افرادی که به تازگی وارد بازار بورس می‌شوند و قصد انجام معاملات را دارند، معمولا با تمام اصطلاحات و فوت‌وفن‌های بورسی آشنایی ندارند. حتی ممکن است افرادی بدون دانستن پایه‌ای‌ترین مفاهیم بورسی به این عرصه وارد شده باشند. یکی از این مفاهیم، وضعیت نماد ها در بورس است که پیش از هرچیزی باید با آن آشنا شوید. اهمیت این موضوع به جهت آگاهی از وضعیت قابل معامله بودن یا نبودن یک سهام است. گاه امکان دارد بعضی از سهم‌ها در بازارهای بورسی در هر زمانی قابل معامله نباشند و اصطلاحا وضعیت آن‌ها از مجاز به غیرمجاز تغییر پیدا کرده باشد. در بازارهای بورسی همچنین وضعیت‌های مشابه دیگری وجود دارند که برای اطلاع از آن‌ها باید نماد مربوط به هر یک را بشناسید. در این مقاله سعی کرده‌ایم با زبان ساده‌ای انواع وضعیت نماد ها در بورس را برای سرمایه گذاران تازه‌کار شرح دهیم.
چرا وضعیت نماد های بورس دچار تغییر می‌شود؟
همه بازارها می‌توانند دوره‌هایی از توقف را تجربه کنند؛ اما میزان آسیبی که از این توقف به بازارهای معاملاتی وارد می‌شود، کاملا به میزان اطمینان حاکم بر فضای بازار بستگی دارد. به عبارت ساده‌تر، اگر به میزان کافی شفافیت و اطلاع رسانی بر بازارهای معاملاتی حاکم باشد، توقف معاملات یک امر منطقی نخواهد بود؛ در حالی که با کاهش میزان اطمینان بازار، سهام به حالت توقف درآمده و میزان نقدشوندگی آن‌ها کم می‌شود. حال برای آگاهی از توقف نمادهای بازار بورس باید با وضعیت نماد شرکت ها آشنایی داشته باشید. این وضعیت‌ها ۵ دسته مختلف را شامل می‌شوند که اطلاع از آن‌ها بسیار کارآمد و ضروری است. در ادامه انواع وضعیت در نمادهای بورس را به شما معرفی کرده و درباره هرکدام، توضیحاتی را ارائه می‌دهیم.
وضعیت مجاز در بورس
زمانی که وضعیت نماد ها در بورس به حالت مجاز دربیاید، کلیه معاملات به روال قبلی خود انجام خواهند شد و افراد می‌توانند بدون هیچ محدودیتی، سهام خود را خرید و فروش کنند.
وضعیت محفوظ در بورس
وضعیت محفوظ در بورس، حالتی است که نماد قصد دارد پس از یک دوره ممنوعیت به حالت مجاز تغییر پیدا کند. در واقع وضعیت محفوظ، یک وضعیت قبل از مجاز شدن و بازگشایی مجدد معاملات در بازار سهام است. همچنین این وضعیت را با نام پیش‌گشایش، در بازارهای بورسی می‌شناسند. در وضعیت محفوظ بورسی، افراد می‌توانند سفارش‌هایی را برای انجام معاملات ثبت کنند؛ اما خرید و فروش تا زمان مجاز شدن وضعیت نمادهای بورس امکان پذیر نخواهد بود. در این حالت، سفارش‌های ثبت شده کاربران بورسی وارد صف‌های خرید و فروش می‌شوند و بلافاصله ۳۰ دقیقه پس از تغییر وضعیت محفوظ به وضعیت مجاز، سفارشات قرار گرفته در این صف به حالت قابل معامله درمی‌آیند.
مجاز مسدود در بورس
وضعیت مجاز مسدود یا مجاز متوقف در آموزش بورس به این صورن تعریف می‌شود که در آن بازار بورسی نمی‌توان هیچ اقدامی در جهت خرید و فروش سهام انجام داد. در این وضعیت، حتی ثبت سفارش‌ها غیر ممکن است. زمانی بازارهای معاملاتی وارد این وضعیت می‌شوند که توسط یکی از دلایل توقف نمادها مسدود شده باشند. در چنین وضعیتی انجام معاملات مجاز است؛ اما به دلایل رخ داده، مالکین سهام و کاربران بورسی به شکل موقتی از ثبت سفارش و انجام معاملات محروم هستند.
وضعیت ممنوع در بورس
در زمان وجود نماد وضعیتی ممنوع در بورس، صاحبین سهام نماد دارای ممنوعیت در بورس نمی‌توانند هیچ معامله‌ای انجام دهند و سهام خود را خرید و فروش کنند. اما در چنین وضعیت‌هایی معمولا نماد معاملاتی در پایان همان روز کاری بازگشایی شده و خرید و فروش امکان پذیر می‌شود.
ممنوع متوقف در بورس
زمانی که وضعیت نماد شرکت ها در بورس به حالت ممنوع متوقف دربیاید، نمی‌توان هیچ گونه معامله‌ای را در رابطه با سهام انجام داد. همچنین انجام معاملات آن نماد تا پایان روز جاری به صورت ممنوع شده باقی خواهد ماند و به صورت مجاز در نمی‌آید. در وضعیت ممنوع متوقف بورسی، سهام در روزهای آینده بازگشایی خواهند شد. تاریخ بازگشایی سهام معمولا از قبل مشخص شده و به اطلاع کاربران و سهام داران می‌رسد.
چگونه می توان از تغییر وضعیت سهام اطلاع پیدا کرد؟
چنان چه توقف نمادهای بورسی از قبل اطلاع داده شده باشد، در همان روز و در وب سایت tsetmc.com ناظر بورسی اطلاعیه‌ای در این رابطه منتشر می‌کند. کاربران می‌توانند از دو طریق به این اطلاعیه‌ها دست پیدا کنند. در یکی از این روش‌ها، کاربر با ورود به قسمت پیام‌های ناظر موجود در بخش فرابورس ایران یا بورس اوراق بهادار تهران سایت می‌تواند این اطلاعیه‌ها را مشاهده کرده و از وضعیت نمادهای بورسی اطلاع پیدا کند. در روش دیگری می‌توانید نماد موردنظرتان را در این وب سایت سرچ کنید. پس از آن، قسمتی برای شما باز می‌شود که در آن‌جا می‌توانید پیام‌های ناظر را در رابطه با این سهم مشاهده کنید.
در وضعیت مجاز محفوظ بورسی، تمام معاملات باید با نظارت شخص ناظر انجام شود
اغلب نمادها در زمان بازگشایی خود، قیمت‌ها را بدون محدودیت دامنه نوسان قیمتی ارائه می‌کنند. در چنین شرایطی امکان دارد که عده‌ای از افراد سودجو بخواهند برای منفعت شخصی خود، قیمت‌ها را تغییر داده و دستکاری کنند. در این وضعیت افراد سودجو می‌توانند با کاهش یا افزایش قیمت‌ها به صورت گروهی، تغییراتی را در بازار ایجاد کنند. به منظور جلوگیری از چنین اقداماتی و برای کوتاه کردن دست منفعت طلبان از بازارهای بورسی، کلیه معاملات انجام شده در چنین شرایطی با نظارت شخص ناظری که از سوی سازمان بورس تعیین شده است، انجام می‌گیرد. با این حال، سازمان بورس به طور مداوم معاملات انجام شده در این برهه را مورد ارزیابی مجدد و بازنگری قرار می‌دهد تا از بروز هرگونه مفسده جلوگیری کرده و از صحت عملکرد ناظران اطمینان حاصل کنند.
سخن پایانی
آشنایی با مفاهیم بورسی برای انجام راحت‌تر و بهتر معاملات ضرورت دارد. در این مقاله مفهوم وضعیت نمادها در بورس را به شما معرفی کردیم. آگاهی از مفهوم این علامت‌ها و نمادها می‌تواند کمک بزرگی برای انجام معاملات شما باشد و به شما کمک کند تا وضعیت‌های موجود را بهتر بشناسید و مطابق با نیازهای خودتان از آن‌ها بهره بگیرید. امیدواریم مطالب گفته شده در این مقاله توانسته باشند برای افزایش اطلاعات شما و یادگیری مفاهیم بورس مفید واقع شوند و توجه شما را جلب کنند.
برای یادگیری “مقدمات بورس” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
