در این مقاله از سایت دلفین وست به موضوع کالای اولیه که به آن commodity  می‌گویند می‌پردازیم. کامودیتی به کالای اساسی مورد استفاده در تجارت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند که با کالاهای مشابه دیگر قابل تعویض است واغلب به عنوان ورودی در تولید کالاها یا خدمات دیگر استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. این کالاها همچنین، باید حداقل استاندارهای تعریف را دارا باشند. طلا، پلاتین، نقره، نفت خام و گاز و گندم نمونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی از کامودیتی هستند. از این اجناس در ساخت و تولید کالاهای مختلف استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

کامودیتی در بورس چیست؟

کامودیتی محصولی است که توسط تولید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان مختلف عرضه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مشابه که ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و استاندارهای یکسانی دارند، ارزش یکسانی نیز دارند. برای مثال گندمی که در ایران تولید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود هم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ارزش با گندمی است که در آمریکا تولید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. بنابراین یکسانی ارزش مشخصه کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها است.

قیمت Commodity

چنان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چه کالاهای اساسی از نظر کیفی یکسان باشند، اختلاف قیمت آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها تنها محدود به بعد مسافت است. قیمت کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها بحس دلار بیان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها بدون هزینه گمرک از مرز عبور داده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. بیشتر این کالاها در بازار بورس قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند، بنابراین تولیدکننده نقشی در تعیین قیمت کالا ندارد و میزان عرضه و تقاضا فاکتور تعیین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده است. برای آنکه شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها بتوانند خود را در سطح بازار نگه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دارند،باید کالا را در شرایط رقابتی تولید کنند.

انواع کامودیتی

کامودیتی بر مبنای ماهیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تاند داشته باشد به دو دسته تقسیم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

1. Soft Commodity
   به کالاهای تجدیدپذیر، مانند گندم و سایر محصولات زراعی، کامودیتی نرم گفته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. علاوه بر تجدیدپذیری، این نوع از کالاها چرخه قیمتی فصلی نیز دارند. یعنی تعیید قیمت آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها گاه براساس وضعیت آب و هوا صورت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرد.
2. Hard Commodity
   به کالاهای تجدیدناپذیر، مانند نفت و فلزات و سنگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های معدنی، کامودیتی سخت گفته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. یا به عبارت بهتر کالاهای اساسی که خود در طبیعت وجود دارند و قابل تولید نیستند در دسته سخت قرار می-گیرند.

صنایع کامودیتی در بورس چیست؟

با توجه به آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چه گفتیم، صنایع کامودیتی، شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی هستند که کالای اولیه تولید کرده و عرضه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. در بورس ایران این صنایع درصد بالایی از بازار را به خود اختصاص داده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که در حوزه معدن و صنایع پتروشیمی و نفتی فعالیت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننداز این دسته صنایع هستند. چنانچه بازار جهانی، دچار نوسان شود، کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها اولین صنایعی هستند که از آن تأثیر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیرند. بنابراین بازار بورس ایران که متکی به این صنایع است، در نتیجه نوسانات بازار پستی و بلندی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بسیاری را تجربه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.

گفتیم که کامودیتی براساس دلار قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری شده و با همین ارز نیز معامله می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. همین مسئله، دلیل تقاضای زیاد سهام این نوع صنایع است. زمانی افراد برای از دست نرفتن ارزش سرمایه خود به دلیل تورم، دلار خریداری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کردند و سپس در زمان افزایش قیمت آن را فروخته و سرمایه خود را چند برابر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کردند. اما با رواج بورس، افراد به خرید سهام صنایع کامودیتی روی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آورده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. چراکه در این‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌صورت نیز با افزایش قیمت دلار به سود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسند و در عین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌حال سهام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دار نیز هستند و از سود سالانه سهام خود نیز استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند.

تحلیل و ارزیابی بازار

با تحلیل صنایعی که بر محور کالاهای اساسی فعالیت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان وضعیت بازارهای دیگر مرتبط با آن کالا را ارزیابی کرد. برای مثال، هنگامی که صنایع سیمان و فولاد رشد پیدا کرده و تقاضا برای محصولات آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها زیاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان نتیجه گرفت که سرمایه گذاری در بازار مسکن و شهرسازی رونق دارد. بنابراین یک پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی مبنی بر رشد بازار مسکن و شهرسازی صورت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرد. به همین ترتیب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان از میزان تقاضا برای صنایع دیگر مانند پتروشیمی، فلزات و سنگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های قیمتی معدنی نیز چنین تحلیلی انجام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌داد.

عوامل مؤثر بر قیمت کامودیتی

قیمت هر نوع کالا در هر بازاری بستگی به ارزش پولی که با آن معامله می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، میزان عرضه و تقاضا، میزان تولید آن کالا و میزان کالای ذخیره شده در انبار دارد. کامودیتی نیز از این قاعده مستثنا نیست. تنها تفاوتی که وجود دارد این است که در قیمت کامودیتی، دو فاکتور دیگر، یعنی سیاست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالی دولت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اقتصادی کشورها نیز مؤثرند. البته برای کالاهای دیگر نیز اگر مواد اولیه آن از کشور دیگری تأمین شود این موارد وجود دارد، اما چون ریشه در کالای اساسی دارد، مختص کامودیتی تلقی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.

سخن پایانی

کالاهای اساسی که در سراسر جهان کیفیت یکسان دارند و با ارزشی یکسان معامله می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند، کامودیتی نام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دارند. در بازار بورس ایران صنایع کامودیتی بسیار هستند، و می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت بزرگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بورس ایران چنین صنایعی هستند. شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی مانند صنایع فولاد، نفت و پتروشیمی. گستردگی این شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در بورس ایران، باعث بالا بودن نرخ تأثیر پذیری بازار نسبت به رویدادهای بازار جهانی است. به همین دلیل، عده بسیاری از سهام این صنایع برای سودآوری ناشی از نوسانات دلار استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. برای اینکه بتوانید در این بازارها سودهای کلان به دست آورید باید آموزش بورس را به صورت حرفه‌ای ادامه دهید.