سرمایه در گردش (Working Capital) چیست؟

سرمایه در گردش را می توان یکی از مهم ترین مفاهیم در حوزه های حسابداری، مدیریت سرمایه و مدیریت کسب و کار است که  معیار های پرکاربرد و مهم در تحلیل بنیادی شرکت ها است و می تواند اطلاعات خوبی را در اختیار تحلیل گر قرار دهد. می ‌توان سرمایه در گردش را تفاوت بین دارایی ها و بدهی های جاری در نظر گرفت که یا نقد هستند یا قابلیت نقد شوندگی بالایی دارند. در ادامه به بررسی کامل این مفهوم مهم می پردازیم، با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.

اجزای سرمایه در گردش

اجزای تشکیل دهنده سرمایه در گردش می توان به دو دسته دارایی های جاری (current assets) و بدهی های جاری (current liabilities) تقسیم کرد. هر کدام از این دو جزء را می توانند از عناصر زیادی تشکیل شوند و این عناصر را می توان در ترازنامه یک شرکت پیدا کرد. با این حال ممکن است یک شرکت همه این عناصر را نداشته باشد.

برخی از دارایی هایی که می توان در لیست دارایی های جاری یک شرکت قرار داد، عبارت انداز:

1. وجه نقد
2. حساب‌های دریافتنی
3. موجودی کالا و سایر دارایی‌هایی است که انتظار می‌رود در کمتر از یک سال به وجه نقد تبدیل شوند.

برخی از دارایی هایی که می توان در لیست بدهی های جاری یک شرکت قرار داد، عبارت اند از:

1. حساب های پرداختنی
2. دستمزدها و حقوق ها
3. مالیات های پرداختنی و بدهی هایی که ظرف یک سال پرداخت می شود.

فرمول سرمایه در گردش (Working Capital)

همان طور که گفته شد، سرمایه در گردش از تفاوت بین  بخشی از دارایی های جاری مثل پول نقد، حساب های دریافتنی و موجودی کالا و… که یا نقد هستند یا قابلیت نقدشوندگی بالایی ( سررسید آن زیر یک سال است) دارند و بدهی های جاری که طی یک سال آینده باید پرداخت شوند، تشکیل می شوند. به کمک سرمایه در گردش می توان فهمید که توان یک شرکت در سود سازی چقدر است، چه میزان قدرت مالی در کوتاه مدت دارد.

سرمایه در گردش یک شرکت را می توان از فرمول زیر بدست آورد:

بدهی های جاری – دارایی های جاری = سرمایه در گردش

برای مثال، فرض کنید یک شرکت 10 میلیارد تومان دارایی جاری و 4 میلیارد تومان بدهی جاری دارد. سرمایه در گردش این شرکت برابر با 6 میلیارد تومان خواهد بود؛ در نتیجه، اگر به هر دلیلی نیاز سرمایه داشته باشد، 6 میلیارد تومان در اختیار دارد.

سرمایه در گردش چه اطلاعاتی به ما میدهد؟

اگر سرمایه در گردش یک شرکت کمتر از 1 باشد، در واقع بدهی های جاری آن بیشتر از دارایی های جاری باشد، شرکت دارای سرمایه در گردش منفی خواهد بود. اگر سرمایه در گردش منفی باشد، نشان می دهد که شرکت در رشد خود یا بازپرداخت بدهی های خود با مشکل مواجه شده است و حتی ممکن است ورشکست شود.

اگر سرمایه در گردش یک شرکت بالاتر از 1 باشد، در واقع بدهی های جاری آن کمتر از دارایی های جاری باشد، شرکت دارای سرمایه در گردش مثبت خواهد بود. اگر سرمایه در گردش مثبت باشد، نشان می دهد که یک شرکت می تواند عملیات جاری خود را تامین مالی کند و در فعالیت ها مختلف سرمایه گذاری کند.

سرمایه در گردش هرچه بالاتر باشد، بهتر است؛ اما سرمایه در گردش خیلی بالا هم خوب نیست؛ زیرا نشان دهنده این است که شرکت دارای موجودی بیش از حد است و وجوه نقد اضافی خود را سرمایه گذاری نمی کند یا بدهی های خود را پرداخت نمی کند. همچنین باید گفت که سرمایه در گردش منفی هم همیشه چیز بدی نیست؛ بسته به کسب و کار خاص و مرحله ای که در آن قرار دارد، می تواند خوب یا بد باشد. با این حال، سرمایه در گردش منفی طولانی مدت می تواند مشکل ساز باشد.

نکته دیگری که باید به آن توجه کنید این است که میزان سرمایه در گردش یک شرکت معمولاً به صنعت و زمینه فعالیت آن شرکت نیز بستگی دارد. به عنوان مثال، شرکت های تولیدی که چرخه‌ های تولید محصولات آن ها طولانی است، ممکن است نیاز به سرمایه در گردش بیشتری داشته باشند؛ زیرا تولید محصول و فروش آن می تواند زمان بر باشد و اگر به وجه نقد برای تولید جدید یا هر فعالیت دیگری نیاز باشد، ممکن است در دسترس نداشته باشند. از طرف دیگر، شرکت‌ های خرده ‌فروشی معمولا مشتری های زیادی دارند و می توانند وجوه  نقد زیادی را در کوتاه ‌مدت جمع آوری کنند؛ در نتیجه، به سرمایه در گردش کمتری نیاز دارند.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی یکی از مفاهیم مهم در تحلیل های بنیادی پرداختیم. افرادی که به سبک تحلیل بنیادی علاقه مند هستند، با بررسی سرمایه در گردش در کنار سایر پارامتر ها می توانند به اطلاعات مفیدی دست یابند و براساس اطلاعات بدست آمده، تحلیل کاملی را روی سهام شرکت مربوطه انجام دهند. به خاطر داشته باشید که سرمایه در گردش فقط یکی از پارامتر های تحلیلی به خصوص تحلیل بنیادی است؛ اگر بخواهید فقط براساس پارامتر سرمایه در گردش سهامی را خریداری کنید، ممکن است دچار ضرر های سنگینی در سرمایه گذاری خود شوید. بهتر است که در تحلیل های خود پارامتر های بیشتری را بررسی کنید تا دیدگاه کامل تری را داشته باشید و با اطمینان بیشتری سرمایه گذاری خود را شروع کنید.