مفهوم مارکت کپ و کاربردهای شناخت ارزش بازار

بازارهای سرمایه دارای ویژگی‌ها و شاخص‌هایی برای نشان دادن ارزش کلی خود هستند. اگر شما در مقام یک سرمایه‌گذار یا حتی یک تریدر در بازارهای مالی مختلف فعالیت کنید، باید از این ویژگی‌ها آگاهی داشته باشید. طبیعتاً پی بردن به ارزش کلی سهم هر بازار می‌تواند در سرمایه‌گذاری و معامله‌گری شما نقش داشته باشد. بنابراین در ادامه قصد داریم تا به‌صورت مفصل بررسی کنیم و ببینیم که ارزش بازار یا مارکت کپ چیست و چطور محاسبه می‌شود. آن‌گاه می‌توانیم این ارزش را برای بازارهای مالی مختلف سنجیده و به ارزش هریک از آن‌ها پی ببریم. اگرچه این یک مفهوم کلی است؛ اما مفاهیم کلی می‌توانند دید واضحی نسبت به پتانسیل‌ها هر بازار را در اختیار ما قرار دهند. اگر شما نیز می‌خواهید بدانید که دقیقاً مارکت کپ چیست و چه اهمیتی دارد، با ما همراه شوید.

مارکت کپ چیست؟

مارکت کپ «Market Cap» یا «Market Capitalization» به معنی «ارزش بازار» بوده و نشان دهنده‌ی ارزش کل تمام سهام یک شرکت است. درک این مفهوم به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا اندازه نسبی یک شرکت یا بازار در مقابل شرکت یا بازار دیگر را ارزیابی کنند. مارکت کپ را می‌توان در مورد تمام بازارهای بزرگ مالی، یک شاخصه بسیار مهم و کلیدی دانست. مارکت کپ بازارهایی چون طلا، نفت، ارز، ارزهای دیجیتال، سهام و اوراق بهادار، کالا و… با هم تفاوت دارند. مقایسه ارزش بازار متفاوت هریک از این موارد مشخص می‌کند که کدام‌ یک بزرگ‌تر از دیگری است؛ کدام‌یک تأثیر بیشتری بر روند اقتصاد دارند و کدام‌یک دارای پتانسیل بالاتری برای سرمایه‌گذاری هستند!

فرمول اندازه‌گیری مارکت کپ چیست؟

مارکت کپ یا ارزش بازار را با واحد دلار می‌سنجند. حالا برای این که بدانیم فرمول کلی اندازه‌گیری مارکت کپ چیست، باید بدانید که روش کلی محاسبه‌ی آن بسیار ساده است. به طوری‌که مارکت کپ یا ارزش بازار با ضرب قیمت یک سهم در تعداد کل سهام موجود یک شرکت محاسبه می‌شود. به عنوان مثال، یک شرکت با 20 میلیون سهم که به قیمت هر سهم 50 دلار به فروش می‌رسد، ارزش بازاری معادل 1 میلیارد دلار خواهد داشت. چراکه 20 میلیون سهم را در 50 دلار نرخ هر سهم ضرب می‌کنیم:

20000000 × 50 = 1000000000 مارکت کپ

این فرمول را می‌توان برای اندازه‌گیری ارزش بازار دیگر شرکت‌ها و بازارها نیز لحاظ کرد؛ فقط باید از قیمت هر واحد دارایی آن شرکت یا بازار به همراه کلیه دارایی‌های عرضه شده در آن خبر داشته باشید!

انواع شرکت‌ها از نظر ارزش بازار

قطعاً تمام شرکت‌ها، سازمان‌ها یا بازارها، دارای ارزش کل یا مارکت کپ متفاوتی هستند. این ارزش برحسب بزرگی این شرکت‌ها سنجیده می‌شود. در دسته‌بندی‌های کلی، شرکت‌ها از نظر مارکت کپ را می‌توان به‌صورت زیر در نظر گرفت:

• شرکت‌های مگا «Mega-Cap»:

شرکت‌های دارای سرمایه‌ی مگا (مگاکپ)، آن‌هایی هستند که ارزش بازار آن‌ها 200 میلیارد دلار یا بالاتر است. آن‌ها بزرگترین شرکت‌های سهامی عام از نظر ارزش بازار هستند. در این شرکت‌ها، معمولاً رهبران یک بخش یا بازار صنعتی خاص را نمایندگی می‌کنند. تنها برخی از شرکت‌ها می‌توانند در این دسته قرار بگیرند. به عنوان مثال، در 29 سپتامبر 2021، شرکت فناوری اپل (AAPL) با ارزش بازار 2.37 تریلیون دلار در رتبه برتر شرکت‌های مگا قرار گرفت. پس از آن نیز شرکت خرده فروش آنلاین آمازون Amazon.com (AMZN) با 1.67 تریلیون دلار در رتبه بعدی قرار گرفته بود.

• شرکت‌های بزرگ «Large-Cap»:

شرکت‌های بزرگ از نظر ارزش بازار (لارج کپ)، شرکت‌هایی با ارزش بازار 10 میلیارد دلار یا بیشتر هستند.  این شرکت‌ها سرمایه‌های بزرگی را در اختیار دارند و با تولید کالاها و خدمات باکیفیت، سابقه پرداخت سود سهام ثابت و رشد پایدار را دارند. بیشتر شرکت‌های بزرگ جهان در این گروه جای می‌گیرند. آن‌ها فراز و نشیب‌های بازار را پشت سر گذاشته‌اند و خود را از هر لحاظ ثابت کرده‌اند. این شرکت‌ها یا سازمان‌ها، معمولاً بیشتر از نیاز خود درآمد دارند و این موضوع بر ارزش بازار آن‌ها می‌افزاید. از جمله شرکت‌هایی که در این گروه جای می‌گیرند می‌توان به شرکت‌های آی‌بی‌ام (IBM) و جنرال الکتریک (General Electric) اشاره کرد که به ترتیب دارای ارزش بازار 125 و 117 میلیارد دلار هستند!

• شرکت‌های متوسط «Mid-Cap»:

شرکت‌های متوسط (میدکپ) ​​معمولاً مشاغلی با ارزش بازار بین 2 تا 10 میلیارد دلار هستند. به طور معمول، اینها شرکت‌های مستقر در صنایعی هستند که رشد سریعی را تجربه می‌کنند یا انتظار می‌رود که رشد سریعی داشته باشند. این شرکت‌های متوسط ​​ممکن است در روند افزایش سهم بازار و بهبود رقابت کلی باشند. شرکت‌های متوسط ​​ممکن است پتانسیل رشد بیشتری نسبت به شرکت‌های بزرگ و احتمالاً ریسک کمتری نسبت به شرکت‌های کوچک داشته باشند. در هر صورت، این شرکت‌ها مابین شرکت‌های بزرگ و کوچک جای می‌گیرند و می‌توانند میانگینی از ارزش آن‌دو باشند. از جمله شرکت‌هایی که در این گروه جای می‌گیرند می‌توان به شرکت جوناپر نتورک (Juniper Networks) یا (JNPR) اشاره کرد که دارای ارزش بازار 2/9 میلیارد دلار است.

• شرکت‌های کوچک «Small-Cap»:

شرکت‌های کوچک (سمول کپ) معمولاً مشاغلی هستند که ارزش بازار آن‌ها بین 300 تا 2 میلیارد دلار است. به طور کلی، این گروه شرکت‌های جوانی هستند که به بازارهای خاص یا صنایع نوظهور خدمات ارائه می‌دهند. مارکت کپ‌های کوچک، جزو دسته تهاجیم و پرخطر نسبت به 3 دسته بازار مارکت کپ فوق محسوب می‌شوند. این شرکت‌ها مبتدی هستند، بنابراین منابع نسبتاً محدود آن‌ها می‌تواند به طور بالقوه آن‌ها را در معرض رکود تجاری یا اقتصادی قرار دهد. آن‌ها همچنین ممکن است در برابر رقابت شدید و عدم اطمینان مشخصه بازارهای آزمایش نشده و آسیب‌پذیر باشند. اما با تمام این تفاسیر، مارکت کپ‌های کوچک ممکن است پتانسیل رشد بالایی برای سرمایه‌گذاران بلندمدت داشته باشند؛ سرمایه‌گذارانی که می‌توانند نوسانات قیمت سهام را در کوتاه‌مدت تحمل کنند. از جمله شرکت‌هایی که در این دسته جای گرفته‌اند می‌توان به شرکت (Bed Bath & Beyond Inc) یا (BBBY) اشاره کرد که دارای ارزش بازار حدود 3/2 دلار است.

• شرکت‌های میکرو «Micro–Cap»:

این دسته به شرکت‌هایی با ارزش بازار بین 50 تا 300 میلیون دلار اشاره می‌کند. به عنوان مثال، یک شرکت تولیدی، خدماتی یا حتی یک شرکت داروسازی یا یک شرکت پنج نفره که بر روی فناوری رباتیک مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) کار می‌کند، ممکن است با یک ارزش‌گذاری کوچک و فعالیت تجاری محدود در این گروه فهرست شوند.

• شرکت‌های نانو «Nano-Cap»:

شرکت‌های نانو، لایه‌های پرخطر با پاداش دیگری فراتر از شرکت‌های میکرو هستند. ارزش بازار شرکت‌های نانو زیر 50 میلیون دلار است. این شرکت‌ها به عنوان پرخطرترین شرکت‌های سرمایه‌ای در نظر گرفته می‌شوند و پتانسیل سود آن‌ها بسیار متفاوت است. اما باید در نظر داشته باشیم که حتی شرکت‌های بزرگ نیز از مراحل نانو و میکرو عبور کرده‌اند. پس شرکت‌های نانو علی‌رغم اینکه ثبات کافی را ندارند، ‌اما می‌توانند قابلیت رشد خوبی داشته باشند!

وقتی بدانیم که مارکت کپ چیست، می‌توانیم عملکرد گروه‌های فوق را درک کنیم. تحلیل‌های تاریخی نشان می‌دهد که شرکت‌های بزرگ و کلان اغلب رشد آهسته‌تری را با ریسک پایین‌تر تجربه می‌کنند؛ در حالی که شرکت‌های کوچک دارای پتانسیل رشد بالاتری هستند اما ریسک بیشتری نیز دارند!

نکته:

برای ایجاد یک سبد با ترکیب مناسبی از سهام با سرمایه کوچک، متوسط ​​و بزرگ، باید اهداف مالی، تحمل ریسک و افق زمانی خود را ارزیابی کنید. یک سبد متنوع که شامل انواع ارزش بازار است ممکن است به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در هر زمینه کمک کند و از پیگیری اهداف مالی بلندمدت شما حمایت کند!

مارکت کپ در بازار ارزهای دیجیتال

بازار ارزهای دیجیتال یا کریپتوکارنسی‌ها نیز، یک بازار بزرگ مالی است که مفهوم مارکت کپ در آن بسیار رایج است. در واقع علاقه‌مندان و حتی مخالفان این بازار، مارکت کپ پرو‌ژه‌های رمزارزی مانند ارزش بازار بیت‌کوین، اتریوم و دیگر رمزارزها را مورد بررسی قرار می‌دهند. این عمل برای پی بردن به پتانسیل اقتصادی این دارایی‌ها اهمیت دارد. می‌توان ارزش بازار هریک از ارزهای دیجیتال را مانند مارکت کپ شرکت‌ها اندازه‌گیری کرد. اما یک مفهوم کلی دیگر نیز وجود دارد که با آن می‌توان ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال را محاسبه کرد؛ این مفهوم، ارزش بازار کل «Total Market Cap» نام دارد. البته با توجه به پیچیدگی‌هایی که در عرضه ارزهای دیجیتال وجود دارد، در محاسبه مارکت کپ آن‌ها باید دقت بیشتری به خرج داد.

فرمول محاسبه مارکت کپ در ارزهای دیجیتال

ارزش بازار یا مارکت کپ ارزهای دیجیتال می‌تواند با عرضه کوین یا توکن‌های بیشتر، افزایش پیدا کند. به همین خاطر باید در محاسبه مارکت کپ ارزهای دیجیتال، سکه‌های در گردش آن‌ها را ملاک ارزیابی قرار داد. فرمول کلی محاسبه مارکت کپ در ارزهای دیجیتال به‌صورت زیر است:

ارزش بازار ارز دیجیتال = تعداد کوین‌های در گردش × قیمت حال حاضر ارز دیجیتال

فرمول زیر را می‌توان در یک مثال بررسی کرد. تصور کنید که رمزارز ایکس (X) تعداد کلی 30 میلیون توکن داشته باشد؛ اما صرفاً 50 هزار عدد از کوین‌های خود را در گردش داشته و هر کوین آن حدود 3/3 دلار نرخ داشته باشد. در این‌صورت فرمول ارزیابی کوین مارکت رمزارز ایکس به‌صورت زیر خواهد بود:

50000 × 3/3 = 165000 مارکت کپ ارز دیجیتال ایکس

می‌بینید که در مثال فوق با 30 میلیون کوین قابل ارائه ارز دیجیتال ایکس کاری نداشتیم؛ بلکه صرفاً کوین‌های در گردش آن را محاسبه کردیم. حالا اگر این ارز دیجیتال، کوین‌های جدید دیگری را به گردش درآورد و تعداد کوین‌های در گردش خود را به 100 هزار عدد برساند، این عدد جدید را در فرمول جایگزین خواهیم کرد. البته نیازی نیست خودتان شخصاً ارزش بازار هر ارز دیجیتال را محاسبه کنید. شما می‌توانید با مراجعه به وبسایت کوین‌مارکت‌کپ «CoinMarketCap» ارزش بازار هر کوین یا توکنی که مد نظر دارید، به همراه دیگر اطلاعات ارزشمند مربوط به آن را مشاهده نمایید!

