بورس انرژی چیست؟
بازار بورس یا همان بازار سهام را می توان یکی از بازارهای مالی کشور دانست که کمتر کسی است که نام آن را نشنیده باشد. در این بازار به خرید و فروش سهام در بورس شرکت های مختلف پرداخته می شود و افراد می توانند از این طریق به سرمایه گذاری در شرکت ها به جهت کسب سود بپردازند.
از طرفی دیگر، شرکت ها نیز با سرمایه جمع آوری شده می توانند برای رشد و پیشرفت خود استفاده کنند. بازار بورس در ایران به 4 دسته تقسیم می شود که در میان این 4 دسته (بازار بورس، بازار فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی)، بازار بورس اوراق بهادار را می توان قدیمی ترین و شناخته شده ترین آن ها و بازار بورس انرژی را می توان جدیدترین و نوپا ترین آن ها دانست. در این مقاله همراه ما باشید که قصد داریم به معرفی بازار بورس انرژی چیست در آموزش بورس بپردازیم.
بورس انرژی چیست?
فهرست مطالب
همان طور که می دانید، ایران از کشورهای تولید کننده محصولات نفتی و گازی می باشد که اقتصاد آن وابستگی بالایی نسبت به چنین محصولاتی دارد. این موضوع سبب شذ که ایجاد یک بازار تخصصی در زمینه انرژوی که دارای شفافیت باشد، حس شود.
در پاسخ به این سوال که بورس انرژی چیست در مبحث بورس چیست، باید بگوییم که بورس انرژی به عنوان چهارمین بازار اصلی به بورس در سال 1391 اضافه و فعالیت خود را شروع کرد. این بورس را می توان نوعی از بورس کالا دانست؛ زیرا در این بازار می توان کالاهای حامل انرژی از جمله زغال سنگ، نفت، گاز و اوراق بهادرهای مبتی بر آن ها را معامله کرد.
موضوع فعالیت شرکت بورس انرژی
اگر اساسنامه شرکت بورس انرژی ایران مطالعه کرده باشید، به موضوع فعالیت آن به طور کامل اشاره شده است. با این حال، مهم ترین فعالیت‌ه ای این شرکت عبارت انداز:
- مطابق قانون و مقررات، تشکیل و مدیریت بورس انرژی که اشخاص ایرانی و غیر ایرانی (احراز هویت شده) بتوانند به معامله کالاها و اوراق بهادارهای مبتنی بر حامل های انرژی (پذیرفته شده در این بازار) بپردازند.
- کالاها و اوراق بهادارهای پذیرفته باید مطابق با قوانین و مقررات باشد.
- ایجاد شرایط منصفانه و شفاف برای انجام معاملات برای تمامی فعالان این بازار.
- همکاری و هماهنگی با نهادهای مالی، شرکت‌ها و سازمان های مربوطه از جمله شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار به جهت سهولت در اجرای معاملات.
سایر فعالیت‌های شرکت بورس انرژی
سایر فعالیت های آن به شرح زیر است:
- تحقیق و اجرای طرح های آموزشی به جهت افزایش دانش سرمایه گذاران برای فعالیت در بازار بورس انرژی.
- همکاری با دیگر بازارهای بورسی داخل ایران و همچنین با بورس های کشورهای دیگر به جهت توسعه، پیشرفت و اجرای معاملات براساس استاندارد های صحیح و بین المللی.
- نظارت بر عرضه کنندگان و شرکت های ارائه دهنده محصولات انرژی در بازار.
- نظارت بر اجرای صحیح معاملات.
انواع بازار بورس انرژی
بازار بورس انرژی به 3 دسته تقسیم می شود که عبارت انداز:
- بازار مشتقه
- بازار فیزیکی
- بازار فرعی
1. بازار مشتقه
بازار مشتقه که از سه تابلوهای قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله تشکیل شده است. در این بازار می توان به به خرید و فروش اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای پذیرفته شده پرداخت.
2. بازار فیزیکی
بازار فیزیکی که از تابلوهای برق، نفت، گاز و سایر حامل های انرژی تشکیل شده است. در این بازار می توان به به خرید و فروش کالاهای پذیرفته شده در بورس پرداخت.
3. بازار فرعی
بازار سایر اوراق بهادار قابل معامله که از گواهی بهترین صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله و اوراق گواهی ظرفیت تشکیل شده است. در این بازار می توان به به خرید و فروش کالاهای تک محموله ای پرداخت.
