ارزش بازار یا مارکت کپ Market Cap چیست؟

بازارهای سرمایه دارای ویژگی ‌ها و شاخص ‌هایی برای نشان دادن ارزش کلی خود هستند. اگر شما در مقام یک سرمایه ‌گذار یا حتی یک معامله گر در بازارهای مالی مختلف فعالیت کنید، باید از این ویژگی‌ ها آگاهی داشته باشید. طبیعتاً پی بردن به ارزش کلی هر دارایی می ‌تواند در سرمایه ‌گذاری و معامله‌ گری شما نقش داشته باشد. می ‌توانیم ارزش بازار یا مارکت کپ را برای دارایی ها در بازارهای مالی مختلف بسنجیم و به ارزش هر یک از آن‌ها پی ببریم. اگرچه این یک مفهوم کلی است؛ اما مفاهیم کلی می‌ توانند دید واضحی نسبت به پتانسیل‌ های هر دارایی را در اختیار ما قرار دهند. در ادامه قصد داریم تا به ‌صورت مفصل بررسی کنیم و ببینیم که ارزش بازار (Market Cap) و کاربرد های آن چیست. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

ارزش بازار یا مارکت کپ چیست؟

مارکت کپ یا (Market Capitalization) به معنی ارزش بازار است، نشان دهنده‌ ارزش کل یک شرکت است. پس از اینکه یک شرکت وارد بورس شد و شروع به معامله در بورس کرد، قیمت سهام آن بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین می شود. اگر تقاضا برای سهام آن زیاد باشد، قیمت آن افزایش می یابد. اگر پتانسیل رشد آینده شرکت خوب به نظر نرسد و به جای تقاضا، عرضه برای آن زیاد باشد، فروشندگان با فروش سهام می توانند قیمت آن را کاهش دهند. پس از آن، کاهش یا افزایش قیمت سهام شرکت می تواند ارزش بازار شرکت را تحت تاثیر قرار دهد.

درک این مفهوم به سرمایه ‌گذاران اجازه می ‌دهد تا اندازه نسبی یک شرکت را در مقابل یک شرکت دیگر را ارزیابی کنند. مارکت کپ را می‌ توان در مورد تمام بازارهای بزرگ مالی، یک شاخص بسیار مهم و کلیدی دانست. مارکت کپ بازارهایی چون طلا، نفت، ارز، ارزهای دیجیتال، سهام، کالا و… با هم تفاوت دارند. مقایسه ارزش بازار هر یک از این موارد مشخص می ‌کند که کدام‌ یک بزرگ ‌تر از دیگری است؛ کدام ‌یک تأثیر بیشتری بر روند اقتصاد دارند و کدام‌ یک دارای پتانسیل بالاتری برای سرمایه‌ گذاری است

اغلب از ارزش بازار برای توصیف ارزش کل یک شرکت استفاده می شود؛ اما ارزش بازار، ارزش ذاتی سهام یک شرکت را اندازه گیری نمی کند. قیمت سهم در بازار، لزوماً نشان دهنده ارزش ذاتی نیست. معمولا قیمت سهام در بازار، بیش از حد یا کمتر از ارزش ذاتی است؛ در نتیجه، قیمت بازار تنها تعیین می کند که در حال حاضر برای خرید یا فروش هر سهم چقدر لازم است.

دو عامل اصلی می تواند ارزش بازار یک شرکت را تغییر دهد:

• تغییرات قابل توجه در قیمت سهام
• زمانی که یک شرکت تعداد سهام خود را در فرایند افزایش سهام، افزایش دهد.

محاسبه ارزش بازار (Market Cap)

مارکت کپ یا ارزش بازار را با دلار می ‌سنجند. حالا برای این که بدانیم فرمول کلی اندازه ‌گیری مارکت کپ چیست، باید بدانید که روش کلی محاسبه‌ آن بسیار ساده است. به طوری ‌که مارکت کپ یا ارزش بازار با ضرب قیمت یک سهم در تعداد کل سهام موجود در بازار یک شرکت محاسبه می ‌شود.

به عنوان مثال، یک شرکت با 20 میلیون سهم که به قیمت هر سهم 50 دلار به فروش می ‌رسد، ارزش بازاری معادل 1 میلیارد دلار خواهد داشت. چرا که 20 میلیون سهم را در 50 دلار نرخ هر سهم ضرب می‌کنیم:

20/000/000 x 50 = 1/000/000/000

این فرمول را می ‌توان برای اندازه‌ گیری ارزش بازار دیگر شرکت‌ ها نیز لحاظ کرد؛ فقط باید از قیمت هر واحد سهم آن شرکت به همراه کلیه سهم ‌های عرضه شده در آن خبر داشته باشید.

همچنین می توانید ارزش کل یک بازار را حساب کنید؛ بدین صورت که پس از محاسبه ارزش تمام شرکت های موجود در یک بازار (به عنوان مثال بورس)، آن ها را با هم جمع کرده و ارزش کل بازار بورس بدست می‌آید.

ارزش بازار یک شرکت ابتدا از طریق عرضه اولیه عمومی ایجاد می شود. قبل از عرضه اولیه، شرکتی که می خواهد عمومی شود، از یک بانک سرمایه گذاری دعوت می کند تا از تکنیک های ارزش گذاری برای استخراج ارزش شرکت، تعیین تعداد سهام و با چه قیمتی به عموم عرضه شود، کمک بگیرد. به عنوان مثال، شرکتی که ارزش عرضه اولیه سهام آن توسط بانک سرمایه گذاری آن 100 میلیون دلار تعیین شده است، ممکن است تصمیم بگیرد که 10 میلیون سهم را به قیمت 10 دلار به ازای هر سهم منتشر کند یا ممکن است به طور معادل 20 میلیون دلار به ازای هر سهم 5 دلار منتشر کند. در هر دو مورد، ارزش بازار اولیه 100 میلیون دلار خواهد بود.

تقسیم شرکت ‌ها بر اساس ارزش بازار

قطعاً تمام شرکت‌ ها، دارای ارزش کل یا مارکت کپ متفاوتی هستند. این ارزش بر حسب بزرگی این شرکت‌ها سنجیده می ‌شود. در دسته‌ بندی‌ های کلی، شرکت‌ ها از نظر مارکت کپ را می ‌توان به‌ صورت زیر در نظر گرفت:

شرکت ‌های مگا  (Mega-Cap)

شرکت ‌های دارای سرمایه مگا (مگا کپ) آن ‌هایی هستند که ارزش بازار آن‌ ها 200 میلیارد دلار یا بالاتر است. آن‌ ها بزرگترین شرکت‌ در بازار های مالی از نظر ارزش بازار هستند. تنها برخی از شرکت ‌ها می‌ توانند در این دسته قرار بگیرند. به عنوان مثال، شرکت  (AAPL) با ارزش بازار 2.37 تریلیون دلار، شرکت آمازون Amazon.com (AMZN) با 1.67 تریلیون می توان در این دسته قرار داد.

شرکت‌ های بزرگ (Large-Cap)

شرکت‌ های بزرگ از نظر ارزش بازار (لارج کپ)، شرکت ‌هایی با ارزش بازار 10 میلیارد دلار یا بیشتر هستند. بیشتر شرکت‌ های بزرگ جهان در این گروه جای می ‌گیرند. آن‌ ها فراز و نشیب ‌های بازار را پشت سر گذاشته ‌اند و خود را از هر لحاظ ثابت کرده ‌اند. این شرکت‌ ها، معمولاً بیشتر از نیاز خود درآمد دارند و این موضوع بر ارزش بازار آن‌ ها می ‌افزاید. از جمله شرکت ‌هایی که در این گروه جای می ‌گیرند می ‌توان به شرکت‌ های آی ‌بی ‌ام (IBM) و جنرال الکتریک (General Electric) اشاره کرد که به ترتیب دارای ارزش بازار 125 و 117 میلیارد دلار هستند.

شرکت‌ های متوسط (Mid-Cap)

شرکت‌ های متوسط (مید کپ) معمولاً مشاغلی با ارزش بازار بین 2 تا 10 میلیارد دلار هستند. به طور معمول، این ها شرکت‌ های مستقر در صنایعی هستند که رشد سریعی را تجربه می‌ کنند یا انتظار می ‌رود که رشد سریعی داشته باشند. شرکت ‌های متوسط ممکن است پتانسیل رشد بیشتری نسبت به شرکت ‌های بزرگ و احتمالاً ریسک کمتری نسبت به شرکت‌ های کوچک داشته باشند. در هر صورت، این شرکت‌ ها مابین شرکت ‌های بزرگ و کوچک جای می ‌گیرند و می ‌توانند میانگینی از ارزش آن‌ دو باشند. از جمله شرکت‌ هایی که در این گروه جای می ‌گیرند می‌ توان به شرکت جوناپر نتورک (Juniper Networks) یا (JNPR) اشاره کرد که دارای ارزش بازار 2/9 میلیارد دلار است.

شرکت‌ های کوچک (Small-Cap)

شرکت‌های کوچک (اسمال کپ) معمولاً مشاغلی هستند که ارزش بازار آن‌ها بین 250 میلیون تا 2 میلیارد دلار است. به طور کلی، این گروه شرکت‌ های جوانی هستند که به بازارهای مالی وارد شده اند. مارکت کپ‌ های کوچک، جزو دسته پر ریسک و پرخطر نسبت به 3 دسته بازار مارکت کپ فوق محسوب می ‌شوند. این شرکت ‌ها مبتدی هستند، بنابراین منابع نسبتاً محدود آن‌ ها می ‌تواند به طور بالقوه آن ‌ها را در معرض رکود تجاری یا اقتصادی قرار دهد. آن ‌ها همچنین ممکن است در برابر رقابت شدید آسیب‌ پذیر باشند. اما با تمام این تفاسیر، شرکت ها با مارکت کپ ‌های کوچک ممکن است پتانسیل رشد بالایی برای سرمایه‌ گذاران بلند مدت داشته باشند؛ سرمایه ‌گذارانی که می‌ توانند نوسانات قیمت سهام را در کوتاه‌ مدت تحمل کنند.

از جمله شرکت‌ هایی که در این دسته جای گرفته ‌اند می ‌توان به شرکت (Bed Bath & Beyond Inc) یا (BBBY) اشاره کرد که دارای ارزش بازار حدود 2 میلیارد دلار است.

شرکت‌های میکرو (Micro–Cap)

شرکت‌ های میکرو (میکرو کپ) این دسته به شرکت‌هایی با ارزش بازار بین 50 تا 250 میلیون دلار اشاره می ‌کند. به عنوان مثال، یک شرکت تولیدی، خدماتی یا حتی یک شرکت داروسازی یا یک شرکت پنج نفره که بر روی فناوری رباتیک مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) کار می‌کند، ممکن است با یک ارزش‌گذاری کوچک و فعالیت تجاری محدود در این گروه فهرست شوند.

شرکت‌ های نانو (Nano-Cap)

شرکت‌های نانو (نانو کپ)، لایه‌ های پرخطر و پر ریسک تر از شرکت ‌های میکرو هستند. ارزش بازار شرکت‌ های نانو زیر 50 میلیون دلار است. این شرکت ‌ها به عنوان پرخطر ترین شرکت ‌های سرمایه‌ ای در نظر گرفته می‌ شوند و پتانسیل سود آن‌ ها بسیار متفاوت است. اما باید در نظر داشته باشیم که حتی شرکت‌ های بزرگ نیز از مراحل نانو و میکرو عبور کرده ‌اند. پس شرکت‌ های نانو علی ‌رغم اینکه ثبات کافی را ندارند، ‌اما می ‌توانند قابلیت رشد خوبی داشته باشند.

وقتی بدانیم که مارکت کپ چیست، می ‌توانیم عملکرد گروه‌ های فوق را درک کنیم. تحلیل‌ های تاریخی نشان می‌ دهد که سرمایه گذاری در شرکت‌ های بزرگ و کلان مطمئن ‌تر هست، زیرا آن ها شرکت ‌های تثبیت‌ شده ‌تر و با سابقه‌ عموما طولانی ‌تر در تجارت هستند؛ اغلب رشد آهسته ‌تری را با ریسک پایین ‌تری برای سرمایه گذاران خود به ارمغان می آورند؛ در حالی که شرکت‌ های کوچک دارای پتانسیل رشد بالاتری هستند اما ریسک بیشتری نیز دارند.

برای ایجاد یک سبد با ترکیب مناسبی از سهام شرکت های سرمایه کوچک، متوسط و بزرگ، باید اهداف مالی، تحمل ریسک و افق زمانی خود را ارزیابی کنید. یک سبد متنوع به کاهش ریسک سرمایه ‌گذاری در هر زمینه کمک می کند و از پیگیری اهداف مالی بلند مدت شما حمایت کند.

ارزش بازار در بازار ارز دیجیتال

بازار ارزهای دیجیتال یا کریپتوکارنسی ‌ها نیز، یک بازار بزرگ مالی و جدید است که مفهوم مارکت کپ در آن بسیار رایج است. در واقع علاقه‌ مندان و حتی مخالفان این بازار، مارکت کپ پرو‌ژه‌ های رمزارزی مانند ارزش بازار بیت‌ کوین، اتریوم و دیگر رمزارزها را مورد بررسی قرار می ‌دهند. این عمل برای پی بردن به پتانسیل اقتصادی این دارایی‌ ها اهمیت دارد. می ‌توان ارزش بازار هر یک از ارزهای دیجیتال را مانند مارکت کپ شرکت ‌ها اندازه‌ گیری کرد؛ همچنین یک مفهوم کلی دیگر نیز وجود دارد که با آن می ‌توان ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال را محاسبه کرد؛ این مفهوم، ارزش بازار کل (Total Market Cap) نام دارد .

فرمول محاسبه مارکت کپ ارز دیجیتال

ارزش بازار یا مارکت کپ ارزهای دیجیتال می‌ تواند با ضرب تعداد کوین یا توکن ‌های در گردش را در قیمت فعلی بدست آورد. به همین خاطر باید در محاسبه مارکت کپ ارزهای دیجیتال، سکه‌ های در گردش آن‌ ها را ملاک ارزیابی قرار داد. فرمول کلی محاسبه مارکت کپ در ارزهای دیجیتال به‌ صورت زیر است:

ارزش بازار ارز دیجیتال = تعداد کوین‌ های در گردش × قیمت حال حاضر ارز دیجیتال

فرمول زیر را می‌ توان در یک مثال بررسی کرد. تصور کنید که رمزارز ایکس (X) تعداد کلی 30 میلیون تعداد نهایی داشته باشد؛ اما صرفاً 50 هزار عدد از کوین‌ های خود را در گردش داشته و هر کوین آن حدود 3/3 دلار نرخ داشته باشد. در این ‌صورت فرمول ارزیابی مارکت کپ رمزارز ایکس به‌ صورت زیر خواهد بود:

50/000 × 3/3 = 165/000 مارکت کپ ارز دیجیتال ایکس

می ‌بینید که در مثال فوق با 30 میلیون کوین قابل ارائه ارز دیجیتال ایکس کاری نداشتیم؛ بلکه صرفاً کوین‌ های در گردش آن را محاسبه کردیم. حالا اگر این ارز دیجیتال، کوین‌ های جدید دیگری را به گردش درآورد و تعداد کوین ‌های در گردش خود را به 100 هزار عدد برساند، این عدد جدید را در فرمول جایگزین خواهیم کرد. البته نیازی نیست خودتان شخصاً ارزش بازار هر ارز دیجیتال را محاسبه کنید. شما می‌ توانید با مراجعه به وبسایت کوین‌ مارکت ‌کپ (CoinMarketCap) ارزش بازار هر کوین یا توکنی که مد نظر دارید، به همراه دیگر اطلاعات ارزشمند مربوط به آن را مشاهده نمایید.

بیشترین ارزش بازار متعلق به کدام رمزارزهاست؟

طبیعتاً ارزهای مشهورتر بازار کریپتو که سرمایه ‌گذاران عمده و طرفداران بسیار دارند، همچنین قیمت آن‌ ها نیز بالاتر است، ارزش بازار بالاتری دارند. از جمله ارزهای دیجیتال با ارزش بازار بالا را می‌ توان موارد زیر را نام برد:

ارزش بازار هر کوین اعلام شده بر اساس تاریخ نگارش این مقاله است.

بیت‌ کوین (BTC) با ارزش بازار بیش از 444 میلیارد دلار

اتریوم (ETH) با ارزش بازار بیش 196 میلیارد دلار

تتر (USDT) با ارزش بازار بیش 36 میلیارد دلار

بایننس کوین (BNB) با ارزش بازار بیش 47 میلیارد دلار

کاردانو (ADA) با ارزش بازار بیش 12 میلیارد دلار

سولانا (SOL) با ارزش بازار بیش  8میلیارد دلار

در بازار ارزهای دیجیتال، معمولاً این ارزها برحسب ارزش بازاری که دارند، طبقه ‌بندی می ‌شوند؛ در نتیجه، از روی طبقه ‌بندی ارزها در این بازار می‌ توان به ارزهایی با بیشترین ارزش بازار پی برد.

مفاهیم مهم مارکت کپ

در کنار ارزش بازار و مفهوم مارکت کپ، مفاهیم دیگری نیز وجود دارند که برای پی بردن به پتانسیل شرکت‌ ها و ارزهای دیجیتال می ‌توانند مورد توجه قرار بگیرند. این مفاهیم به قرار زیر هستند:

نقدینگی در بازار (Liquidity)

لیکوئیدیتی یا نقدینگی، به جمع پول یا شبه پول موجود در یک دارایی خاص گفته می ‌شود. هرچقدر قدرت نقد شوندگی یک دارایی مالی به پول‌ های رایج بیشتر باشد، نقدینگی بازار آن نیز بالاتر خواهد بود. به ‌صورت کلی، دارایی نقدی، به دارایی گفته می ‌شود که به راحتی می‌ تواند به پول نقد تبدیل شود. در مورد هر دارایی مالی و حتی ارزهای دیجیتال هم می ‌توان این مفهوم را در نظر گرفت. نقدینگی در بازار یا لیکوئیدیتی در مورد ارزهای دیجیتال به معنی توانایی خرید و فروش این دارایی ‌ها در بازار است، بدون اینکه باعث تغییرات شدید قیمت دارایی ‌ها شود. هرچقدر نقدشوندگی یک بازار بالاتر باشد، راحت‌ تر می‌توان به آن ورود کرد یا از آن خروج کرد.

برای چک کردن نقدینگی یک دارایی در بازار های مالی می توان میزان حجم معاملات دارایی مربوطه را در 24 ساعته گذشته مورد بررسی قرار داد.

نمودار عمق بازار (Market Depth)

نمودار عمق بازار (Market depth) می ‌تواند در کلی ‌ترین حالت، مقدار عرضه و تقاضا در قیمت‌ های مختلف در مورد یک دارایی خاص را به ما نشان دهد؛ به عبارتی، نمودار عمق بازار می ‌تواند شامل سفارشات ثبت شده جهت خرید و فروش یک دارایی خاص در قیمت ‌های مختلف باشد. در مورد ارز های دیجیتال، با بررسی نمودار عمق بازار هر یک از رمزارز ها می ‌توان فهمید که در بالاترین و پایین ‌ترین  قیمت 24 ساعت گذشته یا سایر زمان ‌ها، چه مقدار عرضه و تقاضا برای آن ثبت شده است. مشاهده این مقادیر می ‌تواند نشان دهد که در چه ساعاتی، چه مقدار عرضه و تقاضا وجود داشته است که می تواند اطلاعات مفیدی برای معامله گران و سرمایه گذاران باشد.

سخن نهایی

در این مطلب متوجه شدیم که مارکت کپ چیست. در واقع به این نکته پی بردیم که مارکت کپ یا ارزش بازار، ارزش کل یک شرکت را نشان می دهد، طوری که می‌ توان از روی ارزش بازار به پتانسیل‌ های آن پی برد. این مهم در بازار ارزهای دیجیتال نیز با بررسی ارزش بازار هر یک از رمزارزها قابل بررسی است.

به هرحال اگر قصد فعالیت در بازارهای مالی را دارید، بهتر است مفاهیم نامبرده در این مطلب را چند بار مرور کنید تا به معنی آن ‌ها تسلط داشته باشید. آن ‌گاه با یک نگاه به ارزش بازار، نمودار عمق بازار و نقدینگی در بازار آن‌ ها می‌ توانید بفهمید که کدام شرکت یا دارایی برای سرمایه‌ گذاری کوتاه ‌مدت یا بلندمدت شما مناسب ‌تر است. اگر شما نظر یا ایده خاصی در این رابطه دارید،‌ حتماً آن را با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید تا به نتایج بهتری در این باره برسیم.