بیشترین مارکت کپ متعلق به کدام رمزارزهاست؟

طبیعتاً ارزهای مشهورتر بازار کریپتو که سرمایه‌گذاران عمده و طرفداران بسیار دارند، همچنین نرخ آن‌ها نیز بالاتر است، ارزش بازار بالاتری دارند. از جمله ارزهای دیجیتال با ارزش بازار بالا  تا به این لحظه (30 ژانویه 2022) می‌توان موارد زیر را نام برد:

• بیت‌کوین «BTC» با ارزش بازار 730 میلیارد دلار
• اتریوم «ETH» با ارزش بازار 312 میلیارد دلار
• تتر «USDT» با ارزش بازار 78 میلیارد دلار
• بایننس کوین «BNB» با ارزش بازار 63 میلیارد دلار
• کاردانو «ADA» با ارزش بازار 35 میلیارد دلار
• سولانا «SOL» با ارزش بازار 30 میلیارد دلار

در بازار ارزهای دیجیتال، معمولاً این ارزها برحسب ارزش بازاری که دارند، طبقه‌بندی می‌شوند. پس از روی طبقه‌بندی ارزها در این بازار می‌توان به ارزهای با بیشترین ارزش بازار پی برد.

دیگر مفاهیم کلیدی در بررسی مارکت کپ

در کنار ارزش بازار و مفهوم مارکت کپ، مفاهیم دیگری نیز وجود دارند که برای پی بردن به پتانسیل شرکت‌ها و ارزهای دیجیتال می‌توانند مورد توجه قرار بگیرند. این مفاهیم به قرار زیر هستند:

• نقدینگی در بازار «Liquidity»:

لیکوئیدیتی یا نقدینگی در بازار به جمع پول یا شبه پول موجود در یک بازار خاص گفته می‌شود. هرچقدر قدرت نقد شوندگی یک دارایی مالی به پول‌های رایج بیشتر باشد، نقدینگی بازار آن نیز بالاتر خواهد بود. به‌صورت کلی، دارایی نقدی، به دارایی گفته می‌شود که به راحتی می‌تواند به پول نقد تبدیل شود. در مورد هر دارایی مالی و حتی ارزهای دیجیتال هم می‌توان این مفهوم را در نظر گرفت. نقدینگی در بازار یا لیکوئیدیتی در مورد ارزهای دیجیتال به معنی توانایی خرید و فروش این دارایی‌ها در بازار است، بدون اینکه باعث تغییرات شدید قیمت دارایی‌ها شود. هرچقدر نقدشوندگی یک بازار بالاتر باشد، راحت‌تر می‌توان به آن ورود کرد!

• نمودار عمق بازار «Market Depth»:

مارکت دپث یا نمودار عمق بازار می‌تواند در کلی‌ترین حالت، مقدار عرضه و تقاضا در قیمت‌های مختلف در مورد یک دارایی خاص را به ما نشان دهد. نمودار عمق بازار می‌تواند شامل سفارشات ثبت شده جهت خرید و فروش یک دارایی خاص در قیمت‌های مختلف باشد. در مورد ارزهای دیجیتال، با بررسی نمودار عمق بازار هر یک از رمزارزها می‌توان فهمید که در بالاترین قیمت و پایین‌ترین 24 ساعت گذشته یا سایر زمان‌ها، چه مقدار عرضه و تقاضا برای آن ثبت شده است. مشاهده این مقادیر می‌تواند جهت پی بردن به موقعیت آن بازار، اطلاعات مفیدی را به تریدرها بدهد.

حالا که می‌دانیم مارکت کپ چیست، می‌توانیم مفاهیمی چون نقدینگی در بازار و نمودار عمق بازار را در کنار آن بررسی کرده و با اطمینان بیشتری به سرمایه‌گذاری بپردازیم. در قسمت‌های فوق همچنین متوجه شدیم که فرمول کلی محاسبه مارکت کپ چیست. پس حالا می‌توانیم از این مفاهیم در بررسی‌های خود بهره بگیریم.

سخن نهایی

در این مطلب متوجه شدیم که مارکت کپ چیست. در واقع به این نکته پی بردیم که مارکت کپ یا ارزش بازار مربوط به مرحله یک شرکت در توسعه تجاری آن است. به طوری که می‌توان از روی ارزش بازار به پتانسیل‌های آن پی برد. این مهم در بازار ارزهای دیجیتال نیز با بررسی ارزش بازار هریک ارز رمزارزها قابل بررسی است. بهرحال اگر قصد فعالیت در بازارهای مالی را دارید، بهتر است مفاهیم نامبرده در این مطلب را چند بار مرور کنید تا به معنی آن‌ها تسلط داشته باشید. آن‌گاه با یک نگاه به ارزش بازار، نمودار عمق بازار یا نقدینگی در بازار آن‌ها می‌توانید بفهمید که کدام شرکت یا دارایی برای سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت یا بلندمدت شما مناسب‌تر است. اگر شما نظر یا ایده خاصی در این رابطه دارید،‌ حتماً آن را با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید تا به نتایج بهتری در این باره برسیم.