کالاهای قابل معامله در بورس انرژی
همان طور که باید تاکنون متوجه شده باشید، کالاهای قابل معامله در بورس انرژی باید حامل های انرژی از جمله نفت، گاز، برق، زغال سنگ و….. یا اوراق بهادارهای که مبتنی بر آن ها باشند. برخی از مهم ترین کالاهای قابل معامله عبارت انداز:
- انواع حالت های نفت خام
- گازهای طبیعی
- انواع گازوئیل
- نفت کوره و مازوت
- انواع بنزین
- و….
چگونگی فعالیت در بورس انرژی ایران
برای فعالیت در بازار بورس انرژی باید شرایط از پیش تعیین شده آن را داشت. سرمایه گذاران ابتدا باید نسبت به دریافت کد معاملاتی مخصوص فعالیت در این بازار اقدام کنند و سپس به انجام معامله در این بازار بپردازند.
برای دریافت کد معاملاتی باید به یکی از کارگزاری های بورسی که مجوز فعالیت در بورس انرژی را دارد، مراجعه و ثبت نام کرد. سپس با ورود به پلتفرم معاملاتی مربوطه می توان به انجام معامله پرداخت.
مزایای پذیرش و معامله در بورس انرژی
بورس انرژی همانند سایر بازارهای مالی دارای مزایای خاص خودش می باشد که در ادامه به شرح برخی از مهم ترین های آن می پردازیم.
- معاف از مالیات
- کاهش ریسک های معاملاتی
- تامین کالاهای مورد نیاز مصرف کننده
- پوشش ریسک و تامین مالی عرضه کنندگان کالاها
- تضمین باکیفیت بودن کالاهای مورد معامله
- کاهش هزینه های معاملاتی
- نظارت بر اجرا صحیح معاملات
- و….
کارمزد و ساعت معاملات در بورس انرژی
طبق قانون، تمامی معاملات انجام شده در بورس انرژی شامل کارمزد خواهند بود. کارمزد معاملات، طبق آخرین مصوبه بازار به شرح زیر است:
| شرح | کارمزد خرید | سقف کارمزد خرید(ریال) | کارمزد فروش | سقف کارمزد فروش(ریال) |
|---|---|---|---|---|
| شرکت بورس انرژی | 0.04 % | 100 میلیون | 0.04 % | 100 میلیون |
| شرکت سپرده سرمایه گذاری | 0.025 % | 100 میلیون | 0.025 % | 100 میلیون |
| شرکت مدیریت فناوری | 0.015% | 100 میلیون | 0.015% | 100 میلیون |
| سازمان بورس و اوراق بهادر | 0.032 % | 80 میلیون | 0.048 % | 120 میلیون |
| شرکت کارگزاری | 0.15 % | 100 میلیون | 0.15 % | 100 میلیون |
| جمع | 0.262 % | 480 میلیون | 0.262 % | 520 میلیون |
سایت شرکت بورس انرژِی
اگر به دنبال کسب اطلاعات دقیق و به‌روز می باشید، می توانید به سایت رمسی شرکت بورس انرژی ایران مراجعه کنید که آدرس آن “www.irenex.ir” است.
سخن اخر
همان طور که در ابتدای مقاله گفته شد، بازار بورس ایران به 4 بازار تقسیم می شود که بازار بورس انرژی به عنوان چهارمین بازار بورس کشور شناخته شده و از سه بازار (فیزیکی، مشتقه و فرعی) تشکیل می شود. حوزه فعالیت این بازار مربوطه به معاملات حامل های انرژی می شود.
برای فعالیت در این بازار باید کد معاملاتی مخصوص آن را از کارگزاری داری مجوز دریافت کرد؛ اما دقت داشته باشید که مشتریان حقیقی نمی توانند در بازار فیزیکی فعالیت کنند (این بازار برای اشخاص حقوقی است).
«سوالات متداول »
- بورس انرژی چیست؟
یکی از انواع بازارهای بورس می باشد که در آن می توان کالاهای حامل انرژی از جمله زغال سنگ، نفت، گاز و اوراق بهادرهای مبتی بر آن ها را معامله کرد.
- بورس انرژی در چه سالی تاسیس شد؟
در سال 1391 تاسیس و فعالیت خود را شروع کرد.
- بورس انرژی چند بازار زیر شاخه دارد؟
دارای 3 بازار اصلی به نام بازار فیزیکی، بازار مشتقه و بازار فرعی می باشد.
- آیا برای انجام معامله در بورس انرژی به دریافت کد معاملاتی جداگانه نیاز است؟
برای انجام معامله باید ابتدا کد معاملاتی مخصوص این بازار را از طریق کارگزاری دارای مجوز اقدام کرد.