صورت های مالی و انواع آن

حسابداری را می تواند فرایند شناسایی، اندازه گیری، ثبت و گزارش اطلاعات مالی یک شرکت دانست و افراد با مطالعه، بررسی، تجزیه و تحلیل آن ها قضاوت و تصمیم ‌گیری بهتری را نسبت به شرایط یک شرکت داشته باشند. نتیجه فرایند حسابداری یک شرکت در قالب یک سری گزارش ها ارائه می شود که به آن ها صورت های مالی نیز گفته می شود. با توجه به اهمیت صورت های مالی می توان گفت که بررسی و تحلیل آن برای هر تحلیل گری به خصوص تحلیل گران بنیادی بسیار مفید است؛ بنابراین قصد داریم که در این مقاله شما را با صورت های مالی و انواع آن آشنا کنیم، با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.

صورت های مالی چیست؟

صورت های مالی از مهم ترین خروجی های حسابداری یک شرکت است که در قالب یک گزارش ارائه می شود و به ما اطلاعات کاملی از وضعیت و عملکرد مالی یک شرکت در یک دوره زمانی مشخص می دهد. صورت های مالی برای بسیاری از افراد از جمله تحلیل گران بازار بورس می تواند مفید باشد؛ زیرا با بررسی صورت های مالی می توانند از وضعیت فعلی شرکت آگاه شوند، آینده شرکت را پیش بینی کنند و در صورت ارزنده بودن آن شرکت، سهام آن را خریداری کنند. صورت های مالی دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه به بررسی مهم ترین صورت های مالی می پردازیم.

انواع صورت های مالی

هر یک از صورت های مالی در خود اطلاعات مالی خاصی جایی داده است که با مطالعه، بررسی، تجزیه و تحلیل هر کدام از آن ها آن می توانیم به دیدگاه های خوبی نسبت به شرایط و وضعیت مالی یک شرکت برسیم. مهم ترین صورت های مالی عبارت انداز:

• ترازنامه – balance sheet
• صورت سود و زیان – the income statement
• صورت جریان وجه نقد – cash flow
• صورت سود و زیان جامع – comprehensive income

ترازنامه

تراز نامه را می توان یکی از صورت مالی های بسیار مهم دانست که در آن اطلاعاتی از دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام یک شرکت در تاریخ مشخص ثبت شده است. ترازنامه براساس یک فرمول ایجاد شده است که به آن معادله اساسی حسابداری گفته می شود؛ این فرمول به شرح زیر است:

بدهی‌ها + حقوق صاحبان سهام = دارایی‌ها

در واقع، ترازنامه نشان می دهد كه میزان دارایی‌ های یک شركت همواره برابر با مجموع بدهی‌ ها و حقوق صاحبان سهام آن است.

نحوه قرار گیری اجزای ترازنامه بدین صورت است که در سمت راست ترازنامه، دارایی ها قرار می گیرند و به دو دسته دارایی های جاری و دارایی های ثابت تقسیم می شوند.

برخی از مهم ترین دارایی های جاری عبارت انداز:

موجودی نقد، سرمایه گذاری های کوتاه مدت، حساب ها و اسناد دریافتی کوتاه مدت، موجودی کالا و…

برخی از مهم ترین دارایی های ثابت قرار عبارت انداز:

دارایی های ثابت مشهود و ثابت نامشهود، سرمایه گذاری های بلندمدت، حساب ها و اسناد دریافتی بلندمدت و…

حال که با سمت راست تراز نامه آشنا شدیم، به سراغ سمت چپ آن می رویم. در سمت چپ ترازنامه، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام قرار می گیرند و بدهی ها به دو دسته بدهی های جاری و بدهی های غیر جاری تقسیم می شوند.

برخی از مهم ترین بدهی های جاری عبارت انداز:

حساب ها و اسناد پرداختنی کوتاه مدت، مالیات پرداختنی، سود سهام پرداختنی و…

برخی از مهم ترین بدهی های غیر جاری عبارت انداز:

حساب ها و اسناد پرداختنی بلندمدت، ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان و…

صورت سود و زیان

یکی از مهم‌ ترین معیارها برای اینکه بخواهیم سهام یک شرکت را خریداری کنیم، این است که بدانیم آیا شرکت سودآورده بوده است یا زیان آور؟ اگر سودآور بوده، میزان سودآوری آن چقدر بوده است؟ذ صورت مالی که می تواند چنین اطلاعاتی را در اختیار ما قرار دهد، صورت سود و زیان است که می توان آن را دومین صورت مالی مهم در حسابداری دانست.

صورت سود و زیان به ما کمک می کند تا عملکرد مالی یک شرکت را در یک بازه زمانی مشخص بررسی کنیم؛ در واقع، صورت سود و زیان دارای اطلاعاتی از درآمد و هزینه های عملیاتی و غیر عملیاتی یک شرکت در بازه زمانی مشخص است و به ما نشان می دهد که عملکرد یک شرکت تا چه میزان منجر به سود یا زیان شده است.

صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد به ما اطلاعاتی از نحوه گردش نقدینگی در طول یک بازه زمانی مشخص را نشان می دهد؛ در واقع،  در مورد نحوه ایجاد و مصرف وجه نقد توسط شرکت ارائه می‌ کند. این صورت مالی براساس حسابداری تعهدی عمل می کند؛ یعنی درآمد یا هزینه را در زمان تکمیل فرآیند آن و صرف نظر از اینکه درآمد دریافت شده یا هزینه پرداخت شده است، شناسایی می کند.

بررسی این صورت مالی می تواند به ما کمک کند که میزان قدرت پرداخت بدهی، قدرت نقدینگی و انعطاف ‌پذیری مالی یک شرکت را شناسایی کنیم.

صورت سود و زیان جامع

صورت سود و زیان جامع آخرین صورت مالی مهم شرکت ها است که شامل درآمد ها و هزینه های یک شرکت در بازه زمانی مشخص اعم از تحقق یافته یا تحقق نیافته است. تفاوت آن با صورت سود و زیان این است که در صورت سود و زیان فقط درآمد ها و هزینه های تحقق یافته شرکت آورده می شود، در حالی که در صورت سود و زیان جامع علاوه بر هزینه ها و درآمد های تحقق یافته، درآمد ها و هزینه های تحقق نیافته نیز آورده می شود.

اگر بخواهیم یک تعریف خلاصه تر و کلی تر از صورت سود و زیان جامع داشته باشیم، می توانیم بگوییم که صورت سود و زیان جامع ترکیبی از صورت سود زیان، صورت جریان وجوه نقد و ترازنامه است.

همان طور که گفته شد، صورت سود و زیان جامع تمام درآمد ها و هزینه های شناسایی شده شامل تحقق یافته و تحقق نیافته را در بر می گیرد؛ در نتیجه، سود و زیان خالص بدست آمده از صورت سود و زیان به عنوان اولین قلم در آن قرار می گیرد.

سایر اجزای تشکیل دهنده صورت سود و زیان جامع، درآمد ها و هزینه هایی خواهند بود که شرکت نتوانسته آن ها را در طی دوره مالی مربوطه محقق کند؛ مانند مازاد تجدید ارزیابی دارایی ثابت و تفاوت تسعیر ارز عملیات خارجی.

تحلیل گران به کمک آن می توانند به ارزیابی وضعیت کل درآمد و هزینه های شرکت و مقایسه آن با دوره های گذشته بپردازند.

نحوه دسترس به صورت های مالی

یکی از سایت های مهم و پرکاربرد برای کسانی که در بازار بورس فعالیت می کنند، سایت کدال به آدرس codal.ir است.

در کدال می توانیم به گزارش ‌های شرکت ‌ها، صورت های مالی، اخبار، افشای اطلاعات، تصمیمات مجامع و… در قالب اکسل و پی ‌دی ‌اف دسترسی داشته باشیم. وقتی که می خواهید صورت های مالی یک شرکت را بررسی کنید، کافیست وارد سایت کدال شده و در قسمت جستجوعه اطلاعیه، در سطر نام/نماد، نام یا نماد شرکت مورد نظر را تایپ کنید و همچنین در سطرح گروه اطلاعیه، گزینه اطلاعات و صورت مالی سالیانه، می توانید به صروت های مالی سال های گذشته شرکت مربوطه دسترسی داشته باشید و آن ها را در قالب فابل پی دی اف دانلود کنید.

اگر در سرح نوع اطلاعیه، گزینه اطلاعات و صورت های مالی میان دوره ای را انتخاب کنید، می توانید به صورت های مالی شرکت برای دوره های کوتاه تر از یک سال، مانند صورت های مالی 3 ماهه، 6 ماهه و 9 ماهه نیز دسترسی داشته باشید.

سخن پایانی

در این مقاله سعی شد تا شما را با صورت های مالی مهم آشنا کنیم. صورت های مالی را می توان گزارش های با اهمیتی دانست که اطلاعات بسیار مفیدی را در خصوص یک شرکت در اختیار تحلیل گران بازار بورس به خصوص تحلیل گران بنیادی قرار می دهد، به طوری که به آن ها در تشخیص اینکه آیا شرکت مورد نظر دارای شرایط خوب برای سرمایه گذاری هست یا نه، کمک می کند.

بررسی هر کدام از صورت های مالی می تواند اطلاعات خاص مربوط به خود را در اختیار  تحلیل گران قرار دهد و پیشنهاد می شود که اگر قصد بررسی صورت های مالی را دارید، بهتر است که همه صورت های مالی مهم را بررسی کنید و به بررسی فقط یکی از آن ها اکتفا نکنید.

به خاطر داشته باشید که در این مقاله صرفا به آشنایی با صورت های مالی پرداختیم؛ برای اینکه بتوانید آن ها را به خوبی بررسی کنید و اطلاعات خوبی از آن ها استخراج کنید، باید دانش و تخصص کافی در زمینه حسابداری و به خصوص در زمینه تجزیه و تحلیل صورت های مالی داشته باشید. اگر بخواهید بدون آموزش و کسب تخصص در این زمینه به بررسی صورت های مالی بپردازید، ممکن است که آن ها را به صورت اشتباه بررسی کنید و اطلاعات غلطی از آن ها استخراج کنید که معامله با اطلاعات غلط می تواند بسیار خطرناک باشد.