پذیره نویسی چیست و چه شرایطی دارد؟

در بین فعالیت‌‌‌‌هایی که در بازار بورس و سرمایه انجام می‌‌‌‌شود، نام پذیره نویسی به چشم می‌‌‌‌خورد. در این مقاله می‌‌‌‌خواهیم در مورد این اصطلاح و این‌‌‌‌که به چه فعالیتی اطلاق می‌‌‌‌شود بپردازیم. شرکت‌‌‌‌های سهامی عام ممکن است در مواقع بسیاری با کمبود و کسری مواجه شوند. به همین منظور از فرآیند پذیره نویسی استفاده می‌‌‌‌کنند. در طی فرآیند پذیره نویسی فردی متعهد به تأمین بخشی از سرمایه شرکت در قبال بخشی از سهام آن می‌‌‌‌شوند.

پروسه انجام پذیره نویسی

برای اعلان پذیره نویسی در بین عموم برای جذب سرمایه‌‌‌‌گذار، ابتدا باید طرح آن تنظیم شده و به امضای تمام اعضای هیئت مؤسسان شرکت برسد. سپس این طرح باید در اداره ثبت شرکت‌‌‌‌ها یا اداره ثبت اسناد و املاک منطقه بررسی شود. بنابراین پس از تحویل طرح به یکی از این مراکز، طرح از نظر قانونی بررسی می‌‌‌‌شود. چنانچه طرح با قوانین هم‌‌‌‌خوانی داشته باشد، اجازه انتشار آگهی پذیره نویسی به شرکت داده می‌شود. آگهی باید در یک روزنامه از پیش تعین شده چاپ شود. در آگهی به غیر از متن اصلی، بانکی که قرارداد در آن منعقد می‌‌‌‌شود نیز باید ذکر شود. پس از آن که آگهی در دسترس عموم قرار گرفت، افراد مایل به سرمایه‌گذاری یا به اصطلاح پذیره‌‌‌‌نویسان می‌‌‌‌توانند نسبت به تعهد تأمین سرمایه اقدام کنند.

طرح اعلان پذیره نویسی

در طرح اعلان پذیره نویسی باید اطلاعات شرکت و مؤسسان آن مانند، نام شرکت، نوع فعالیت‌‌‌‌های شرکت، اطلاعات شناسایی تمام مؤسسان به طور کامل، میزان سرمایه شرکت به تفکیک نقدی و غیرنقدی، میزان تعهد مؤسسان و پرداختی آن‌‌‌‌ها، نام روزنامه‌‌‌‌ای که برای انتشار آگهی در نظر گرفته شده‌‌‌‌است و سایر جزئیات دقیق از نحوه کار شرکت، شعب آن در صورت وجود و موافقت‌‌‌‌نامه‌‌‌‌های مراجع مرتبط.

چه شرکت‌‌‌‌هایی اقدام به نشر آگهی پذیره نویسی می‌‌‌‌کنند؟

حال باید بدانیم که چه شرکت‌‌‌‌هایی و به چه علت اقدام به نشر آگهی پذیره نویسی می‌‌‌‌کنند. در دو حالت شرکت‌‌‌‌ها نیاز به پذیره نویسی دارند.

برای جذب سرمایه و شروع فعالیت

یکی از دلایل استفاده از این طرح این است که هیئت مؤسسان یک مجموعه به دنبال جذب سرمایه برای شروع فعالیت هستند. در این حالت درواقع شرکت هنوز وجود ندارد و قصد از این کار تأمین منابع است.

برای فروش حق ‌‌‌‌تقدم استفاده نشده

ممکن است شرکت نیاز به افزایش سرمایه داشته باشد،. در این‌‌‌‌صورت سهام خود را با اعمال حق تقدم برای فروش می‌‌‌‌گذارد. چنانچه در بین سهام‌‌‌‌هایی که با اعمال حق‌‌‌‌ تقدم برای فروش گذاشته شده‌‌‌‌اند، پس از پایان مهلت مقرر، سهام‌‌‌‌های خریداری نشده یا به اصطلاح حق تقدم استفاده نشده باقی بماند، برای فروش آن‌‌‌‌ها از طریق انتشار آگهی پذیره نویسی اقدام می‌‌‌‌شود.

انواع پذیره نویسی

پذیره نویسی در دو نوع متفاوت که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم صورت می‌‌‌‌گیرد.

