الگوهای متنوعی را می‌توان در نمودارهای مالی مشاهده کرد. هریک از الگوها می‌توانند نشان دهنده یک روند خاص باشند. به طوری که تحلیل‌گران تکنیکال با استفاده از الگوها می‌توانند موقعیت بازار را تشخیص داده و به زمان صحیح ورود و خروج از معاملات دسترسی پیدا کنند. یکی از مشهورترین و شناخته شده‌ترین الگوهای نموداری، الگوی مستطیل است. اما این الگو شرایط و انواع مختلفی دارد. به همین خاطر در این مطلب می‌خواهیم به‌صورت مفصل با این الگو آشنایی پیدا کنیم. آن‌گاه خواهیم توانست هر نوع الگوی مستطیلی را در نمودارها تشخیص دهیم. اگر شما نیز می‌خواهید با شناخت الگوهای نموداری به درک بیشتری از تحلیل تکنیکال برسید، حتماً با ما همراه شوید.
الگوی مستطیل در تحلیل تکنیکال چیست؟
الگوی مستطیل «Rectangle Pattern» یکی از انواع الگوهای ادامه دهنده در روندها است. الگوهای ادامه دهنده در برابر الگوهای بازگشتی قرار می‌گیرند. به طوری که پس از گذر از الگوی مستطیل، روند ادامه‌دار خواهد بود. الگوی مستطیل را می‌توان مانند یک محدوده‌ی مستطیلی شکل به حالت افقی در نظر گرفت که ضلع بالایی آن «خط مقاومت» و ضلع پایینی آن «خط حمایت» است. حالا روند در بین این دو ضلع برای یک مدت مشخص گرفتار می‌شود. به طوری که گاهی خط روند به ضلع بالایی و گاهی هم به ضلع پایینی آن برخورد می‌کند. این روند با تشکیل چند سقف و کف متوالی به‌صورت موازی ادامه خواهد داشت؛ تا این که در نهایت روند از این الگو خارج شده و به مسیر صعودی یا نزولی خود ادامه دهد.
الگوی مستطیل زمانی تشکیل می‌شود که عرضه و تقاضا با هم برابر باشند. بنابراین در زمان شکل‌گیری این الگو، نوعی توقف در روند کلی، رخ می‌دهد که به آن «رنج شدن» یا «تراکمی شدن» هم گفته می‌شود. معمولاً این نوع الگو یا پترن مستطیل در تایم‌فریم‌های پایین، بیشتر مشاهده می‌شود. تشخیص به‌موقع شکل‌گیری این الگوی ادامه دهنده می‌تواند سیگنال‌های خرید و فروش خوبی را در اختیار تریدرها قرار دهد!
نکته:
اگر یک تریدر بتواند تشکیل الگوی مستطیل بورس، ارز دیجیتال یا حتی در فارکس و دیگر بازارهای مالی را در مسیر آن تشخیص دهد، می‌تواند با رسیدن قیمت به کف مستطیل، خرید کند. آن‌گاه با رسیدن دوباره روند به سقف الگوی مستطیلی، دارایی خود را به فروش برساند. یک تریدر می‌تواند این کار را تا اتمام الگوی مستطیلی ادامه دهد و از آن سود بگیرد. در ادامه به شما خواهیم گفت که چطور می‌توانید با استفاده از این الگو، معاملات جدیدی را در بازار آغاز کنید و از آن سود بگیرید.
معرفی انواع الگوی مستطیل در تحلیل تکنیکال
الگوی مستطیل فقط به یک شکل خاص در نمودارها ظاهر نمی‌شود. بلکه این الگو در تکنیکال، دو نوع کلی دارد که باید آن‌ها را بشناسید. انواع پترن مستطیل با نزولی و صعودی بودن بازار، معنا پیدا می‌کنند. به طوری که می‌توان آن‌ها را به‌صورت زیر بررسی کرد:
- الگوی مستطیل صعودی
گرفتار شدن روند در محدوده‌ی دو ضلع موازی یک مستطیل، دیر یا زود به پایان می‌رسد. اما شکست این الگو، می‌تواند با شکست ضلع حمایت یا شکست ضلع مقاومت همراه باشد. الگوی مستطیل صعودی، معمولاً در طی یک روند صعودی قوی ایجاد می‌شود. در این الگو، خط روند، مقاومت یا حمایت را شکسته و روند را با افزایش یا کاهش قیمت همراهی می‌کند. در واقع، زمانی که شاهد یک روند صعودی در بازار هستیم و به ناگاه در یک رنج دچار نوسان می‌شود، الگوی مستطیلی ظاهر خواهد شد. در طی این الگو، بازار یک استراحت می‌کند. البته معمولاً شکست این الگو از سمت بالا خواهد بود.
- الگوی مستطیل نزولی
الگوی مستطیل نزولی در برابر الگوی صعودی آن قرار می‌گیرد. به طوری که در روندهایی با کاهش قیمت شدید، اتفاق می‌اُفتد. در واقع، روند پس از طی کردن یک مسیر نزولی، در یک رنج مشخص نوسان می‌کند. در چنین حالت‌هایی باید منتظر ماند تا مستطیل به‌صورت کامل تشکیل شود. آن‌گاه با شکست خط مقاومت یا حمایت، مسیر روند پس از الگوی مستطیل نزولی، مشخص خواهد شد.
دو نوع الگوی نامبرده، در نمودارهای مالی هر بازار می‌توانند تشکیل شوند. بنابراین اگر به نمودارهای گذشته سهام، ارز یا رمزارزهای خود نگاه کنید، می‌توانید مستطیل‌های شکل گرفته در روند آن‌ها را مشخص کنید. آن‌گاه در روندهای جاری به تشخیص این الگوها بپردازید.
کاربرد الگوی مستطیل در معامله به چه صورت است؟
الگوهای مشابه دیگری در نمودارها وجود دارند که نباید آن‌ها را با مستطیل اشتباه بگیریم. برای نمونه می‌توان به الگوی پرچم مستطیل نزولی یا صعودی اشاره کرد. الگوهای پرچم، تفاوت‌های جزئی با الگوی مستطیل دارند. بنابراین به عنوان یک تریدر، باید یاد بگیرید الگوهای مستطیل صعودی و نزولی را در نمودارها تشخیص دهید. ممکن است این کار به تمرین نیاز داشته باشد؛ اما با تشخیص این الگوها می‌توانید، زمان مناسب برای ورود به یک معامله یا خروج از آن را شناسایی کنید. این موضوع به معنای آغاز کردن معاملات سودده در بازار موردنظر شما خواهد بود. به همین خاطر است که این الگو در تکنیکال از اهمیت بالایی برخودار است. در واقع، یک تریدر، حتماً باید با الگوهای بازگشتی و ادامه دهنده بازار که الگوهای مستطیلی در زیرمجموعه آن‌ها قرار می‌گیرد، آشنایی داشته باشد.
مراحل استفاده از الگوی مستطیل در معامله
پس از این که شما فهمیدید الگوی مستطیل چیست و چگونگی تشخیص آن روی نمودار را یاد گرفتید، حالا باید از آن در معاملات خود بهره بگیرید. طبیعتاً استفاده از این الگو می‌تواند معاملات استانداردتر و سودمندتری را برای شما به همراه داشته باشد. اما برای استفاده کردن از این الگو در معامله، باید با مراحل استفاده از آن، آشنایی داشته باشید. مرحله استفاده از الگوی مستطیل در معامله به قرار زیر است:
- تشخیص الگوی مستطیل در نمودار
در اولین مرحله برای استفاده از الگوی مستطیل در فارکس، بورس یا هر بازار دیگر، باید ابتدا این الگو را در نمودار موردنظر خود مشخص کنید. برای این کار نموداری را پیدا کنید که وارد محدوده رنج یا تراکم شده باشد. به این معنی که در یک محدوده مشخص نوسان کند. آن‌گاه «حداقل دو کف و سقف متوالی که به‌صورت افقی ایجاد شده‌اند» را پیدا کنید. با مشخص کردن این کف و سقف‌ها، محدوده‌ی حمایت و مقاومت الگو مشخص خواهد شد.
- مشخص کردن شکست الگو مستطیل
پس از مشخص کردن الگوی مستطیل در انتهای روند نمودار خود، باید نقطه شکست آن را پیدا کنید. گفتیم که الگوهای مستطیل صعودی، معمولاً از سمت بالا ، خط مقاومت را شکسته و وارد محدوده صعودی می‌شوند. اما اگر شما با یک مستطیل نزولی سروکار دارید که در ادامه‌ی یک شارپ نزولی شکل گرفته، باید انتظار کاهش قیمت و شکست حمایت را داشته باشید.
ورود به معامله در الگوی مستطیل
ورود به معامله در الگوی مستطیلاگر شما با یک مستطیل صعودی سروکار دارید، می‌توانید معامله خود را در نقطه مکث آخرین کف قابل مشاهده در نمودار آن آغاز کنید. اما اگر مستطیل شما نزولی است، باید معامله فروش خود را استارت بزنید. البته باز کردن معامله فروش، بدون داشتن دارایی نمودار در پرتفوی، صرفاً در بازارهای دوطرفه مانند فارکس و فیوچرز قابل انجام است.
- ایمن کردن معامله با تعیین کردن حد ضرر برای آن
برای ایمن کردن هر معامله مالی در بازارها، باید برای آن‌ها «حد ضرر» تعیین کرد. با قرار دادن حد ضرر، از اُفت بیش از حد سرمایه خود جلوگیری خواهید کرد. این امر در معاملات باز شده از روی الگوی مستطیل هم صادق است. برای این کار باید، وسط مستطیل را به عنوان حد ضرر خود تعیین کنید. چراکه معمولاً نمودار قیمت، قبل از ادامه روند، تکانه یا نوسان‌هایی را تجربه کند. در این صورت، با قرار دادن حد ضرر قبل از شکست، می‌توانید معامله خود را با یک نوسان کوچک پایان دهید. البته شما می‌توانید حد ضرر خود را در بالای حمایت یا مقاومت مشهود موجود در الگوی مستطیل هم قرار دهید.
