حجم و ارزش معاملات در بورس نشان‌دهنده مقدار ورود و خروج پول از بازار است. هنگامی که حجم و ارزش معاملات بالا باشد وضعیت بازار خوب و زمانی که حجم و ارزش معاملات پایین باشد، بازار شرایط خیلی خوبی ندارد. معاملات در بورس به سه شکل خرد، بلوکی و عمده انجام می‌شوند. این که هر یک از این موارد چه حجمی از معاملات بازار را به خود اختصاص می‌دهند، یکی از محاسباتی است که به کمک تابلو خوانی بورس می‌توان انجام داد. در ادامه ابتدا به این سوال ارزش معاملات خرد چیست پاسخ می‌دهیم و سپس به نحوه محاسبه ارزش معاملات خرد در بورس میپردازیم.
معاملات خرد چیست؟
فهرست مطالب
معاملات خرد معاملاتی که به صورت روزانه در بورس انجام می‌شوند. در معاملات خرد تنها خرید و فروش سهام مد نظر است. در واقع معاملات خرد، اوراق خزانه و صندوق‌ها را شامل نمی‌شود. یکی دیگر از ویژگی‌های این نوع معاملات این است که هر شرکت در طول یک روز کاری تنها می‌تواند 1 درصد از سهام شرکت را مورد معامله قرار دهد. زمانی که حجم معاملات بیش از یک درصد باشد معاملات به شکل بلوکی انجام می‌شود.
سرمایه‌گذاران حرفه‌ای برای آن که بهترین سهام را انتخاب کنند، از معیار معاملات خرد برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کنند. حجم و ارزش معاملات خرد در بورس می‌تواند میزان نقدینگی روزانه بازار را مشخص کرده و درمورد خرید و فروش سهام مورد نظر به سرمایه‌گذار اطلاعات خوبی بدهد. چرا که در طول یک روز معاملاتی سهام هر نماد در قیمت‌ها و حجم‌های مختلفی به فروش می‌رسد و توجه به این اطلاعات برای یک خریدار سهام اهمیت دارد.
ارزش معاملات خرد در بورس
اگر ارزش تمام معاملات انجام شده روی سهام شرکت‌های حاضر در بازار بورس را با هم جمع کنیم، به ارزش معاملات خرد می‌رسیم. نحوه محاسبه آن به این صورت است که باید مقدار معاملات بلوکی را از مقدار ارزش کل معاملات کم کنیم. برای محاسبه ارزش کل معاملات، کافی است حجم معاملات را در تعداد کل آن‌ها ضرب کنیم.
ارزش معاملات خرد امروز را از کجا ببینیم؟
از طریق سایت فی پی ایران fipiran.com میتوانید در پایان هر روز حجم معاملات و ارزش معاملات بورس را مشاهده کنید. هم چنین میتوانید آن را به صورت دستی محاسبه کنید، که در ادامه به آن میپردازیم.
محاسبه ارزش معاملات خرد در بورس
اگر به صفحه اصلی وب سایت بورس اوراق بهادار تهران مراجعه کنید، خواهید دید که اطلاعات مربوط به بازار در آن درج شده است. در این بخش میتوانید وضعیت بازار، شاخص کل، حجم، ارزش و تعداد معاملات بورس را ببینید. پیش از آن که به محاسبه ارزش معاملات خرد در بورس بپردازیم، باید درمورد چند مفهوم صحبت کنیم.
معاملات عمده چیست؟
معاملات عمده یا معاملات کلان دو ویژگی دارد. چنانچه تعداد سهام مورد معامله از درصد مشخصی از کل سهام شرکت بیشتر باشد و حجم معاملات شرکت در یک بازه زمانی معین از حجم معاملات بازار بیشتر باشد، معامله عمده است. در معاملات عمده دامنه نوسان و محدودیت حجمی در نظر گرفته نمی‌شود. این نوع معاملات به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:
معاملات عمده عادی: در این نوع معاملات نقل و انتقال سهام در 3 روز کاری انجام می‌شود.
معاملات شرایطی: در این نوع معاملات پرداخت یک بخش از وجه مورد نظر به صورت مدت‌دار خارج از شرایط بورس صورت می‌گیرد.
معاملات بلوکی چیست؟
هنگامی که حجم بزرگی از سهام یک شرکت بدون توجه به قوانین محدودیتی خرید و فروش شود، معامله بلوکی رخ داده است. این معاملات برای آن که تاثیر کمتری در قیمت‌ها و بازار سرمایه داشته باشند، خارج از بازار و ساعت معاملاتی انجام می‌شوند.
در معاملات بلوکی که با نام سفارشات بلوکی نیز شناخته می‌شوند، حجم از معاملات خرد بیشتر است. بیشتر افرادی که در این معاملات شرکت می‌کنند، اشخاص حقوقی هستند و قیمت معامله نیز بیشتر از معاملات خرد است. این نکته را به یاد داشته باشید که سرمایه‌گذاران معاملات بلوکی، تا روز عرضه سهام از زمان آن اطلاع ندارند.
ارزش کل معاملات چگونه محاسبه می‌شود؟
ارزش معاملات بورس در یک روز از حاصل‌ضرب تعداد کل معاملات در حجم معاملات به دست می‌آید. حال به محاسبه ارزش معاملات خرد بر می‌گردیم. محاسبه این نرخ بسیار ساده است. کافی است ارزش معاملات بلوکی را از ارزش کل معاملات کم کنیم تا نتیجه مورد نظر به دست بیاید.
با توجه به این موضوع که ارزش معاملات خرد، وضعیت بازار را مشخص می‌کند، اگر ارزش معاملات یک نماد روزانه مبلغی بین 500 تا 600 میلیارد تومان داشته باشد و این روند چندین روز به همراه تعادل یا افزایش نرخ ادامه داشته باشد، یعنی نقدینگی به بازار تزریق شده است. بنابراین ارزش معاملات می‌تواند معیاری برای تصمیم‌گیری‌های روزانه محسوب شود.
محاسبه ارزش معاملات سهام
نماد الف را به عنوان یک نماد فرضی در نظر بگیرید. تصور کنید سه شخص 1، 2 و 3 در یک روز معاملاتی سهام این نماد را به ترتیب زیر خریداری کرده-اند.
- سرمایه‌گذار شماره 1: 500 سهام هر کدام به ارزش 1000 تومان. جمعاً 500 هزار تومان خرید.
- سرمایه‌گذار شماره 2: 1000 سهام هرکدام به ارزش 900 تومان. جمعاً 900 هزار تومان خرید.
- سرمایه‌گذار شماره 3: 500 سهام هر کدام به ارزش 500 تومان. جمعاً 250 هزار تومان خرید.
اگر بخواهیم ارزش کل معاملات روزانه نماد را محاسبه کنیم، باید این سه مورد را باهم جمع کنیم. بنابراین در این روز خاص، برای نماد فرضی الف، جمعاً 1 میلیون و 650 هزار تومان خرید صورت گرفته است.
ارزش معاملات در بورس یکی از فاکتورهای مهم در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران است. از آن جایی که میزان نقدینگی با ارزش معاملات خرد رابطه مستقیم دارد، می‌توان به آن به چشم فاکتوری قابل اتکا نگاه کرد. بنابراین با استفاده از تابلو خوانی اعداد و ارقام مورد نیاز خود را استخراج کنید و با یک جمع و تفریق ساده، ارزش معاملات را محاسبه کنید.