تعهد پذیره نویسی

در این روش تمام برگه‌‌‌‌های سهام باید به فروش برسند. چنانچه این اتفاق نیافتد، شخص ثالثی در معامله وجود دارد که متعهد می‌‌‌‌شود تمام برگه‌‌‌‌های باقی‌‌‌‌مانده را بخرد. به این شخص متعهد پذیره‌‌‌‌نویسی گفته می‌‌‌‌شود. کارگزار پذیره نویس ابتدا به کمک کارشناسان سهام را قیمت‌‌‌‌گذاری کرده و سپس آن را وارد بازار عرضه اولیه می‌‌‌‌کند. همچنین تعهد می‌‌‌‌کند که چنانچه بعد از اتمام مهلت عرضه اولیه، سهامی باقی بماند آن را تماماً خریداری کند. این روش مانع از به وجود آمدن قیمت‌‌‌‌های غیر منطقی می‌‌‌‌شود. چرا که در قیمت‌‌‌‌گذاری اولیه، ارزش سهام بسیار نزدیک به ارزش واقعی قیمت‌‌‌‌گذاری می‌‌‌‌شود.

در بالا به یک شخص به عنوان متعهد پذیره نویسی اشاره کردیم. این شخص درواقع شرکت تأمین سرمایه است، که پس از خرید برگه‌‌‌‌های سهام و پرداخت تعهدات کامل، سهام را به قیمت دلخواه برای فروش می‌‌‌‌گذارد.

بهترین کوشش

همان‌‌‌‌طور که از نام آن پیدا است، بهترین تلاش برای فروش تمام برگه‌‌‌‌های سهام صورت می‌‌‌‌گیرد. اما لذومی به فروش تمام آن‌‌‌‌ها نیست. یعنی چنانچه تمام برگه‌‌‌‌های سهام فروش نروند مشکلی پیش نخواهد آمد.

تفاوت عرضه اولیه و پذیره نویسی در چیست؟

در توضیحات تعهد پذیره نویسی به اصطلاح عرضه اولیه اشاره کردیم. ظاهراً این دو از نظر ماهیت شبیه به هم هستند و هردو در واقع یک کار را انجام می‌‌‌‌دهند. اما تفاوت‌‌‌‌هایی باهم دارند که در موارد زیر به تفاوت آن‌ها و نحوه عملکرد هریک اشاره می‌کنیم.

• بازه قیمت
  پذیره نویسی همیشه برروی قیمت ۱۰۰ تومان برای هر سهام انجام می‌‌‌‌شود، که به آن قیمت اسمی می‌‌‌‌گویند. اما در عرضه اولیه، سهام شرکت‌‌‌‌ها ارزش‌‌‌‌گذاری شده و سپس یک بازه قیمت برای آن مشخص می‌‌‌‌شود. تمام قیمت-های پیشنهادی باید در محدوده مشخص شده باشند.
• مدت زمان
  مدت زمانی که برای عرضه در نظر گرفته می‌‌‌‌شود، کوتاه است. برای مثال ۲ ساعت در یک روز. اما مدت زمان پذیره نویسی طولانی‌‌‌‌تر و حداکثر ۳۰ روز است. همان‌‌‌‌طور که به آن اشاره کردیم اصولاً در پذیره نویسی تمام اوراق باید به فروش بروند. با احتساب این شرط، ممکن است پذیره نویسی در یک روز تمام شود یا تا پایان روز سی‌‌‌‌ام ادامه پیدا کند.
• اول ثبت بعد معامله
  یکی از تفاوت‌‌‌‌های اساسی، زمان شروع معامله سهام بعد از انجام این دو فرآیند در بازار بورس است. سهام شرکت تنها یک روز پس از اتمام عرضه اولیه قابل معامله است. اما بعد از اتمام فرآیند پذیره نویسی، تا زمانی که شرکت کارهای مربوط به تأسیس را تمام نکرده و ثبت رسمی نشده است، امکان معامله سهام خود در بازار بورس را ندارد.

سخن پایانی

تمام شرکت‌‌‌‌ها در طول حیات خود از ابتدای تأسیس، نیاز به جذب سرمایه‌‌‌‌گذار برای تأمین نیازهای شرکت دارند. در بین قوانین بورس اوراق بهادار، اصطلاح پذیره نویسی به چشم می‌‌‌‌خورد که برای همین منظور ابداع شده است. شرکت‌‌‌‌ها با کمک شرکت تأمین سرمایه، سهام خود را برای فروش گذاشته و از این طریق منابع مورد نیاز خود را تأمین می‌‌‌‌کنند. برای موفقیت در بازارهای مالی فدم اول آموزش است پس اگر به دنبال موفقیت هستید به دنبال آمورش بورس از صفر بروید تا همه موضوعات را به صورت پایه‌ای و اساسی بیاموزید.

برای یادگیری “یک سرمایه گذار چه چیزهایی را باید بداند” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم: