شاخص کل و شاخص کل هم وزن در بورس چیست؟

شاخص هایی که در بازار بورس تهران مشاهده می کنید، پارامتر های مهمی هستند که با بررسی، تجزیه و تحلیل آن ‌ها می‌ توان اطلاعاتی را بدست آورد که برای پیش بینی وضعیت کلی بازار بورس بسیار مفید است. شاخص ‌های بورس به گونه ای طراحی شده است که معامله گران می توانند از آن برای تحلیل به روش بنیادی، تکنیکال، برای تابلو خوانی یا ترکیبی از این روش‌ ها استفاده کنند. با توجه به اهمیت شاخص ها، در این مقاله به بررسی شاخص کل و شاخص هم وزن در بورس تهران می پردازیم.

شاخص کل بورس چیست؟

شاخص کل بورس تهران، شاخصی است که در بین معامله گران و سرمایه‌ گذاران بازار بورس تهران از پرکاربرد ترین، محبوب ترین و معروف ترین شاخص‌ ها است. این شاخص برگرفته شده از میانگین حجم ممعاملات سهام شرکت های بزرگ و کوچک بازار بورس است و به‌ عنوان معیاری برای سنجش نحوه عملکرد کلی بازار بورس به کار می ‌رود.

در این شاخص، هر چه شرکت ها بزرگ تر باشند، سرمایه بالاتر، تعداد سهام بیشتر و شناوری سهام بیشتری داشته باشند، تاثیر بیشتری بر روی شاخص کل خواهند داشت.  به عبارتی در محاسبه شاخص کل، شرکت های بزرگ تر دارای وزن بیشتری هستند و تغییر قیمت سهام آن ها می تواند تاثیر بیشتری بر شاخص کل داشته باشد. همان طور که متوجه شدید، شرکت ها دارای وزن یکسانی نیستند؛ شرکت های بزرگ تر دارای وزن بیشتری هستند و نسبت به شرکت های کوچک تر می توانند تاثیر بیشتری روی عدد شاخص کل داشته باشند.

به‌عنوان مثال، شرکت ‌‌های بزرگی مانند صنایع پتروشيمی خليج فارس، فولاد مبارکه، ایران خودرو، سایپا و… می توانند تاثیر بیشتری روی عدد شاخص کل بگذارند نسبت به شرکت ‌های کوچکی مانند سیمان خاش، سرمایه گذاری کوثر و حمل و نقل ریلی پارسیان.

گاهی دیده شده که شاخص کل مثبت است، اما بازار بورس منفی است. این جمله نشان می دهد که قیمت سهام اکثر شرکت های حاضر در بورس کاهش یافته، در حالی که قیمت تعداد کمی از شرکت ها افزایش داشته است؛ اما چون این شرکت ها، شرکت های بزرگی بودند و وزن بیشتری را در محاسبه شاخص کل به خود اختصاص دادند، شاخص کل مثبت شده است.

اهمیت شاخص کل نباید باعث شود که بدون بررسی و تحلیل کامل سهام، اقدام به خرید کنید؛ شاخص کل نشان دهنده وضعیت کلی بازار است و صعودی بودن آن را ملاک تصمیم گیری های خود قرار ندهید.

شاخص کل را می توانید از طریق سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران یا از طریق سامانه کارگزاری هایی که در آن ثبت نام کردید، مشاهده کنید.

فرمول محاسبه شاخص کل

در حال حاضر نیازی به محاسبه شاخص کل نیست، بلکه در سایت tsetmc یا در سایت های کارگزای بورسی می توانید به کلیه شاخص ها دسترسی داشته باشید. این فرمول صرفا برای آشنایی شما با نحوه محاسبه آن است.

شاخص کل هم ‌وزن در بورس چیست؟

شاخص هم وزن، شاخصی است که بر خلاف شاخص کل، وزن یکسانی را برای کلیه شرکت ها در نظر می گیرد.

بسیاری از افراد که در بازار بورس فعال هستند، اعتقاد دارند که شاخص کل نمی تواند پارامتر ایده آلی برای بررسی شرکت ‌ها تغییرات احتمالی بازار بورس باشد؛ زیرا تاثیرگذاری شرکت ‌های بزرگ بر شاخص کل بیشتر از شرگت های کوچک است.

برای رفع این مسئله شاخص دیگری به جود آمد تا کار برای سرمایه گذاران و معامله گران راحت تر شود.

در شاخص هم ‌وزن، شرکت‌ ها با وزنی برابر در نظر گرفته می شوند؛ در نتیجه، نوسانات مثبت و منفی قیمت سهام شرکت ‌های کوچک می تواند به اندازه نوسانات مثبت و منفی قیمت سهام شرکت ‌های بزرگ تاثیرگذار باشد.

همان طور که در مورد شاخص کل گفته شد، نباید بدون تحلیل کامل و صرفا با استفاده از شاخص هم وزن اقدام به خرید کنید. درسته که شاخص هم وزن از کاربرد بیشتری نسبت به شاخص کل برخودار است، اما نباید باعث شود که بدون بررسی و تحلیل کامل سهام، اقدام به خرید کنید؛ شاخص هم وزن را نباید به تنهایی ملاک تصمیم گیری های خود قرار دهید.

شاخص کل هم وزن را می توانید از طریق سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران یا از طریق سامانه کارگزاری هایی که در آن ثبت نام کرید، مشاهده کنید.

فرمول محاسبه شاخص کل هم وزن

در حال حاضر نیازی به محاسبه شاخص کل هم وزن نیست، بلکه در سایت tsetmc یا سایت های گارگزای های بورسی می توانید به کلیه شاخص ها دسترسی داشته باشید. این فرمول صرفا برای آشنایی شما با نحوه محاسبه آن است.

شاخص های مهم در بورس تهران

• شاخص کل فرابورس
• شاخص بازار اول فرابورس
• شاخص بازار دوم فرابورس
• شاخص  صنعت
• شاخص مالی
• شاخص بازار اول
•  شاخص بازار دوم
• شاخص 50 شرکت برتر بازار
• شاخص سهام آزاد شناور

سخن پایانی

همان طور که متوجه شدید، شاخص کل و شاخص کل هم وزن می توانند عملکرد و وضعیت کلی بازار بورس تهران را به ما نشان دهند؛ اما نباید بیش از حد به مثبت یا منفی بودن شاخص ها توجه کرد، زیرا مثبت یا منفی بودن شاخص ها به معنی مثبت یا منفی بودن کل بازار بورس تهران نیست.

در خیلی از مواقع ممکن است چند شرکت بزرگ که دارای وزن زیادی در محاسبه شاخص کل دارند، قیمت سهام آن ها مثبت یا منفی باشد و به تنهایی با مثبت یا منفی بودن آن ها، شاخص کل به حالت مثبت یا منفی دربیاید.

به طور کلی می توان گفت که شاخص هم وزن می‌تواند به شکل بهتری وضعیت کلی بازار را به ما نشان دهد و کارایی بیشتری نسبت به شاخص کل داشته باشد، زیرا در شاخص کل هم وزن، وزن تمام شرکت ‌ها یکسان در نظر گرفته می ‌شود و شرکت‌ های بزرگ نمی‌ توانند شاخص را به واسطه سرمایه زیاد خود تحت تاثیر قرار دهند.