- تعیین حد سود در معامله با الگوی مستطیل
با توجه به اینکه شما معامله خود را با استفاده از الگوی مستطیل باز کرده‌اید، پس باید معامله خود را تا زمان نمودار به هدف قیمتی که به اندازه خود الگو است، برسد. شما حد ضرر خود را احتمالاً در وسط الگو قرار داده‌اید. پس حد سود شما می‌تواند دو برابر حد ضرر باشد. نسبت ریسک به ریوارد این معامله برابر با عدد «۲» است. پس این معامله، معقول و سودده به نظر می‌رسد.
طی کردن ۵ مرحله اصولی فوق برای بهره‌گیری از این الگو در تحلیل تکنیکال، ضروری است. البته تریدرهای حرفه‌ای‌تر می‌توانند جزئیات بیشتری را برای آن در نظر بگیرند یا از فیلتر الگوی مستطیل استفاده کنند. فیلتر الگوی مستطیل و فرمول الگوی مستطیلی از جمله ابزارهایی هستند که می‌توانند برای تشخیص دقیق‌تر این الگوها و نحوه شکست آن‌ها به تریدرها کمک کنند. شما نیز می‌توانید با ارتقای دانش تحلیلی خود، از این ابزارها بهره بگیرید. البته مراحل ۵گانه فوق را می‌توان کاربردی‌ترین فرمول الگوی مستطیلی در نظر گرفت. شما نیز می‌توانید به سادگی در معاملات آتی خود از این مراحل استفاده کنید.
اهمیت حد ضرر در استفاده از الگوی مستطیل
پترن مستطیل و الگوی اندینگ آن در تحلیل تکنیکال از کاربرد فراوانی برخوردار است. اما جدا از بحث الگوها، تعیین کردن حد ضرر در معاملات را می‌توان یک ضرورت در نظر گرفت. برخی از اساتید حوزه مالی، معامله بدون تعیین حد ضرر را یک معامله باطل می‌دانند. در واقع شما با تعیین کردن حد ضرر، معامله خود را بیمه می‌کنید. این موضوع در مورد معامله با الگوی مستطیل هم باید حتماً رعایت شود. اگر شما در معامله خود با استفاده از این نوع الگو، حد ضرر تعیین کنید، ممکن است روند برخلاف انتظار شما حرکت کند. ما معمولاً الگوی مستطیل صعودی را با شکست مقاومت و الگوی نزولی آن را با شکست خط حمایت ارزیابی می‌کنیم. اما اگر انتهای مستطیل با شکست متفاوتی رقم بخورد، تعیین نکردن حد ضرر به قیمت یک زیان بزرگ برای تریدر تمام خواهد شد!
چطور می‌توان به بهترین شکل از الگوی مستطیل استفاده کرد؟
برخی از افراد با راحتی و دقت بیشتری می‌توانند از الگوهای مستطیلی در معاملات خود استفاده کنند. این در حالی است که برخی دیگر از این روش نتیجه چندان مطلوبی نمی‌گیرند. شما باید این روش را امتحان کنید تا به توانایی خود در استفاده از آن پی ببرید. البته این نکته را نمی‌توان نادیده گرفت که تمرین می‌تواند عملکرد شما را در استفاده از الگوهای نموداری ارتقا دهد. شما می‌توانید استفاده از انواع الگوها را با شرکت در دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال دلفین وست استارت بزنید.
سخن آخر
شناخت الگوها در حوزه تحلیل تکنیکال قرار می‌گیرد. شما در هر فضای معاملاتی که فعالیت کنید، می‌توانید از تحلیل تکنیکال استفاده نمایید. بنابراین شناخت الگوهای مستطیلی می‌تواند همیشه و همه‌جا به کار شما بیاید. شما می‌توانید این مطلب را چند بار دیگر هم مطالعه کنید. آن‌گاه پس از شناخت صحیح الگوهای مستطیلی و چگونگی استفاده از آن‌ها، می‌توانید معاملات متفاوتی را در بازار موردنظر خود باز کنید. هر سؤال، ابهام، تجربه یا ایده‌ای در رابطه با استفاده از الگوهای مستطیلی در تحلیل تکنیکال دارید، آن را در بخش نظرات مطرح نمایید. تبادل نظر می‌تواند به بهبود فرآیند استفاده از این ابزارها کمک کند. پس در اسرع وقت پاسخگوی شما خواهیم بود.
برای یادگیری “تحلیل تکنیکال” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
