بازار دو طرفه به چه معناست؟

به طور کلی می توان گفت که دو نوع بازار وجود دارد: بازار یک طرفه و بازار دو طرفه. بازار یک طرفه، بازاری است که در آن فقط با خرید کردن و بالا رفتن قیمت می توان سود کسب کرد؛ اما بازار دو طرفه بازاری است که در آن علاوه بر معامله خرید می توان معامله فروش نیز باز کرد و از کاهش قیمت ها نیز سود کسب کرد. در این مقاله قصد داریم تا به بررسی این دو نوع بازار بپردازیم، با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.

بازار یک طرفه چیست؟

همان طور که گفته شد، بازار یک طرفه را می توان بازاری دانست که در آن فقط می توان یک سهام، جفت ارز، ارز دیجیتال و… خریداری کرد و اگر قیمت آن افزایش یافت، می توان سود کسب کرد؛ اگر قیمت آن افزایش پیدا نکند و شروع به کاهش کند، دچار ضرر خواهیم شد. در واقع می توان گفت که در بازار یک طرفه فقط از رشد قیمت ها می توان سود کسب کرد و در صورت کاهش قیمت ها فقط می توان از ضرر کردن جلو گیری کرد. بازار بورس تهران یکی از بازار های مالی مطرح در ایران میان سرمایه گذاران است که یک بازار یک طرفه بود و در آن فقط می توان از بالا رفتن قیمت سهام ها سود کسب کرد. به عنوان مثال؛

فرض کنید شما سهام فولاد را خریداری کرده اید. اگر قیمت این سهام رشد کند، شما هم سود کسب می کنید و اگر کاهش پیدا کند، شما نیز دچار ضرر می خواهید شد و تنها کاری که از شما بر می آید این است سهام خود را بفروشید تا کمتر دچار ضرر شوید.

در بازار های یک طرفه، بهترین کار این است که روند های صعودی بازار را شناسایی کنید و از بالا رفتن قیمت ها سود کسب کنید؛ همجنین باید سعی کنید که نزولی بودن روند بازار را هم شناسایی کنید تا در چنین مواقعی سهام خود را بفروشید، نقد بمانید و خود را از ضرر کردن نجات دهید.

معایب بازار یک طرفه

به طور کلی می توان گفت که در گذشته اکثر کشور ها با بازار های مالی یک طرفه کار می کردند؛ اما معایب و مشکلات  بازار یک طرفه سبب شد که به سمت بازارهای دوطرفه حرکت کنند. امروزه می توان گفت که بازار بورس تهران از معدود بازار عالی مالی است که به صورت یک طرفه می توان در آن فعالیت کرد. در ادامه به برخی از مهم ترین معایب بازار های یک طرفه از جمله بازار بورس ترهان می پردازیم.

• اصلاح و روند نزولی طولانی در بازار های یک طرفه

در بازار یک طرفه مانند بورس تهران فقط می توان از بالا رفتن قیمت ها سود کسب کرد؛ در نتیجه، زمانی قیمت ها وارد روند اصلاحی و نزولی خود می شوند، سهام داران جدید علاقه ای برای ورود به بازار ندارند و از طرف دیگر سهام داران فعلی هم به دنبال خروج از بازار هستند، اما خریداری برای سهام آن ها وجود ندارد. این موضوع سبب می شود که اصلاح و روند نزولی در بازار طولانی شود و حتی بازار را دچار رکود کند.

• فصلی شدن سرمایه گذاری در بازار های یک طرفه

بسیاری از افراد جامعه در امواج صعودی وارد بازار ‌می‌ شوند و در رشد بازار سود خوبی کسب می کنند؛ اما زمانی که بازار وارد روند نزولی می شود، افراد فرصتی برای کسب سود از بازار پیدا نمی کنند و از بازار خارج شده تا به سراغ بازار های دیگر بروند.

• ریسک نقدشوندگی

نقدشوندگی بازار طرفه در دوران نزولی بسیار سخت می شود. طوری که سرمایه‌ گذاران کلان و بزرگ به سختی می‌ توانند کل سهام خود را نقد کرده و تغییر رویکرد سرمایه ‌گذاری بدهند؛ به همین دلیل، یکی از عوامل اصلی که پول های درشت وارد چنین بازار هایی نمی شود، ترس از نقدشوندگی پایین و سخت است.

• حباب در دوران رونق

بازار یک طرفه باعث می ‌شود تا به تعادل رسیدن بازار به تاخیر افتاده و دچار حباب‌ های سنگین شود. در چنین شرایطی تحلیل  می تواند نقشی کم‌ رنگ داشته باشد و صرفاً با ورود نقدینگی، رشد قیمت ها را شاهد باشیم نه به خاطر ارزش ذاتی.

بازار دو طرفه چیست؟

در بازار های دو طرفه علاوه بر اینکه می توانید از خرید و بالا رفتن قیمت ها سود کسب کنبد، می توانید از فروش و پاییم رفتن قیمت ها نیز سود کسب کنید. فرض کنید که قصد انجام معامله فروش روی سهام شرکت اپل را دارید؛ در این حالت شما روی گزینه SELL در پلتفرم معاملاتی خود کلیک می کنید و معامله فروش شما انجام می شود؛ اما دقیقا در این معامله فروش چه اتفاقی افتاده است؟ شما در اصل یک فروش استقراضی انجام داده اید؛ به عبارتی، فرض کنید که سهام شرکت اپل را در قیمت 10 دلار به صورت قرضی دریافت کرده اید و آن را در همین قیمت فعلی به فروش رسانده اید؛ وقتی که قیمت سهام اپل کاهش یافت و به 5 دلار رسید، شما تصمیم می گیرید که معامله فروش خود را ببندید؛ به عبارتی، در این لحظه عملا شما سهامی را که 10 دلار فروخته بودید، با قیمت 5 دلار خریداری کرده و به صاحبش پس می دهید؛ در نتیجه، سود شما از این فروش استقراضی معادل با 5 دلار (50%) خواهد بود.

مزایای بازار دو طرفه

در بازار دو طرفه می توانید در روند های نزولی هم به انجام معامله بپردازید و سود کسب کنید؛ بازار دو طرفه از تشکیل شدن کونه حباب قیمتی جلوگیری می کند و نقدینگی در بازار را افزایش می دهد. به طور کلی می توان گفت که بازار دو طرفه می تواند تمام معایب بازار یک طرفه را پوشش دهد.

سخن پایانی

در این مقاله به معرفی بازار یک طرفه و دو طرفه پرداختیم که از مفاهیم مهم در بازار های مالی است. در حال حاضر بازار معاملات آتی بورس کالا و بازار اختیار معامله امکان انجام معاملات دو طرفه در ایران را فراهم کرده اند. استقبال سرمایه گذاران از این بازار ها نشان می دهد در آینده احتمال دو طرفه شدن بازار بورس نیز وجود دارد که باعث رونق این بازار، افزایش حجم معاملات و نقدینگی در آن خواهد شد.