ایران دامن زده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌است. براساس آنچه در مورد دلایل بروز ریزش بورس گفته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، هر درصد دو رقمی رشد که در زمان کوتاهی صورت بگیرد نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای بر مشکلات بعدی است. مشکلاتی نظیر صف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خرید و فروشی که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران جدید را دچار سردرگمی کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌است. در مدت ریزش شاخص نگرانی باعث شد تا بسیاری برای خرید اقدام نکنند و برای جلوگیری از زیان بیشتر، درصد بسیاری از سرمایه-گذاران به دنبال فروش سهام خود باشند. بنابراین انتظار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رفت که مدیریت بازار به گونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای صورت گیرد که این رشد در مدت زمان منطقی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری صورت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گرفت. در بازار بورس ایران بستر کافی برای معاملات محیا نیست، به این معنی که تعداد شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و سازمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های حاضر در بازار بورس و در نتیجه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ آن حجم معاملات کافی نیست. بنابراین نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان به خوبی با تحلیل و بررسی به قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صحیح و روشی کارآمد برای عملکرد سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذران رسید.

سخن پایانی

ریزش شاخص بورس در نتیجه رویدادی به نام حباب قیمت سهام رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. حباب قیمت سهام به افزایش خارج از کنترل ارزش بازار نسبت به درآمد گفته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. چنین افزایش ارزش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ناگهانی ظاهراً به نفع بازار و سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذران است. چه بسا که انتظار بسیاری از افراد از سود بازار بورس نیز همین است. اما علت نام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری این رویداد به عنوان حباب، ناپایداری و عدم قطعیت آن است. بنابراین با سقوط ارزش، سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذران درمورد دارایی‌های بورسی خود احساس نگرانی کرده و با اقدامات هیجانی شتاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زده وضع را بدتر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. همچنین سیستم مدیریت بازار بورس باید به موقع اقدامات لازم را برای گذر از اوضاع نابسامان انجام دهد. تزریق پول در زمان نامناسب، عدم جلوگیری از رشد غیرمنطقی و عدم عملکرد افراد براساس دانش بورس از دلایلی است که این بازار را در معرض ریزش شاخص قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. مشاورین دلفین وست در تلاش هستند تا با ارائه آموزش بورس از صفر و آموزش فارکس به شما کمک کنند تا بتوانید سرمایه گذاری خود را در بهترین موقعیت‌ها انجام دهید.